Η άγνωστη μέχρι πρότινος κινόα μπαίνει στην κουζίνα των Ελλήνων και εισέρχεται στη λίστα με τις υποσχόμενες εναλλακτικές καλλιέργειες στη χώρα μας…
Τη χαρακτηρίζουν τροφή του μέλλοντος και θεωρείται υποκατάστατο των δημητριακών, επειδή οι σπόροι της έχουν άμυλο. Σύμφωνα δε με τους ειδικούς, η κινόα μπορεί να καλλιεργηθεί στην Ελλάδα και να δώσει ικανοποιητικό εισόδημα της τάξεως των 250-300 ευρώ το στρέμμα.
Ενδεικτικό μάλιστα της σημασίας που έχει η κινόα ως καλλιέργεια είναι το ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας τη θεωρεί ως μία από τις καλλιέργειες για τη διασφάλιση της τροφής στον 21ο αιώνα.
Η παραγωγή της μπορεί να φθάσει τα 200-250 κιλά το στέμμα και σύμφωνα με τον γεωπόνο Κάσσανδρο Γάτσιο η τιμή του βιολογικά παραγόμενου καρπού της κινόα στη Γαλλία κυμαίνεται μεταξύ 4-6 ευρώ το κιλό, ενώ η αντίστοιχη τιμή της μη βιολογικής κινείται στα επίπεδα των 2,5-3 ευρώ το κιλό. Με βάση τα στοιχεία αυτά μπορεί η κινόα να καλλιεργηθεί στην Ελλάδα και να δώσει ικανοποιητικό εισόδημα της τάξεως των 250-300 ευρώ το στρέμμα.
Η κινόα -αναφέρει στις «Επαγγελματικές Ευκαιρίες» ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος- είναι ένα ποώδες-ημιξυλώδες φυτό πολύ ανθεκτικό στην ξηρασία, που κατάγεται από τις Ανδεις στη Νότια Αμερική. Ηταν γνωστή στους Ινκας και Αζτέκους πριν από περίπου 4.000 χρόνια, τη θεωρούσαν ιερό φυτό, την καλλιεργούσαν και τη χρησιμοποιούσαν ως βασική τροφή, γιατί η κινόα είναι πλούσια σε πρωτεΐνες και ποιοτικά υπερέχει του σιταριού ως τροφή.
Είναι μία νέα και άγνωστη στην Ελλάδα, ετήσια καλλιέργεια, που καλλιεργείται για το σπόρο της ως τροφή όσο και για τα φύλλα της, που είναι εδώδιμα και καταναλώνονται ως σαλατικό και στο μαγείρεμα όπως το σπανάκι. Είναι φυτό συγγενές με το σπανάκι, το παντζάρι κ.ά. Το φυτό αυτό δεν είναι δημητριακό, αλλά θεωρείται «υποκατάστατο δημητριακού», επειδή οι σπόροι του έχουν άμυλο, όπως τα δημητριακά, και καταναλώνονται κυρίως αφού γίνουν αλεύρι.
Σήμερα οι κύριες χώρες καλλιέργειας-παραγωγής της κινόα είναι στην Αμερική το Περού, η Βολιβία, ο Ισημερινός, η Χιλή, η Βραζιλία, ο Καναδάς, στην Ασία η Ινδία και το Πακιστάν, και στην Ευρώπη η Δανία, η Αγγλία, η Σουηδία, η Ολλανδία, η Ιταλία και η Γαλλία. Στην Ευρώπη η πειραματική καλλιέργεια της κινόα άρχισε το 1970 στην Αγγλία και τη Σουηδία και το 1990 σε Δανία, Ιταλία και Ολλανδία. Η ανθεκτικότητα της κινόα στην ξηρασία οφείλεται σε αυτό το βαθύ και πλούσιο ριζικό σύστημα.
Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται απευθείας στο χωράφι την άνοιξη. Φυτρώνει ύστερα από 3-10 μέρες, όταν η θερμοκρασία είναι γύρω στους 15 οC. Απαιτούνται περίπου 60 μέρες για να ανθίσει και 100 έως 150 ημέρες για τη συλλογή των σπόρων της, ανάλογα με την ποικιλία και τις καλλιεργητικές πρακτικές και συνθήκες.
Η κινόα μπορεί να καλλιεργηθεί από παραθαλάσσιες περιοχές έως και σε μεγάλα υψόμετρα που φθάνουν μέχρι και τα 4.000 μέτρα.
Στην Ελλάδα σε πειραματικές καλλιέργειες κινόα τα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά σε εδάφη μέσης σύστασης. Αναπτύσσεται σε θερμοκρασίες από -3 οC έως 35 οC, ενώ μερικές ποικιλίες αντέχουν και σε χαμηλότερες θερμοκρασίες.
Η κινόα συγκρινόμενη με το σιτάρι και τα άλλα σιτηρά έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες που φθάνει το 14-21,9 %. Η υψηλή περιεκτικότητα της πρωτεΐνης της κινόα στα απαραίτητα αμινοξέα την καθιστά το μόνο φυτικό τρόφιμο που πληροί τις προδιαγραφές του FAO για τη διατροφή του ανθρώπου.
Επίσης αποτελεί πηγή πλούσια στα περισσότερα ανόργανα στοιχεία που θεωρούνται απαραίτητα για την ανθρώπινη υγεία. Είναι ένα από τα ελάχιστα τρόφιμα που -σε αντίθεση με το σιτάρι και τα άλλα σιτηρά- δεν περιέχουν γλουτένη. Η απουσία γλουτένης επιτρέπει τη χρήση της και από άτομα αλλεργικά στη γλουτένη.
