Μια πλειάδα εικόνων επιχειρεί να αποκαταστήσει την εικόνα μιας αλλοτινής συνοικίας που χάθηκε και να τεκμηριώσει την ιστορία των κτηρίων και των ενοίκων τους, στην έκθεση «Η συνοικία των Εξοχών 1885 – 1912», που, λόγω του μεγάλου αριθμού επισκεπτών, παρατείνεται έως και την Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου, στο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), με ελεύθερη είσοδο.
Η έκθεση, την οποία επιμελείται ο Καθηγητής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βασίλης Κολώνας, πραγματοποιείται με τη συνεργασία του University Studio Press, και περιλαμβάνει 250 εικόνες που ζωντανεύουν ξανά τη συνοικία των Εξοχών.
Εικονογράφηση της πρώτης εκτός των τειχών περιοχής επέκτασης της Θεσσαλονίκης
Τα κενά στην ιστορία της αρχιτεκτονικής μιας πόλης δημιουργούν κενά στην ίδια την ιστορία της πόλης. Στη Θεσσαλονίκη, η καταστροφή της νεότερης αρχιτεκτονικής – είτε οφειλόταν σε τυχαία αίτια, είτε σε φυσιολογική γήρανση και αντικατάσταση είτε, κυρίως, σε κατεδαφίσεις με στόχο την οικονομική εκμετάλλευση του ακινήτου – είχε ως αποτέλεσμα την απουσία μαρτυριών για την – αμέσως προηγούμενη από τη σημερινή – εικόνα της πόλης και, επομένως, για την ιστορία της σε μια εποχή πολιτικών και κοινωνικών μεταβολών.
Η ιλιγγιώδης ταχύτητα των μεταπολεμικών χρόνων άφησε ελάχιστο χώρο για τις αφανισμένες επαύλεις της λεωφόρου των Εξοχών στην οπτική μνήμη των κατοίκων της Θεσσαλονίκης, ενώ οι λιγότερο σημαντικές – οι ανώνυμες κατοικίες – χάθηκαν απλά σαν να μην υπήρξαν ποτέ.
H σημερινή εικόνα της συνοικίας αδυνατεί να εξιστορήσει όλο το παρελθόν της. H αφήγησή της είναι ελλιπής, αν και κάποτε ήταν πλούσια σε λεπτομέρειες. Η χάραξη της οδού Βασιλίσσης Όλγας – που, όμως, δεν ακολουθεί πια από κοντά τη γραμμή της παραλίας, όπως παλιότερα -, ορισμένα δημόσια κτήρια που λειτουργούν ακόμη, κάποιες κατάκλειστες επαύλεις («διατηρητέα» μνημεία σήμερα), μερικοί μαντρότοιχοι στα όρια των παλαιών ιδιοκτησιών και ελάχιστα δένδρα – απομεινάρια από τους κήπους των Εξοχών – παραπέμπουν μόνο αποσπασματικά στην προηγούμενη εικόνα της.
H ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός της Θεσσαλονίκης στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, η επέκταση της πόλης εκτός παραδοσιακού πυρήνα, η ραγδαία εξέλιξη ολόκληρης της ανατολικής περιοχής, καθώς και η καθοριστική για τη νέα συνοικία αρχιτεκτονική μορφολογία αποτέλεσαν τα δεδομένα εκκίνησης της έρευνας και οδήγησαν στον προσδιορισμό του αντικειμένου της: την εικονογράφηση της συνοικίας των Εξοχών, της πρώτης εκτός των τειχών περιοχής επέκτασης της Θεσσαλονίκης, και τη διαδικασία του μετασχηματισμού μιας ομάδας εξοχικών κατοικιών σε μια συνοικία αυτόνομη, ακμάζουσα, γοητευτική.
Στην έκθεση, παρουσιάζονται αδημοσίευτοι χάρτες και σχέδια, καρτ – ποστάλ και άγνωστες φωτογραφίες δρόμων και κτηρίων που δεν υπάρχουν πια, πορτρέτα της κοσμοπολίτικης κοινωνίας της Θεσσαλονίκης.
Πληροφορίες
Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης: Βίλα Καπαντζή, Βασ. Όλγας 108 – Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310 295170 – 1 (καθημερινές 9.00 – 14.30) και 2310 295149 (τις ώρες λειτουργίας της έκθεσης). Ώρες λειτουργίας έκθεσης:
Δευτέρα και Τρίτη: 14:00 – 21:00, Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή: 9:00 – 16:00, Σάββατο και Κυριακή: κλειστά. Ξεναγήσεις στην έκθεση θα πραγματοποιούνται κάθε Τρίτη απόγευμα, στις 17:00, από τον Γιάννη Επαμεινώνδα, διευθυντή του Πολιτιστικού Κέντρου Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ.
Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό, αλλά, λόγω της παλαιότητας του κτηρίου και της στενότητας του χώρου, ο αριθμός των επισκεπτών σε κάθε περιήγηση θα είναι συγκεκριμένος.
Δηλώσεις συμμετοχής: καθημερινές: 9:00 – 14:30, στα τηλέφωνα: 2310 295171 και 2310 295170.
