Το πόρισμα το οποίο προέκυψε από τον Εθνικό Διάλογο για την παιδεία και θα παραδοθεί σύντομα στη Βουλή προτείνει 86 αλλαγές και κυρίως τη γενναία μείωση της διδακτέας ύλης, ώστε οι μαθητές να μπορούν να έχουν ουσιαστική γνώση μέσα στο σχολείο και ταυτόχρονα να απαλλαχθούν από το άγχος και την υπερβολική κούραση αλλά και οι γονείς από το κόστος των φροντιστηρίων.
Το πόρισμα των 100 σελίδων περιλαμβάνει συνολικά 86 προτάσεις για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ξεκινώντας μάλιστα από τη νέα σχολική χρονιά.
Η Εκθεση αναλύει τα προβλήματα που υπάρχουν στην εκπαίδευση, προτείνει συγκεκριμένες λύσεις και παρουσιάζει ένα χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους σε βραχυπρόθεσμες (Ιούνιος 2016 – Νοέμβριος 2016), μεσοπρόθεσμες (Δεκέμβριος 2016 – Μάιος 2018) και μακροπρόθεσμες (Ιούνιος 2018 – Μάιος 2022).
Σχετικά με το «καυτό» θέμα της μείωσης της ύλης είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το σκεπτικό που αναπτύσσει η Επιτροπή, η οποία μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «οι εξαντλητικοί ρυθμοί διδασκαλίας και μάθησης που επιβάλλονται σήμερα για την κάλυψη της υπερφορτωμένης ύλης των σχολικών εγχειριδίων δεν επιτρέπουν τη σε βάθος προσέγγιση της σχολικής γνώσης, την ουσιαστική εμπέδωσή της αλλά και την ανάπτυξη της διδακτικής μεθοδολογίας που απαιτείται για την επίτευξη των διδακτικών στόχων κάθε γνωστικού αντικειμένου και την εφαρμογή των σύγχρονων παιδαγωγικών αρχών της σχολικής εκπαίδευσης.
Ως αποτέλεσμα, η εκπαιδευτική διαδικασία μετατρέπεται από διαδικασία αποδοχής, ενθάρρυνσης, πειραματισμού και συμπερίληψης σε διαδικασία που προκαλεί «άγχος» και υπερβολική κούραση στον μαθητή αλλά και συνεπαγόμενη επιβάρυνση στην οικογένειά του. Σημαντικές είναι τέλος οι επιπτώσεις της υπερφορτωμένης ύλης των σχολικών εγχειριδίων στην ενίσχυση της παραπαιδείας».
Υστερα από αυτές τις διαπιστώσεις η επιτροπή προτείνει: Ως εκ τούτου και μέχρι να καταστεί δυνατόν να γραφούν νέα βιβλία, ο εξορθολογισμός της ύλης των σχολικών εγχειριδίων για την απαραίτητη μείωση-αναδιαμόρφωση της ύλης των σχολικών εγχειριδίων, την πλήρη ανανέωση όσων σχολικών εγχειριδίων κριθεί απαραίτητο και τη σύγκλιση της εξεταστέας με τη διδακτέα ύλη, προκύπτει ως αναγκαία παρέμβαση.
Το πόρισμα της Επιτροπής περιλαμβάνει, επίσης, 33 μεσοπρόθεσμες (από τον Δεκέμβριο 2016 έως τον Μάιο 2018) και 28 μακροπρόθεσμες προτάσεις (από τον Ιούνιο 2018 έως τον Ιούνιο 2022) για αλλαγές στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.
Σαρωτικές αλλαγές στην εκπαίδευση με ορίζοντα το 2022
Το πόρισμα προτείνει τις εξής αλλαγές ξεκινώντας από τη νέα σχολική χρονιά και με ορίζοντα το 2022:
ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ: ΙΟΥΝΙΟΣ – ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2016
• Ενίσχυση της παιδαγωγικής αυτονομίας των σχολικών μονάδων.
• Ενίσχυση του ρόλου των Συλλόγων Διδασκόντων ή και των Σχολικών Συμβουλίων στη διοίκηση των σχολικών μονάδων.
• Επαναπροσδιορισμός πλαισίου-νομοθεσίας για την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας.
• Μείωση-αναδιαμόρφωση της ύλης των υπαρχόντων σχολικών εγχειριδίων.
• Ενθάρρυνση της αυτενέργειας από εκπαιδευτικούς και μαθητές.
• Καθιέρωση της πιστοποίησης της γλωσσομάθειας στο σχολείο.
• Πρόβλεψη για τη διαμόρφωση μέσα στο σχολείο χώρου ειδικά διαμορφωμένου για τα μαθήματα τέχνης.
• Εισαγωγή στο σχολικό πρόγραμμα και άλλων τεχνών, όπως θέατρο/οπτικοακουστική παιδεία, χορός, δημιουργική ανάγνωση, γραφή.
• Πιστοποίηση βασικών γνώσεων πληροφορικής στο σχολείο (Κρατικό Πιστοποιητικό βασικής Πληροφορικής).
• Γενίκευση του ολοήμερου σχολείου.
• Αναδιαμόρφωση της ύλης σε σχέση με τα Προγράμματα Σπουδών.
ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΑ: ΔΕΚΕΜΒΡ. 2016 – ΜΑΪΟΣ 2018
• Ενίσχυση της διοικητικής αυτονομίας των σχολικών μονάδων.
• Υλοποίηση διαδικασιών αξιολόγησης της σχολικής μονάδας.
• Ανανέωση-ριζική αναμόρφωση σχολικών εγχειριδίων.
• Επιμόρφωση εκπαιδευτικών με βιωματικές μεθόδους.
• Δημιουργία πιλοτικού προγράμματος σε σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στις οποίες τα Καλλιτεχνικά Μαθήματα θα διδάσκονται περισσότερες ώρες από τις προβλεπόμενες και επιπλέον θα ενταχθούν στο σχολικό πρόγραμμα και άλλες Τέχνες, όπως θέατρο / πολυμέσα, οπτικοακουστική έκφραση, χορός, δημιουργική ανάγνωση/γραφή.
• Ιδρυση καλλιτεχνικών σχολείων και σε περιοχές μη προνομιούχες.
• Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στα νέα Προγράμματα Σπουδών και στις νέες διδακτικές προσεγγίσεις.
• Ενίσχυση των εκπαιδευτικών των Λυκείων με επιμόρφωση.
• Διαμόρφωση νέου συστήματος εισαγωγής, αρχικά με χρήση των συμπερασμάτων του εθνικού και κοινωνικού διαλόγου.
• Διαμόρφωση Πρότασης για Πειραματικά Επαγγελματικά Λύκεια.
• Επαναφορά της προετοιμασίας των εκπαιδευτικών για το τουρκόφωνο πρόγραμμα των μειονοτικών σχολείων στο ΑΠΘ με τη δημιουργία Τομέα Μειονοτικής Εκπαίδευσης
ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ: ΙΟΥΝΙΟΣ 2018 – ΜΑΪΟΣ 2022
• Διοικητική αυτονομία των σχολικών μονάδων.
• Σταθερή και επαναλαμβανόμενη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
• Ανάδειξη καλών πρακτικών των σχολείων.
• Εγκαιρη ολοκλήρωση του συνόλου των υπηρεσιακών μεταβολών (μεταθέσεις και αποσπάσεις) των μόνιμων εκπαιδευτικών, βάσει των ανωτέρω.
• Εγκαιρος επανυπολογισμός και επικαιροποίηση δεδομένων του Πληροφοριακού Συστήματος σχετικά με τα οργανικά και λειτουργικά κενά και προσδιορισμός του βέλτιστου δυνατού τρόπου κάλυψης των αναγκών με αναπληρωτές (ή και μόνιμους εφόσον είναι δημοσιονομικά εφικτό) εκπαιδευτικούς βάσει των διαθεσίμων πόρων/ πιστώσεων.
• Θέσπιση νέου συστήματος εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και υλοποίησή του με διαδικασίες που δεν θα εξαρτώνται αποκλειστικά από την απομνημόνευση και θα εγγυώνται ότι οι μαθητές θα σπουδάζουν τα γνωστικά αντικείμενα που τους ενδιαφέρουν.
