Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
23 C
Athens

Το έθιμο της λαγάνας

Το παραδοσιακό έθιμο της λαγάνας παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας

Με αφορμή λοιπόν αυτή την ιδιαίτερη μέρα ας γνωρίσουμε αναλυτικότε­ρα την ιστορία της, που χάνεται στους αιώνες.

Η λαγάνα είναι άζυμος άρτος, δηλ. παρασκευάζεται χωρίς προζύμι. Τέτοιος άρτος πρόχειρος εχρησιμοποιήθη από τους Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή. Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαϊκό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.

Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις “Εκκλησιάζουσες” λέει “Λαγάνα πέττεται” δηλ .”Λαγάνες γίνονται”. Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως “Το γλύκισμα των φτωχών”.

Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής. Η ονομασία της “Καθαρά” προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως “ημέρα κάθαρσης”. Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.

Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχήμα της “κυρα-Σαρακοστής”,που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι όλο νηστεία.Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας. Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.

Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προϊόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές.

Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.

Τα πιο πρόσφατα στη κατηγορία

Χαϊδάρι Καιρός ήταν. Εγκαινιάστηκε η πεζογέφυρα στο Παλατάκι

«Η πεζογέφυρα που παραδίδεται προς χρήση στο Παλατάκι είναι ένα αναγκαίο έργο για την ασφαλή διέλευση των πεζών από τη Λεωφόρο Αθηνών», δήλωσε ο...

Θα γκρινιάξουν γονείς και μαθητές: Η αλλαγή που έρχεται στα σχολεία έπρεπε να είχε...

Η εγκύκλιος υπάρχει, τώρα αυστηροποιούνται οι ποινές μπας και εφαρμοστεί στην πράξη Υπάρχει κάτι το εγγενώς σημαντικό όταν μιλάμε για τα παιδιά που πάνε σήμερα...

Η φωτογραφία της ημέρας

Ψάχνοντας από κάπου τη δικαίωση... 28 Μαρτίου 2024

Σαν σήμερα 28 Μαρτίου: Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας

Διαβάστε τα σημαντικότερα γεγονότα που έγιναν σαν σήμερα στην Ελλάδα και τον κόσμο. Γεγονότα 845: Οι Βίκινγκς καταλαμβάνουν το Παρίσι, με αρχηγό τον Ράγκναρ Λόντμπροκ. Για να...

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα ;

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024 σήμερα και σύμφωνα με το εορτολόγιο δεν γιορτάζει κάποιο γνωστό όνομα. Ωστόσο έχει την τιμητική του ο Απόστολος και Μάρτυρας...

Ζωγράφου: Μυστήριο με διάρρηξη στο υποθηκοφυλακείο

Μυστήριο με διάρρηξη στο υποθηκοφυλακείο στου Ζωγράφου, όπου στεγάζεται Υπηρεσία του Κτηματολογίου Ζωγράφου. Σύμφωνα με πληροφορίες, άγνωστοι δράστες σε απροσδιόριστη χρονική στιγμή παραβίασαν με αντικείμενο...

Καιρός: Νέα «εισβολή» αφρικανικής σκόνης από Δευτέρα

Η αφρικανική σκόνη θα «ξαναθυμηθεί» τη χώρα μας από την Κυριακή έπειτα από ένα σύντομο ενδιάμεσο διάλειμμα. Ο καιρός αναμένεται να «καθαρίσει» σταδιακά σήμερα,...

Βρείτε μας

7,826ΥποστηρικτέςΚάντε Like
133ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
1,245ΑκόλουθοιΑκολουθήστε

Λαϊκό Θέατρο Σκιών

Τα νέα και τα βίντεο του Καραγκιόζη

Διαβάστε Επίσης

Πρωτοχρονιά: Το κέρασμα της βρύσης – Το “ευχαριστώ” για το δώρημα των πηγών, το νερό της ζωής

Η Πρωτοχρονιά στην Κρήτη, όπως και όλες οι γιορτές αυτής της περιόδου, από πολύ...

Χριστόξυλο: Το αρχικό έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου

Το στόλισμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου είναι για πολλούς κοσμικούς η ουσία των Χριστουγέννων....

Το Χριστουγεννιάτικο δέντρο ΔΕΝ είναι ξενόφερτο έθιμο

Ίσως λίγοι γνωρίζουν τα όσα θα παραθέσουμε παρακάτω, όσον αφορά το έθιμο του Χριστουγεννιάτικου...

Ταψί στο φούρνο: Η Κυριακάτικη συνήθεια που χάθηκε μαζί με χιλιάδες αναμνήσεις

2 δραχμές χρειάζονταν για να στείλεις το κυριακάτικο φαγητό σου στον φούρνο της γειτονιάς...