Η Νάξος, για ανεξήγητους λόγους, έχει το σημαντικότερο σύνολο εκκλησιών της Εικονομαχίας. Όταν, δηλαδή, απαγορευόταν η απεικόνιση ανθρώπινων μορφών. Τον 8ο και 9ο αιώνα.
Ελάχιστα πράγματα σώζονται από εκείνη την περίοδο. Ελάχιστοι ναοί κι ελάχιστα έργα τέχνης.
Εκτός από τη Νάξο, που, για ανεξήγητους λόγους, βρίθει μνημείων εκείνης ακριβώς της εποχής. Αλλά κι αυτά έχουν ελάχιστες διακοσμήσεις. Κυρίως σταυρούς και λίγα γεωμετρικά σχήματα.
Με μοναδική εξαίρεση (ίσως παγκοσμίως) την Αγία Κυριακή Απειράνθου. Μια εκκλησία που χρονολογείται στα χρόνια του Θεόφιλου, τελευταίου εικονομάχου αυτοκράτορα (829-842).
Απ’έξω φαίνεται ταπεινή, όπως οι περισσότερες βυζαντινές εκκλησίες της Νάξου. Τίποτε δεν σε προετοιμάζει για την πανδαισία χρωμάτων και σχημάτων που βλέπεις στο εσωτερικό.
Με κορυφαία, βέβαια, τα πουλιά που φοράνε κορδέλες στο λαιμό, στο ιερό.
Αν κι έχουν δοθεί πολλές ερμηνείες, ο συμβολισμός τους παραμένει μυστήριο.
Πέρα από τις μοναδικές τοιχογραφίες, η εκκλησία είναι χαρακτηριστική των βυζαντινών εκκλησιών της Νάξου.
Πρόχειρη κατασκευή, με ακατέργαστες πέτρες, χωρίς εξωτερικές διακοσμήσεις.
Εκείνη την εποχή η Νάξος, σε αντίθεση με τα άλλα κυκλαδονήσια, μπορούσε να επιβιώσει χωρίς εισαγωγή τροφίμων, λόγω της μεγάλης της γεωργικής παραγωγής.
Επιπλέον, οι Ναξιώτες, όπως όλοι οι Κυκλαδίτες, είχαν αποσυρθεί στο εσωτερικό του νησιού, λόγω της πειρατείας.
Αυτά τα δύο οδήγησαν σε μια κλειστή κοινωνία, όπου οι ανάγκες καλύπτονταν με τα ντόπια μέσα.
Έτσι, οι Ναξιώτες έχτισαν πολλές εκκλησίες, αλλά με τις ντόπιες δυνατότητες, χωρίς να φέρουν υλικά ή τεχνίτες από αλλού. Γι’αυτό κι εδώ δεν συναντάμε τις επιμελημένες κατασκευές και τις διακοσμήσεις που υπάρχουν σε άλλες βυζαντινές εκκλησίες, έργα ειδικευμένων τεχνιτών από μεγάλα καλλιτεχνικά κέντρα της Αυτοκρατορίας.
Αυτό, βέβαια, ήταν ένα μόνο από τα πάμπολλα που είδαμε στην εκδρομή μας στο πιο πλούσιο σε μνημεία νησί των Κυκλάδων. Πολύ περισσότερα (λίαν) προσεχώς.
Το ταπεινό εξωτερικό δεν φανερώνει το θησαυρό που κρύβει μέσα του.
Οι εικονομαχικές εκκλησίες της Νάξου φαίνονται πλασμένες με το χέρι, χωρίς όργανα.
Οι εικονομαχικές διακοσμήσεις περιλαμβάνουν κυρίως γεωμετρικά σχήματα.
Ο σταυρός είναι απαραίτητο διακοσμητικό στοιχείο στις εικονομαχικές εκκλησίες.
Το ιερό με το σύνθρονο και τα μυστηριώδη πουλιά με τις κορδέλες στο λαιμό.
Πηγή: culturehikes.com