Είχε πει στη Βουλή την ιστορική φράση: «Άλλοι ζουν για τις ιδεολογίες και άλλοι ζουν από τις ιδεολογίες…»
akontogiannidis@yahoo.gr
Παλιά οι πολιτικοί έμπαιναν στην πολιτική με χρήματα, κι έβγαιναν με άδειες τσέπες. Ξόδευαν τις περιουσίες τους για την πολιτική, αντί να οικονομήσουν από αυτήν. Τότε ήταν ιδεολόγοι και στην πορεία έγιναν συμφεροντολόγοι… Το τερπνόν (της πολιτικής) μετά του ωφελίμου (της μίζας…) Τα έγραψα αυτά, γιατί θυμήθηκα τον Αλέξανδρο Μπαλτατζή, τον αγροτικό ηγέτη που συνελάμβανε οράματα και είχε τη δύναμη και τη θέληση να τα μετουσιώνει σε πράξη, προς όφελος της αγροτιάς.
Θυμάμαι που συγκεντρωθήκαμε λίγοι συμπατριώτες του στο διαμερισματάκι των 55 τ. μ. στους Αμπελοκήπους, με την συνεργάτιδα του Νίνα Ζωγράφου, να κάνουμε μεταξύ μας έρανο για να καλύψουμε τα έξοδα της κηδείας του στην Ξάνθη. Μετά μας ειδοποίησαν ότι θα γίνει δημοσία δαπάνη…
Ο Μπαλτατζής γεννήθηκε το 1904 στην Κουταϊδα, κοντά στο Σοχούμ του Καυκάσου. Οι γονείς του κυνηγημένοι από τους Τούρκους εγκατέλειψαν την Χερρίαινα του Πόντου και βρήκαν εκεί καταφύγιο. Ήλθαν στην Ελλάδα το ‘22 κι εγκαταστάθηκαν στο Νεοχώρι Ξάνθης. Ο Μπαλτατζής, φοιτητής Νομικής το 1925, γνωρίζεται με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου, που επαγγελλόταν αγροτικές μεταρρυθμίσεις, ιδέες που τον συγκινούσαν. Εγκατέλειψε τότε την Εθνική Τράπεζα και το γραφείο του υπουργού Γεωργίας όπου είχε τοποθετηθεί και στα 25 του ιδρύει στο Νεοχώρι Ξάνθης τον πρώτο αγροτικό συνεταιρισμό «Αναγέννηση» και μετά στα χωριά Σταυρούπολη, Καρυόφυτο, Κομνηνά, Δαφνώνα.
Το 1930 ο Μπαλτατζής εκλέγεται πρόεδρος της Ενώσεως Γεωργικών Συνεταιρισμών Ξάνθης, αγκαλιάζει όλους τους αγρότες, ιδρύει τη Συνεταιρική Τράπεζα συστηματοποιεί τις πιστωτικές και προμηθευτικές εργασίες των Συνεταιρισμών και φέρει αναστάτωση σε εμπόριο και αγορά. Ο, τι ήταν ο Βενιζέλος για τους Κρητικούς, έλεγε ο μακαρίτης φίλος του Νίκος Κοντογιαννίδης, ήταν και ο Μπαλτατζής για τους Θρακιώτες. Αγλαοί καρποί ήταν τα έργα που είχαν τη σφραγίδα του: ΠΑΣΕΓΕΣ, Ελαιουργική, ΣΕΚΟΒΕ, ΣΕΚΕ, ΣΕΚΑΠ, ΣΕΒΑΘ, ΣΠΕΚΑ, Συνεταιριστική Ασφαλιστική, Ροδόπη, Νέστος, ΕΛΒΙΖ, ΣΕΠΕΚ…
Παράλληλα θεσμοθετεί τις υποτροφίες της ΣΕΚΕ και δίνει την ευκαιρία στα αριστούχα αγροτόπαιδα, να σπουδάσουν δωρεάν στις πόλεις. Πάνω από 600 παιδιά σπούδασαν και διέπρεψαν στον δημόσιο βίο.
Κακοδιοικήσεις και κομματικές παρεμβάσεις διέλυσαν τις συνεταιριστικές εταιρίες που ίδρυσε ο Μπαλτατζής, εκτός από την «Συνεταιριστική Ασφαλιστική» και την ΣΕΚΑΠ που πήρε ο Ιβάν Σαββίδης. Πολλοί δίπλα στον Μπαλτατζή ευεργετήθηκαν, «έγιναν άνθρωποι» και μετά τον κακολογούσαν… Αλλά «ουδείς ασφαλέστερος εχθρός από τον ευεργετηθέντα».
Η πολιτική δράση του άρχισε το 1932 με το Κόμμα του Παπαναστασίου. Το 1950 εκλέγεται βουλευτής Ξάνθης με το Αγροτικό Κόμμα και το 1956 συμπράττει με την «ομάδα των δέκα» (Παπανδρέου, Βενιζέλο, Στεφανόπουλο, Τσιριμώκο, Νόβα, Παπαπολίτη, Μητσοτάκη, Αλλαμανή, Μαύρο, Κατσώτα). Ο Μητσοτάκης έλεγε, ότι «ο μόνος που είχε κόμμα με βουλευτές, ήταν τότε ο Αλέκος, όλοι οι άλλοι είχαν κόμματα σφραγίδες…»
Το Αγροτικό Κόμμα ήταν ο πυρήνας της Ενώσεως Κέντρου που κέρδισε τις εκλογές του 1963 και 1964 με υπουργό Γεωργίας τον Μπαλτατζή. Σ΄ αυτόν οφείλονται οι αγροτικές συντάξεις που νομοθέτησε ο Κων. Καραμανλής, σ’ αυτόν ανήκει το άνοιγμα στις Ανατολικές χώρες και η αναθέρμανση των ελληνοσοβιετικών σχέσεων με την επίσκεψη κοινοβουλευτικής αντιπροσωπείας στη Μόσχα το 1956. Στο επιτυχημένο εκείνο ταξίδι, μετείχαν οι: Γ. Ανδριανόπουλος, Μαν. Κεφαλογιάννης, Ισαάκ Λαυρεντίδης (ΕΡΕ), Αλέξ. Μπαλτατζής (Αγροτικό), Εμ. Μπακλατζής και Εμ. Κοθρής (Κ.Φιλ.) Στ. Σαράφης και Κομν. Πυρομάγλου (ΕΔΑ).
Η παρουσία του Αλ. Μπαλτατζή ήταν πολύτιμη και καταλυτική, λόγω της γνώσεως των προβλημάτων, της πολιτικής του ευστροφίας, αλλά και της ρωσικής γλώσσας, που μιλούσε άπταιστα. Η επιτυχία του ταξιδιού ήρθε με τις εμπορικές συμφωνίες που υπέγραψε η Ελλάδα, με την εξαγωγή μεγάλων ποσοτήτων καπνών, που έμεναν αδιάθετα στα χέρια των αγροτών. Ο τότε πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής, τον συνεχάρη και τον συμβουλευόταν όταν επρόκειτο να ταξιδέψει στις Ανατολικές χώρες.
Ο Μπαλτατζής αγωνίστηκε κατά της δικτατορίας, ως πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής της Ενώσεως Κέντρου, μετά το θάνατο του Παπανδρέου, εξελέγη βουλευτής το 1974 με την Ένωση Κέντρου Ν-Δ, και το 1981 επανίδρυσε το «Κόμμα Αγροτών Εργαζομένων» και κατέβηκε στις εκλογές με τον Γιάγκο Πεσμαζόγλου. Είχε επαναλάβει τότε στην συγκέντρωση της Πλατείας Συντάγματος, εκείνο που είπε στη Βουλή: «Μπήκαμε στην πολιτική για να προσφέρουμε και όχι για να πλουτίσουμε. Άλλοι ζουν για τις ιδεολογίες και άλλοι ζουν από τις ιδεολογίες».
*To άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News
