Η μηχανή των εκκαθαρίσεων λειτουργεί αδιάλειπτα την ώρα που ο Ερντογάν κατευθύνεται προς τις ΗΠΑ – με ενδιάμεσο σταθμό την Κίνα – για τη συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο, την οποία σκιάζει ο εξοπλισμός των Κούρδων ανταρτών της Συρίας. Στο εσωτερικό της χώρας, ένας ιστορικός, ένας ακόμα δημοσιογράφος, χρηματιστές και… αμαξάδες της Πριγκήπου, η νέα εσοδεία των επιχειρήσεων «ασφαλείας».
Την ευχή να αποτελέσουν νέα αρχή για τις σχέσεις των δύο χωρών οι συνομιλίες με τον Τραμπ εξέφραζε ο Τούρκος πρόεδρος, ελπίζοντας σε αναστροφή της απόφασης εξοπλισμού των YPG στη Συρία. Η πολυαναμενόμενη συνάντησή του με τον Τραμπ, θα πραγματοποιηθεί στις 16 Μαίου στο Λευκό Οίκο, ενώ θα έχει συναντήσεις και με εκπροσώπους της εβραϊκής κοινότητας και με στελέχη αμερικανικών εταιριών. Προ ημερών, ο Ερντογάν διακήρυττε «δεν θα επιτρέψομε να σιγήσουν οι πρωινές προσευχές στην Ιερουσαλήμ», αναφερόμενος στην διακηρυγμένη πρόθεση του ισραηλινού κοινοβουλίου να επιβάλλει απαγόρευση.
Ο Ερντογάν επιχείρησε να δικαιολογήσει τον Τραμπ για την απόφαση σχετικά με το YPG, υπαινισσόμενος ότι είχε ληφθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, του Μπαράκ Ομπάμα. Είπε ακόμη πως η νέα κυβέρνηση βρίσκεται σε «μεταβατική διαδικασία», ίσως έχοντας κατά νου και τα προβλήματα του Τραμπ μετά την αποπομπή του διευθυντή του FBI. Θύμισε ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και ότι θα λάβει μέρος στη σύνοδο κορυφής του στις 24 και 25 Μαίου στις Βρυξέλες. «Γιατί υπάρχει το ΝΑΤΟ; Θα συζητήσουμε αυτά τα ζητήματα», προσθέτοντας πως δεν φαίνεται καλό να τάσσονται οι ΗΠΑ με μια «τρομοκρατική οργάνωση» και «το ίδιο ισχύει και για τη Ρωσία». Υπογράμμισε ακόμη ότι θα παλέψει «μέχρι τέλους» για να εξασφαλίσει έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν τον οποίο κατηγορεί για την απόπειρα πραξικοπήματος σε βάρος του, από την Πενσυλβάνια των ΗΠΑ στην Τουρκία.
Υπόθεση Ζαράμπ και Halkbank
Ένα ακόμη ζήτημα που αναμένεται να εγείρει ο Ερντογάν στις συνομιλίες με τον Τραμπ, είναι και η υπόθεση του Ρεζά Ζαράμπ, τουρκο-ιρανικής καταγωγής, που κρατείται στις ΗΠΑ κατηγορούμενος για ξέπλυμα χρήματος και παραβίαση εμπάργκο.
«Πετρέλαιο, χρυσός και μίζες: μια τουρκική ωρολογιακή βόμβα» ήταν ο τίτλος άρθρου για τη δίκη σε δικαστήριο του Μανχάταν, η οποία έχει “ιδιαίτερη σημασία για ΗΠΑ, Τουρκία και Ιράν, αλλά ιδίως, για τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν». Το άρθρο της 9ης Μαίου 2017, αφορούσε τη δίκη του Ζαράμπ που είχε συλληφθεί τον περσινό Μάρτιο στις ΗΠΑ, μόλις κατέβηκε από το αεροπλάνο.
Ο 34χρονος μεγιστάνας είχε συλληφθεί στη Φλόριντα κατηγορούμενος για συναλλαγές με το Ιράν που παραβίαζαν το εμπάργκο. Ο Ζαράμπ, που είναι παντρεμένος με την Τουρκάλα τραγουδίστρια Εμπρού Γκιουντές είχε συλληφθεί παλαιότερα στην Τουρκία για παράνομο εμπόριο χρυσού με το Ιράν. “Τέσσερις υπουργοί της κυβέρνησης Ερντογάν όταν ήταν ακόμη πρωθυπουργός εμπλέκονταν στο σκάνδαλο, μεταξύ αυτών και ο γαμπρός του, Μπαϊρακτάρ, ενώ τηλεφωνικές υποκλοπές ενέπλεκαν και τον ίδιο και το γιο του, Μπιλάλ Ερντογάν. Ο Ερντογάν είχε μιλήσει για «συνωμοσία του Γκιουλέν». Ο Ζαράμπ, που ήταν συνέταιρος του Μπιλάλ Ερντογάν, αφέθηκε ελεύθερος κι η εξήγηση του αρθρογράφου είναι απλή: “Αφήστε με, γιατί θα μιλήσω”.
«Είναι άγνωστο γιατί ο Ζαράμπ επέλεξε να καταφύγει στις ΗΠΑ. Ίσως το αποφάσισε επιζητώντας προστασία, έστω και στη φυλακή». Η ανησυχία του Ερντογάν ήταν έκδηλη όταν ζήτησε από τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να παρέμβει. Την υπόθεση χειριζόταν ο εισαγγελέας Πριτ Μπαχάρα, εξειδικευμένος σε υποθέσεις χρηματιστηρίου. Ο Μπαχάρα, ωστόσο απομακρύνθηκε, όταν ο Τραμπ τον απέλυσε, μαζί με εκατοντάδες άλλους διορισθέντες από τον Μπαράκ Ομπάμα. Μεταξύ των συνηγόρων του Ζαράμπ είναι και ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης, Ρούντι Τζουλιάνι και ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης, Μάικλ Μουσάσεφ. Πρόσφατα συνελήφθη στη Νέα Υόκη και ο Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, αντιπρόεδρος της Halkbank, της πέμπτης μεγαλύτερης τουρκικής Τράπεζας κατηγορούμενος για εμπλοκή στις παράνομες συναλλαγές με το Ιράν.
Το Ιντσιρλίκ και η τριμερής στο Πεκίνο
Ένα από τα διαπραγματευτικά του χαρτιά που αν χρειαστεί θα το ρίξει στο τραπέζι, είναι η στρατηγική αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ. Στο Πεκίνο, ο Ερντογάν θα λάβει μέρος αύριο στην τριμερή συνάντηση κορυφής με Πούτιν και τον πρόεδρο της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ. Κι αν σκοπεύει ο Ερντογάν αυτή η σύνοδος να είναι ένα ακόμη μήνυμα προς τις ΗΠΑ, αναλυτής της Χουριέτ εκτιμά ότι τα οικονομικά, πολιτικά και αμυντικά συμφέροντα της Άγκυρας βρίσκονται με την πλευρά της Δύσης επί πολλά χρόνια. Επίσης, σε ό,τι αφορά στη Συρία και το YPG, η Μόσχα έχει ανάλογη εικόνα με την Ουάσιγκτον και το Πεκίνο στηρίζει τη Μόσχα. Επιστρέφοντας από το ταξίδι του στις ΗΠΑ, ο Ερντογάν θα παραστεί, στις 21 Μαίου στο έκτακτο συνέδριο του κόμματός του, όπου επιδιώκει να εκλεγεί πρόεδρος. Ξανά. Και θα είναι άλλο ένα λιθαράκι στο χτίσιμο μιας απόλυτης εξουσίας, για την οποία πολέμησε «μέχρι τέλους» και πριν το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου.
Συλλήψεων το «ανάγνωσμα»
Ένας από τους ιστορικούς για τους οποίους είχε εκδοθεί ένταλμα σύλληψης για εξύβριση του ιδρυτή της τουρκικής δημοκρατίας, Κεμάλ Ατατούρκ, συνελήφθη χθες στην Κωνσταντινούπολη. Ο Σουλεϊμάν Γεσιλγιούρτ, παραδόθηκε σε δικαστήριο του Μπαρίκιοϊ, αρνούμενος την κατηγορία. Ο εισαγγελέας Ερτουγρούλ Σαρίγιαρ είχε εκδώσει δύο εντάλματα, κατά του Γεσιλγιούρτ και του Χασάν Ακάρ, για σχόλιά τους σε τηλεοπτικό πρόγραμμα. Ο Γεσιλγιούρτ είναι οικοδεσπότης της τηλεοπτικής εκπομπής «Βαθιά ιστορία», στο ιδιωτικό κανάλι TVnet. Σε εκπομπή στις 6 Μαίου, είχε πει ότι το θετό παιδί του Ατατούρκ, Αφέτ Ινάν, ήταν στην πραγματικότητα μαιτρέσα του. Και ο Ακάρ είχε πει πως ο Ατατούρκ ήταν «νόθο παιδί».
Στη φυλακή και άλλο στέλεχος της Τσουμχουριέτ
Ο πρέσβης της Τουρκίας στο Βατικανό, Μεχμέτ Πατσασί, δήλωνε στο πρακτορείο Catholic News πως «ούτε ο Πάπας», μπορεί να βοηθήσει για να απελευθερωθεί ο Τουρκο-γερμανός δημοσιογράφος της Ντόιτσε Βέλε, Ντενίζε Γκουτζέλ, ο οποίος κρατείται από τις 27 Φεβρουαρίου. Στην ίδια συνέντευξη, σε ερώτηση για το ενδεχόμενο επαναφοράς της θανατικής ποινής, υποστήριξε ότι «τη ζητάει ο λαός»…
Το πρωί της 12ης Μαίου συνελήφθη και ο αρχισυντάκτης της διαδικτυακής έκδοσης της Cumhuriyet, Ογκιούζ Γκιουβέν και ο δημοσιογράφος Σερχάτ Γιαρούκ αναφορικά με άρθρο για το θάνατο εισαγγελέα σε τροχαίο, στη δυτική επαρχία Ντενιζλί. Ο 48χρονος Μουσταφά Αλπέρ σκοτώθηκε όταν φορτηγό έπεσε στο αυτοκίνητό του. Ο Αλπέρ ήταν ο πρώτος που άρχισε έρευνες για την οργάνωση του Γκιουλέν, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016.
Επιδρομή στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης
Την Παρασκευή συνελήφθησαν και 57 άτομα βάσει κατηγορίας ότι χρησιμοποιούσαν την εφαρμογή Bylock για κρυπτογραφημένα μηνύματα, η οποία κατά την Άγκυρα, «δημιουργήθηκε για Γκιουλενιστές». Κατηγορούνται ακόμη ότι έκαναν συναλλαγές και για λογαριασμό της Bank Asya, τράπεζας που άλλοτε είχε στενούς δεσμούς με τον Γκιουλέν. Οι συλλήψεις έγιναν μετά από αστυνομική επιχείρηση στο Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης. Το πρακτορείο Αναντολού μετέδωσε ότι οι 57 συνελήφθησαν σε έξι διαφορετικές επαρχίες, ενώ συνολικά έχουν εκδοθεί 100 εντάλματα σύλληψης, έγραψε το Middle East Eye..
Κινδυνεύουν εκπαιδευτικοί απεργοί πείνας
Γρήγορα επιδεινώνεται η κατάσταση της υγείας των εκπαιδευτικών Γκιουλμέν και Οζακτσά, οι οποίοι πραγματοποιούν απεργία πείνας εδώ και πάνω από ένα μήνα, από τις 10 Μαρτίου. Η Γκιουλμέν εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο Σελτσούκ και ο δάσκαλος Οζακτσά απολύθηκε από δημοτικό του Μαρντίν, βάσεις της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. Η αστυνομία διέλυσε την Παρασκευή μπροστά από μνημείο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στην οδό Γιουκσέλ, διαδήλωση πολιτών που ζητούσαν την απελευθέρωσή τους. Με επιστολή τους 30 βουλευτές του κόμματος της αντιπολίτευσης, CHP ζητούν την απελευθέρωση των εκπαιδευτικών και την αποκατάστασή τους στις δουλειές τους. Για να στηρίξουν τα αίτημά τους, κατήλθαν σε απεργία πείνας οι βουλευτές του CHP Ορχάν Σαριμπάλ, Νιγιαζί Νεφί Καρά, Μεχμέτ Τουμ και Αλί Σεκέρ.
Στο μεταξύ, διεξαγόταν στην Κωνσταντινούπολη η τετραήμερη, 13η Διεθνής Έκθεση Αμυντικής Βιομηχανίας, όπου παρουσίαζαν όπλα τελευταίας τεχνολογίας οι μεγαλύτερες εταιρίες όπλων. Η έκθεση, που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια από το 1993, τελεί υπό την αιγίδα της τουρκικής προεδρίας και οικοδεσπότης της είναι το υπουργείο Άμυνας.
Επιμέλεια: Ρένα Ακριτίδου
