Ο ΙΟΥΝΙΟΣ έχει λάβει το όνομά του –σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη– από τη λατινική λέξη Juno, που ήταν ένα από τα ονόματα της θεάς Ήρας.
Κατ’ άλλους, ο Ιούνιος πήρε το όνομά του από τον Λεύκιο Ιούνιο Βρούτο, τον πρώτο ύπατο της Ρώμης (510 π.Χ.).
Κατά το μήνα αυτό, που αντιστοιχούσε στον τέταρτο του ρωμαϊκού ημερολογίου, ετιμάτο η Ήρα με τελετές στην αρχαία Ρώμη. Στις 14 Ιουνίου οι γυναίκες της Ρώμης γιόρταζαν τα Matralia, εορτή της Λευκοθέας, θεά της πρωίας.
Η ρωμαϊκή Σύγκλητος επιχείρησε να μετονομάσει τον Ιούνιο σε Γερμανικό, ονομασία η οποία όμως δεν επικράτησε.
Οι αρχαίοι Έλληνες, οι οποίοι είχαν υιοθετήσει το σεληνιακό ημερολόγιο, είχαν εναλλάξ από είκοσι εννέα ή τριάντα ημέρες για δώδεκα μήνες. Ο χρόνος τους άρχιζε στις 21 Ιουνίου, κατά το μήνα Σκυροφορίωνα.
Ο Ιούνιος στη λαογραφία
Ο λαός τον αποκαλεί και θεριστή (μήνας του θερισμού) αλλά και Αϊγιαννίτη, επειδή στις 24 Ιουνίου εορτάζεται το γενέθλιο του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού. Σε ορισμένες περιοχές έχει τοπικές ονομασίες που συνδέονται με τα προϊόντα που παράγονται ανά περιοχή. Στην Πάρο ονομάζεται και Ρινιαστής, στην Άνδρο Ορνιαστής (ονομασίες που συνδέονται με τη γονιμοποίηση των άγριων συκιών ερινεούς ή ορνούς, καρπούς άγριας συκιάς). Στα Γρεβενά ονομάζεται Κερασάρης, επειδή τότε ωριμάζουν τα κεράσια.
Στις 21 Ιουνίου συμβαίνει η θερινή τροπή του ήλιου, έχουμε δηλαδή ένα από τα τέσσερα καθοριστικά σημεία της εναλλαγής των εποχών, το θερινό ηλιοστάσιο ή λιοτρόπι, όπως το έλεγε ο λαός. Η ημέρα αυτή είναι η μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου.
– Ο Ιούνιος είναι ο δέκατος μήνας του εκκλησιαστικού ημερολογίου και έκτος του ισχύοντος Γρηγοριανού ημερολογίου. Αντιστοιχεί κατά το ήμισυ με τον Θαργηλιώνα και τον Σκιροφοριώνα των Αθηναίων και τον τέταρτο του ρωμαϊκού ημερολογίου.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ από το βιβλίο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ των Γιώργου Κοντογιάννη, Παναγιώτη Βολάκη και Σοφίας Χίντζιου Κοντογιάννη
