Γεωλόγοι από την Αμερική, την Αυστραλία, την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο ανακάλυψαν στην ανατολική Ανταρκτική ένα φαράγγι δύο φορές μεγαλύτερο από τον Γκραντ Κάνυον με μήκος που ξεπερνά τα 1.000 χιλιόμετρα.
Η Ανταρκτική δεν ήταν πάντα μία αχανής, παγωμένη έρημος. Εκατό εκατομμύρια χρόνια πριν, η στεριά της φιλοξενούσε πυκνά «δάση της βροχής» αλλά καθώς οι αιώνες κυλούσαν, το κλίμα άλλαζε και η άλλοτε καταπράσινη ήπειρος, καλυπτόταν σταδιακά από μεγατόνους πάγου, εξηγούν οι γεωλόγοι.
Οι προσπάθειες για την χαρτογράφηση της Ανταρκτικής μετρούν ήδη περισσότερα από 100 χρόνια και, μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων ανακοίνωσε την σπουδαιότερη γεωλογική ανακάλυψη μετά την ίδια την ανακάλυψη της Ανταρκτικής: την ανακάλυψη του μεγαλύτερου φαραγγιού του πλανήτη κάτω από τους πάγους της.
Γεωλόγοι από την Αμερική, την Αυστραλία, την Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο, με επικεφαλής τον καθηγητή Στιούαρτ Τζέιμσον του πανεπιστημίου του Ντουρχαμ, ανακάλυψαν στην ανατολική Ανταρκτική ένα φαράγγι δύο φορές μεγαλύτερο από τον Γκραντ Κάνυον των ΗΠΑ.
Ο τιτάνιος γεωλογικός σχηματισμός στην «Γη της Πριγκήπισσας Ελισάβετ» έχει μήκος 1.000 χιλιομέτρων και στα ναδίρ του, «κατεβαίνει» έως ένα χιλιόμετρο χαμηλότερα από την γύρω επιφάνεια.
Ο εντοπισμός των μακρόστενων τομών του φαραγγιού κατέστη δυνατός μετά από πολλαπλές διελεύσεις γεωλογικών δορυφόρων και αμέτρητες ώρες διασταύρωσης των δεδομένων, μας εξηγεί ένας από τους συγγραφείς της επιστημονικής δημοσίευσης, καθηγητής Μάρτιν Ζίγκερτ του Imperial College London.
Οι τομές του φαραγγιού ξεπερνούν σε μήκος τα 1.000 χιλιόμετρα και φτάνουν σε βάθος τα 1.000 μέτρα
Αν και για την ανεξάρτητη επιβεβαίωση των ευρημάτων θα χρειαστούν ακόμη μήνες, οι επιστήμονες εμφανίζονται βέβαιοι για την ανακάλυψή τους. «Τα δεδομένα που συλλέξαμε συγκλίνουν ποιοτικά με αυτά των γύρω, ‘πιο οικείων’ μας περιοχών οπότε δεν έχουμε κανέναν λόγο να αμφιβάλουμε για την ύπαρξη του φαραγγιού», προσθέτει ο Ζίγκερτ. «Ήτανσχεδόν αναμενόμενο να βρούμε ένα τέτοιο σύστημα κάτω από τους πάγους», προσθέτει.
Η γεωμορφολογία του φαραγγιού σε συνδυασμό με την κίνηση των υπόγειων υδάτων καθιστούν πιθανότατη και την ύπαρξη μιας εξίσου αχανούς λίμνης συγκέντρωσης των υδάτων που «χάραξαν το φαράγγι». Η λίμνη που θα μπορούσε να ξεπερνά σε επιφάνεια και τα 1.250 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Με την συστηματική χρήση δορυφόρων που θα μπορούν να διεισδύσουν ακόμη πιο βαθιά στον πάγο, η θεωρία μένει να αποδειχθεί στο άμεσο μέλλον.
Τόσο η «Γη της πριγκίπισσας Ελισάβετ» που βρίσκεται το φαράγγι, όσο και το «Recovery Basin» όπου οι επιστήμονες πιθανολογούν την ύπαρξη της υπόγειας λίμνης «μαμούθ», είναι από τις πλέον αχαρτογράφητες περιοχές της ανατολικής Ανταρκτικής λόγω των παχύτερων από τον μέσο όρο, αλλεπάλληλων στρωμάτων πάγου. Για τον λόγο αυτό άλλωστε οι επιστήμονες έχουν βαφτίσει αυτές τις εκτάσεις και «πόλους της Άγνοιας».
Οι κλιματολόγοι εξηγούν πως η λεπτομερής χαρτογράφηση της «στέρεας» Ανταρκτικής κάτω από τους πάγους είναι απολύτως απαραίτητη για την δημιουργία αξιόπιστων ατμοσφαιρικών και ωκεανικών μοντέλων για το μέλλον του πλανήτη υπό το φως της ραγδαίας κλιματικής αλλαγής. «Μόνο έτσι θα είμαστε σε θέση να προετοιμαστούμε για όσα μας περιμένουν», προειδοποιούν οι ειδικοί.
