α) Κάθε χρόνο τὸ βράδυ τῆς 11ης τοῦ μηνὸς Ἰουλίου τελεῖται πάνδημη ἀγρυπνία στὸ μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Θεολόγου στὴ Σουρωτή.
Χιλιάδες ἄνθρωποι κάθε ἡλικίας ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη, διάφορα μέρη τῆς Ἑλλάδος καὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ ἐπισκέπτονται τὸ μοναστήρι γιὰ νὰ προσκυνήσουν τὸν τάφο τοῦ Γέροντα Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτη, ποὺ κοιμήθηκε στὶς 12 Ἰουλίου πρὶν ἀπὸ δεκαοχτὼ χρόνια.
Ἡ ἰδιαίτερη πνευματικὴ σχέση ποὺ εἶχε ὁ μακάριος Γέροντας μὲ τὴν Ἁγία Εὐφημία φαίνεται ὅτι ἐπιβεβαιώνεται ἀπὸ τὴν ἡμερομηνία τῆς κοιμήσεώς του.
β) Ἡ Ἁγία Εὐφημία, ποὺ ἑορτάζεται στὶς 11 Ἰουλίου, σύμφωνα μὲ τὸν Συναξαριστή, «ἐκατάγετο ἀπὸ τὴν Χαλκηδόνα… Αὔτη λοιπὸν διαβαλθεῖσα, πὼς ὠμολόγει τὸν Χριστόν, ἐτιμωρήθη μὲ τροχοὺς καὶ μὲ φωτίαν, ὁμοίως καὶ μὲ μηχανᾶς καὶ τρόπους ἄλλων βασάνων.
Ὕστερον δὲ ἐδόθη εἰς τὰ θηρία διὰ νὰ τὴν φάγουν, ἔμεινεν ὅμως ἀπὸ αὐτὰ ἀβλαβής..
Εἴτα δαγκαθεῖσα ὀλίγον ἀπὸ μίαν ἀρκούδαν, καὶ προσευχηθεῖσα, παρέδωκε τὴν ψυχὴν τῆς εἰς χείρας Θεοῦ μέσα εἰς τὸ θέατρον».
γ) Ὁ Γέροντας Παΐσιος εἶχε τὴν εὐλογία νὰ τὸν ἐπισκεφθεῖ ἡ Ἁγία Εὐφημία στὸ κελί του. Κι ὅπως μαρτυρεῖ ὁ ἴδιος, ἔπειτα ἀπ’ αὐτὸ τὸ γεγονὸς γιὰ τρεῖς μέρες ἦταν ἐκστατικός. Σκιρτοῦσε καὶ συνεχῶς δόξαζε τὸν Θεό, ἀπέχοντας ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὴν τροφή.
Σὲ ἐπιστολὴ τοῦ ἀναφέρει: «Σ’ ὅλη μου τὴ ζωὴ δὲν θὰ μπορέσω νὰ ἐξοφλήσω τὴν μεγάλη μου ὑποχρέωση στὴν Ἁγία Εὐφημία, ἡ ὁποία ἐνῶ ἦταν ἄγνωστή μου καὶ χωρὶς νὰ ἔχει καμιὰ ὑποχρέωση, μοῦ ἔκανε…. αὐτὴν τὴ μεγάλη τιμή…». Ἐντύπωση προξένησε στὸν Γέροντα «πῶς αὐτὴ ἡ μικροκαμωμένη καὶ ἀδύνατη ἄντεξε τόσα μαρτύρια; Νὰ πεῖς ἦταν καμία… Μία σταλιὰ ἦταν», ἔλεγε χαρακτηριστικά.
δ) Διαβάζοντας τὰ παραπάνω καθὼς καὶ ἄλλες ρήσεις του γιὰ τοὺς ἔσχατους χρόνους ἀλλὰ καὶ τὴν προφητικὴ περιγραφὴ τῆς κοινωνίας ποὺ ἔντονα προβάλλονται στὶς μέρες μας, δημιουργεῖται ἡ ἐντύπωση ὅτι ὁ ὅσιος Γέροντας δὲν ἀσχολοῦνταν μὲ καθημερινὰ πράγματα, ἀλλὰ μόνο μὲ ὁράματα καὶ θεῖες ἀποκαλύψεις. Καὶ πράγματι ὁ Γέροντας Παΐσιος εἶχε τὸ χάρισμα τῆς διακρίσεως, συνομιλοῦσε μὲ ἁγίους, ἦταν ὑπόδειγμα ἄσκησης, ταπείνωσης καὶ ὑπομονῆς.
ε) Ἐνῶ ὅμως ὁ χαρισματικὸς Γέροντας ἦταν προσανατολισμένος πρὸς τὴ μέλλουσα βασιλεία καὶ δόξα, ζοῦσε ταυτόχρονα χριστιανοπρεπῶς τὸ παρόν. Πολιτευόταν στὸν οὐρανό, ἀλλὰ διέτριβε στὴ γῆ. Δὲν ἀπέφευγε τὴν πραγματικότητα καὶ δὲν ἀναζητοῦσε ἕνα φαντασιακὸ τεχνητὸ παράδεισο, ἀλλὰ μὲ συνέπεια καὶ εὐθύνη ἐνδιαφερόταν γιὰ τὴ διαμόρφωση ἑνὸς δίκαιου παρόντος. Θὰ ἀναφερθεῖ μόνο ἕνα παράδειγμα σχετικὸ μὲ τοὺς φόρους πρὸς τὸ κράτος.
στ) Ρωτήθηκε κάποτε: «Γέροντα, ὅταν ἀγοράζουμε κάτι γιὰ τὸ μοναστήρι, μερικοὶ δὲν δέχονται νὰ μᾶς κόψουν τιμολόγιο. Τί νὰ κάνουμε;». Καὶ ἀπάντησε: «Τιμολόγια νὰ σᾶς κόβουν πάντοτε καὶ ἐσεῖς νὰ κόψετε τὶς ἀπαιτήσεις σας. Νὰ περιορίσετε τὶς ἀνάγκες σας καὶ νὰ φτιάχνετε μόνον ὅ,τι εἶναι ἀπαραίτητο. Ἐγὼ ἔτσι θὰ ἔκανα. Θὰ τὰ στείλη ὁ Θεός. Ἂν ἐμεῖς οἱ μοναχοὶ ζητᾶμε νὰ μὴ μᾶς κόβουν τιμολόγια, κάνουμε καὶ τοὺς ἄλλους νὰ ἁμαρτάνουν. Λένε: ‘Ἀφοῦ ἔτσι κάνουν τὰ μοναστήρια…’.
Ἂν ἐμεῖς ποῦ θέλουμε νὰ τηρήσουμε τὶς ἐντολές, κινούμαστε ἔτσι, ξέρετε πόσο σκανδαλίζουμε; ‘Τῷ τὸν φόρον τὸν φόρον’, λέει ἡ Γραφή. Ἐγώ, ὅταν στέλνω γράμμα ὄχι μὲ τὸ ταχυδρομεῖο ἀλλὰ μὲ ἄνθρωπο, πάλι βάζω τὰ γραμματόσημα. Οἱ κοσμικοὶ δικαιολογοῦν τὸν ἑαυτό τους, ἀλλὰ καὶ τὰ μοναστήρια, ἂν κινοῦνται ἔτσι, δὲν ἔχουν εἰλικρίνεια καὶ πάει τὸ Εὐαγγέλιο στὴν ἄκρη… Ὅταν γιὰ κάποιο λόγο δὲν σᾶς κόβουν τιμολόγια, νὰ τὸ θεωρῆτε ζημιὰ πνευματική».
ζ) Ἄλλη φορᾶ ρωτήθηκε: «Κάποιος μάστορας, Γέροντα, ζήτησε νὰ τὸν ἀπολύσουμε ἀπὸ τὴν δουλειά, νὰ μπῆ στὸ Ταμεῖο Ἀνεργίας καὶ νὰ συνεχίση νὰ δουλεύη σ’ ἐμᾶς». Καὶ ἀπάντησε: «Ὄχι, βρὲ παιδί, δὲν εἶναι σωστό! Λίγη συνείδηση νὰ ἔχη κανείς, δὲν τὸ κάνει αὐτό! Δὲν ταιριάζει σὲ μοναστήρι νὰ κάνη τέτοιο πράγμα! Προτιμότερο εἶναι, καὶ ἀνάγκη νὰ ἔχη τὸ μοναστήρι, νὰ τὸν πληρώση διπλὸ μισθό, γιὰ νὰ μὴν τὸ κάνη. Τόσο βαρὺ εἶναι! Ἡ εὐλογία φέρνει εὐλογία καὶ ἡ ἀδικία φέρνει τὴν καταστροφή».
Ἂν ὅλοι εἶχαν ἔντονο τὸ αἴσθημα τῆς κοινωνικῆς εὐθύνης, ὅπως ὁ σοφὸς Γέροντας, ἡ οἰκονομικὴ κρίση θὰ ἦταν ἴσως ἠπιότερη καὶ τὰ φτωχότερα κοινωνικὰ στρώματα δὲν θὰ ὑπέφεραν.
