Το σημαντικό θέμα της ενέργειας βρίσκεται πρώτο στην ατζέντα του Βλαντιμίρ Πούτιν, από την ώρα που ανέλαβε να ηγηθεί της Ρωσίας,
Η επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου στην Αθήνα στις 28 Μαΐου, έχει βαρύνουσα πολιτική σημασία τόσο για τη ρωσική πλευρά που θέλει τη στήριξη της Ελλάδας για την προώθηση της νέας γεωπολιτικής στρατηγικής της στην ευρύτερη περιοχή, όσο και για την ελληνική κυβέρνηση, που θα επιχειρήσει εκ νέου να αξιοποιήσει το «ρωσικό χαρτί» ως μοχλό πίεσης στις κρίσιμες διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους της.
Σύμφωνα με την «Καθημερινή», ο πρόεδρος της Ρωσίας επιδιώκει την προώθηση ενός νέου αγωγού για τη μεταφορά ρωσικού αερίου, μέσω Βουλγαρίας και Ελλάδας, στην Ιταλία, που συμπεριλαμβάνει την αξιοποίηση του σχεδίου χερσαίας και υποθαλάσσιας διασύνδεσης Ελλάδας – Ιταλίας (ΙGI).
Η ενεργειακή ατζέντα περιλαμβάνει, επίσης, την επανενεργοποίηση του ενδιαφέροντος ρωσικών εταιρειών για τις αποκρατικοποιήσεις σε ΔΕΠΑ και ΕΛΠΕ, στον βαθμό, βέβαια, που αυτές θα προχωρήσουν, αλλά και τη σύμπραξη ρωσικών εταιρειών ηλεκτρισμού με τη ΔΕΗ, ενώ θα επανεκτιμηθεί το ρωσικό ενδιαφέρον για ΟΛΘ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Οι αγωγοί
Σε ό,τι αφορά τους αγωγούς φυσικού αερίου, η Ρωσία, μετά την ακύρωση του South Stream και την εγκατάλειψη του Τurkish Stream αλλά και της προβληματικής ουκρανικής οδού, αναζητεί νέα δίοδο για την μεταφορά αερίου της Gazprom στη Νότια Ευρώπη, στοχεύοντας πάντα και στο να ανακόψει τον ανταγωνισμό που θα προέλθει από την κατασκευή του αγωγού Tap, που θα αποτελέσει το όχημα για την είσοδο αζέρικου αερίου στη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο, και παρά τις αντιδράσεις Βρυξελλών και ΗΠΑ, έχει αποσπάσει ήδη τη στήριξη Ελλάδας και Ιταλίας για την αναβίωση του ελληνοϊταλικού αγωγού IGI, που σχεδιάστηκε ως έργο που θα βοηθήσει στην πολιτική διαφοροποίησης πηγών και οδεύσεων της Ε.Ε. από την υψηλή ενεργειακή ρωσική εξάρτηση.
Η πρώτη στήριξη Ελλάδας και Ιταλίας σε αυτή την κατεύθυνση εκφράστηκε μέσω της υπογραφής μνημονίου μεταξύ ΔΕΠΑ, Εdison και Gazprom για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων αναβίωσης του IGI, προκειμένου να μεταφερθεί ρωσικό αέριο τον Φεβρουάριο στη Ρώμη. Κατά την επίσκεψή του στις 28 Μαΐου στην Αθήνα, ο πρόεδρος Πούτιν θα επιδιώξει να διασφαλίσει την περαιτέρω στήριξη της ελληνικής πλευράς, με αντάλλαγμα τη στήριξη της Ρωσίας στο ελληνικό πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων.
Η ελληνική κυβέρνηση, όπως έχει φανεί και από τις δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος Πάνου Σκουρλέτη, προσδοκά στη στήριξη της ρωσικής πλευράς και στην υλοποίηση του σχεδίου συμπράξεων ιδιωτών με τη ΔΕΗ σε υφιστάμενες ή νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, μέσω του οποίου επιχειρεί να αποφύγει το δυσμενές σενάριο πώλησης μονάδων. Η ρωσική πλευρά μέχρι σήμερα τουλάχιστον ξεκινούσε αυτήν τη συζήτηση, επαναφέροντας τις υποχρεώσεις της Ελλάδας έναντι παλαιών αντισταθμιστικών οφειλών που συνδέονται με τις πρώτες συμβάσεις προμήθειας φυσικού αερίου. Τώρα η ρωσική πλευρά ζητεί την απευθείας ανάθεση του λιγνιτικού κοιτάσματος της Βεύης, ενώ το υπουργείο και η ΔΕΗ επιδιώκουν τη συμμετοχή ρωσικών εταιρειών στην κατασκευή της νέας Μονάδας Μελίτη 2, μέσα από ένα κοινοπρακτικό σχήμα με τη ΔΕΗ, στο οποίο θα μπορούσε να μπει και η εν λειτουργία Μονάδα Μελίτη 1, όπως και το εν λειτουργία ορυχείο για την τροφοδοσία της. Ο Ρώσος πρόεδρος αναμένεται να επαναδιατυπώσει στον κ. Αλέξη Τσίπρα το ενδιαφέρον ρωσικών εταιρειών για τα ΕΛΠΕ και τη ΔΕΠΑ.
Η Αθήνα θα πρέπει, πάντως, να αξιολογήσει το νέο άνοιγμα προς τη ρωσική πλευρά, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τόσο τις ενστάσεις των εταίρων της σε Ευρώπη και ΗΠΑ όσο και την πολύ πρόσφατη αρνητική εμπειρία της στάσης της Ρωσίας στο ελληνικό πρόβλημα, έναν χρόνο πριν. Βασικός άξονας ήταν τότε ο αγωγός Τurkish Stream και οι περίφημες προκαταβολές για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους, και τώρα ο IGI με ό,τι αυτός συνδυασθεί.
