Για τους περισσότερους ανθρώπους, η λέξη νηστεία ισοδυναμεί με στέρηση. Δικαιολογημένα βέβαια, αφού ως νηστεία ορίζεται η εκούσια αποχή από τροφή, κυρίως για θρησκευτικούς λόγους. Στέρηση όμως σκέφτονται επίσης πολλοί άνθρωποι στο άκουσμα της λέξης δίαιτα.
«Να στερηθώ κάποια συγκεκριμένα φαγητά, για να «καθαρίσει» το σώμα μου και να δεχθεί την Θεία Κοινωνία». «Να κάνω δίαιτα, να κόψω το ψωμί, τα μακαρόνια και ω τι κρίμα τα γλυκά, για να αδυνατίσω». Αυτές είναι ενδεικτικές, αλλά αντιπροσωπευτικές σκέψεις που κάνουν αρκετοί άνθρωποι σχετικά με τη νηστεία και με την δίαιτα.
Ας αναλύσουμε όμως αυτές τις σκέψεις και ας ανακαλύψουμε την ψυχο-μαθηματική τους ακολουθία.
Βλέπουμε ότι και οι δυο ξεκινούν από την ίδια βασική παραδοχή. Ότι οι επιλογές διατροφής μου, όσον αφορά στη νηστεία, δεν καθιστούν το σώμα μου άξιο ως προς τις επιταγές της πίστης μου. Και ως προς την δίαιτα, ότι οι διατροφικές μου επιλογές, με έχουν οδηγήσει σε αύξηση του βάρους μου και σε ό,τι άλλο αυτό συνεπάγεται για την υγεία μου.
Φαίνεται λοιπόν, πως ο κανόνας και στις δυο περιπτώσεις είναι οι μη συνετές διατροφικές επιλογές και η εξαίρεση σε αυτό τον κανόνα είναι, για την θρησκεία η νηστεία και για το αυξημένο βάρος, η δίαιτα. Είναι όμως αυτό αρκετό; Και από την άλλη, γιατί να είναι αυτό αρκετό; Είναι συνετό και αγαθό να νηστεύω από κάποιες τροφές, μόνο για κάποιες μέρες; Μόνο τότε το σώμα μου χρειάζεται να είναι άξιο της Θεϊκής Χάρης; Είναι αρκετή μια δίαιτα δυο μηνών, που θα χάσω τα 5 κιλά του χειμώνα; Και κυρίως, θα αποκαταστήσει τις όποιες δυσλειτουργίες και επιβαρύνσεις έχει υποστεί ο οργανισμός μου και από την συνεχή, μη ισορροπημένη διατροφή, αλλά και από την δίαιτα εξπρές στην συνέχεια; Και όταν σταματήσω να στερούμαι, τι θα έχω μάθει;
Αν μείνουμε να θεωρούμε τόσο τη νηστεία, όσο και την δίαιτα, ως στέρηση και μάλιστα προσωρινή, τότε δεν θα έχουμε μάθει και πολλά πράγματα. Ένα είναι σίγουρο ότι θα προκύψει και στις δυο καταστάσεις και αυτό είναι οι διατροφικές υπερβολές που θα κάνουμε μετά και μάλιστα με κάπως ελαφριά την καρδιά. «Τόσο καιρό είχα να το φάω αυτό, ας φάω λίγο παραπάνω να το ευχαριστηθώ». Και έτσι χάνουμε την ευκαιρία να διαμορφώσουμε μια πιο συνολική και συνειδητοποιημένη στάση, που ξεκινά από την διατροφή και καταλήγει στην ψυχική μας ανάταση.
Η νηστεία σίγουρα δεν είναι μόνο στέρηση τροφής. Η φιλοσοφία της είναι πάνω από την ύλη. Σύμφωνα με πολλές πηγές και άλλους ορισμούς, από τους αρχαίους Έλληνες, ως τον Μέγα Βασίλειο, η νηστεία είναι κυρίως πνευματική άσκηση που συντείνει στην προσέγγιση του ανθρώπου στο «Θείον». Η βασική έννοια είναι η εγκράτεια. Οι τροφές είναι απλά το «μέσον» για να εξασκηθούμε. Όταν είμαστε εγκρατείς σε βλαβερές για το σώμα μας τροφές, αυτό είναι μια συνειδητή στάση και απόφαση. Και στην συνέχεια συμπεριφερόμαστε τόσο συνειδητά και με εγκράτεια και σε ό,τι άλλο μας βλάπτει. Είτε στις επιθυμίες μας για περίσσεια υλικά αγαθά, είτε στα πάθη που μας κρατούν ψυχικά εγκλωβισμένους, μέχρι και στους ανθρώπους που άθελα, ή ηθελημένα μας βλάπτουν. Και όταν προσέχουμε τον εαυτό μας, προσέχουμε και τους άλλους και όμορφα συναισθήματα γεμίζουν τη ζωή μας.
Το ίδιο ισχύει και για την δίαιτα. Το θέμα δεν είναι να στερηθούμε και να χάσουμε τα κιλά των γιορτών και μετά να τα ξαναπάρουμε με μπόνους τις ενοχές και την χαμηλή αυτοεκτίμηση. Το βασικότερο όλων είναι να είμαστε υγιείς. Η τροφή μας να μας τρέφει και όχι να μας καταστρέφει. Να παίρνουμε τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα μας, την ενέργεια για να αποδίδουμε σε ό,τι κάνουμε και να χαιρόμαστε με το σώμα μας και τις επιλογές μας. Επιλογές συνειδητές, σταθερές και με διάρκεια. Που ξεκινούν και καταλήγουν στην αγάπη και φροντίδα του σώματος, του πνεύματος και της ψυχής μας. Της ολότητας μας.
