Ο Δρ Σταμάτιος Μ. Κριμιζής έχει στο ενεργητικό του μια μακροχρόνια και διακεκριμένη καριέρα σαν εκπαιδευτικός και πρωτοπόρος ερευνητής με πειράματα στα σπουδαιότερα διαστημικά προγράμματα των Η.Π.Α. καθώς και της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας.
Γεννήθηκε στο Βροντάδο της Χίου. Εκεί τελείωσε Δημοτικό και το Γυμνάσιο. Γιος Έλληνα μετανάστη που πηγαινοερχόταν στην Αμερική, μετά το θάνατο του πατέρα του πήγε στην Αμερική όπου και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, απ` όπου έλαβε το πτυχίο της φυσικής το 1961 και στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, όπου υπό την καθοδήγηση του J. A. Van Allen, που ανακάλυψε τις ραδιενεργούς ζώνες Βάναλλεν γύρω από τη γη, απόκτησε Μαστερς και Διδακτορικό στη φυσική το 1963 και 1965 αντίστοιχα. Η διδακτορική διατριβή του Δρ Κριμιζή πάνω στο μοντέλο διάδοσης των πρωτονίων προερχομένων από τις εκλάμψεις του ήλιου (Krimigis, s. m., Interplanetary diffusion model for the time behavior of intensity in a solar cosmic ray event, J. Geophys. Res. 70, 2943-2960, 1965) ήταν η πρώτη μελέτη που ερμήνευσε τη διαπλανητική διάδοση των πρωτονίων μέσα από μια διαδικασία διάχυσης και έγινε γνωστή σαν «το μοντέλο Κριμιζή» στην ανάπτυξη του θέματος για τις επόμενες δυο δεκαετίες. Αμέσως μετά την απόκτηση του διδακτορικού του διπλώματος, ο Δρ Κριμιζής προσελήφθη σαν επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Αϊόβα, όπου δίδαξε για τρία χρόνια. Από το 1972 προήχθη στη βαθμίδα του ισότιμου καθηγητή στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζωνς Χώπκινς.
Σαν μεταπτυχιακός ακόμα φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, ο Δρ Κριμιζής εξελέγη από τη NASA σαν συνερευνητής του Van Allen για το πείραμα του Πανεπιστημίου που εστάλη με το διαστημόπλοιο Mariner 4, που ήταν η πρώτη τότε αποστολή στον Άρη. Ο ίδιος επινόησε, σχεδίασε και κατασκεύασε τον πρώτο μετρητή στερεάς κατάστασης που εστάλη ποτέ στο διάστημα. Συμπτωματικά, το ερευνητικό όργανο του Mariner 4, εκτός από τη μελέτη των στοιχείων στην περιοχή του Άρη, ανακάλυψε την εκτόξευση ηλεκτρονίων υψηλής ενεργείας στις εκλάμψεις του ηλίου (Van Allen, J. A. and S. M. Krimigis, Impulsive Emission of ~40 kev electronics from the sun, J. Geophys. Res., 70, 5737-5751, 1966), ένα φαινόμενο που έκτοτε χρησιμοποιείται κατά κανόνα στην εξερεύνηση της απελευθέρωσης ηλιακής ενεργείας μέσω ακτίνων Χ και μικροκυμάτων.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Δρ Κριμιζής συνέλαβε την ιδέα ενός διαστημικού πειράματος που θα εξερευνούσε τις πηγές των ραδιενεργών πηγών της γης. Το πείραμα έγινε γνωστό σαν AMPTE (Active Magnetospheric Particle Tracer Explorers) και τελικά εξελίχθηκε σε μια διεθνή συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ, Γερμανίας και Αγγλίας. Ο Δρ Κριμιζής ήταν ο ιθύνων (Principal Investigator) της ομάδας των ΗΠΑ.
Η επιστημονική προσφορά του Δρ Κριμιζή έχει αναγνωριστεί από πολλούς επιστημονικούς οργανισμούς όπως την Αμερικανική Εταιρεία Φυσικής (American Physical Society), που τον εξέλεξε Διακεκριμένο Μέλος (Fellow) για εξαιρετική προσφορά στην καταγραφή και ερμηνεία του πλάσματος στις μαγνητόσφαιρες των πλανητών και στην ηλιόσφαιρα, το 1983, όπως και στην Αμερικανική Γεωφυσική Ένωση (ACU), to 1980. Έχει βραβευθεί από τη Διεθνή Ακαδημία Αστροναυτών και την Ακαδημία AHEPA το 1994. Στο Παγκόσμιο Διαστημικό Συνέδριο του 2002 του παρεδόθη το Βραβείο Διαστημικών Επιστημών COSPAR , την υψίστη τιμητική διάκριση που η παγκόσμια διαστημική επιστημονική κοινότητα έχει δώσει.
Το 1993 εξελέγη μέλος της Διεθνούς Αστροναυτικής Ακαδημίας (International Academy of Astronautics), είναι συνεργαζόμενο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, έχει τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας με τον Χρυσό Σταυρό του Φοίνικα και βραβεύθηκε επίσης από το Ελληνοαμερικανικό Ινστιτούτο.
Το 1979 η Διεθνής Αστροναυτική Ένωση (International Astronautical Union) έστειλε το δικό του όνομα στον ουρανό, μετονομάζοντας τον Αστεροειδή 1979 UH, σε 8323 KRIMIZIS.
Είναι ο μόνος επιστήμονας στον κόσμο, ο οποίος με τα όργανα που έχει σχεδιάσει έχει εξοπλίσει διαστημικά σκάφη σε αποστολές στους επτά από τους εννέα πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.
Πηγή: ellines.com
