«Η Ε.Ε. είναι κοντά σε μια σημαντική συμφωνία με την Άγκυρα που θα προβλέπει ότι όλοι οι μη Σύροι μετανάστες που φτάνουν στα ελληνικά νησιά θα επαναπροωθούνται στην Τουρκία, πραγματοποιώντας ένα σημαντικό βήμα στην σκλήρυνση της στάσης του μπλοκ απέναντι στις ροές ανθρώπων που καταφθάνουν στα εδάφη του».
Αυτό αναφέρει σε άρθρο της η εφημερίδα Financial Times και σημειώνει: Μετά από εβδομάδες διπλωματικών πιέσεων από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες, ο Τούρκος πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου, έστειλε σήμα σε κεκλεισμένων των θυρών διαπραγματεύσεις την Πέμπτη ότι η Άγκυρα θα αποδεχθεί τις επαναπροωθήσεις μη Σύρων και θα κλιμακώσει τις δράσεις κατά των διακινητών.
Αν και η συμφωνία δεν είναι οριστική και η εφαρμογή της θα είναι δύσκολη, μπορεί να αποτελέσει το σημείο καμπής που αναζητείται εδώ και καιρό στην μεταναστευτική κρίση της Ευρώπης, δίνοντας νέα δυναμική σε μια στρατηγική που έχει αποτύχει να περιορίσει τις ροές ανθρώπων που διασχίζουν το Αιγαίο.
Δύο διπλωμάτες με γνώση των συζητήσεων της Πέμπτης ανέφεραν ότι η Τουρκία συμφώνησε επίσης να δέχεται και όλους τους μετανάστες που διασώζονται σε διεθνή ύδατα από το ΝΑΤΟ, ένα ευαίσθητο ζήτημα που είχε καθυστερήσει την πρόοδο στην επιχείρηση. Ο Ντόναλντ Τουσκ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, έστειλε αυστηρή προειδοποίηση ότι οι πόρτες της Ευρώπης είναι κλειστές για όσους δεν δικαιούνται άσυλο: «Θέλω να απευθυνθώ σε όλους τους δυνητικούς παράνομους οικονομικούς μετανάστες από όπου και αν προέρχεστε: μην έρθετε στην Ευρώπη».
Για να δώσει βαρύτητα στην προειδοποίηση αυτή, η Ευρώπη πρέπει να ξαναβάλει μπροστά το σύστημα επαναπροώθησης των μεταναστών που δεν έχουν προοπτική να αναγνωριστούν ως πρόσφυγες. Περίπου 2.000 άνθρωποι την ημέρα φτάνουν στα ελληνικά νησιά, από τους οποίους οι μισοί είναι Σύροι. Συνολικά, 1,2 εκατομμύρια μετανάστες έφτασαν σε χώρες της Ε.Ε. πέρυσι από την θάλασσα. Στην ευαίσθητη τριμερή συνάντηση στην Άγκυρα συμμετείχαν οι κ. Νταβούτογλου, Τουσκ και ο Φρανκ Τίμερμανς, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σε δηλώσεις που έκανε αμέσως μετά, ο κ. Τουσκ ανέφερε ότι πιστεύει πως θα είναι σε θέση να «ανακοινώσει την επίτευξη προόδου στην επαναπροώθηση». «Για πολλούς στην Ευρώπη, η πιο πολλά υποσχόμενη μέθοδος φαίνεται να είναι ένας γρήγορος και εκτεταμένος μηχανισμός επαναπροώθησης των παράνομων μεταναστών που φθάνουν στην Ελλάδα» σημείωσε. «Θα παρέλυε το δίκτυα των διακινητών» σημείωσε.
Νωρίτερα ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε υποστήριξε πως μια τέτοια συμφωνία «είναι το ελάχιστο αποτέλεσμα» που μπορεί να αναμένει κανείς από την Σύνοδο ανάμεσα στην Ε.Ε. και την Τουρκία την Δευτέρα. «Το λιγότερο που ελπίζω ότι μπορούμε να επιτύχουμε είναι η επιτάχυνση της επαναπροώθησης των υπηκόων τρίτων χωρών και των οικονομικών μεταναστών» είπε ο κ. Ρούτε. Απηχώντας την πιο σκληρή στάση που έχει υιοθετήσει το Βερολίνο, ο Ολλανδός πρωθυπουργός ζήτησε ακόμα από την Τουρκία να μειώσει «σημαντικά» τις ροές ανθρώπων προτού η Ε.Ε. υπογράψει μια συμφωνία για την μεταφορά προσφύγων κατευθείαν από την Τουρκία στο μπλοκ. «Πρέπει να τις φέρουμε πάλι σε σημείο από το οποίο να μπορώ να δω το μηδέν» είπε ο κ. Ρούτε στους Financial Times. Η Αγκυρα δήλωσε ότι δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί μια απότομη μείωση των ροών και θέλει η Ευρώπη να δεχτεί τους Σύρους πρόσφυγες απευθείας από την Τουρκία για να αποτραπεί το επικίνδυνο ταξίδι στην Ελλάδα.
Ο Νταβούτογλου την Πέμπτη δήλωσε ότι «είναι λάθος να αφήσουμε την προσφυγική κρίση μόνο στους ώμους της Τουρκίας και της Ελλάδας». Οποιαδήποτε τέτοιας μεγάλης κλίμακας προσφορά επανεγκατάστασης αναμένεται να κλείσει διμερώς με την Αγκελα Μέρκελ η οποία θα συναντηθεί με τον Νταβούτογλου την Κυριακή. Το Βερολίνο φλέρταρε με την ιδέα να συνδυάσει μέρος της όποιας μείωσης της παράνομης μετανάστευσης –μια υπόσχεση που θα μπορούσε να αφορά εκατοντάδες ή χιλιάδες- αλλά οι διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα κόλλησαν.
Ορισμένοι διπλωμάτες περιμένουν επίσης ότι η Αγκυρα θα πιέσει για επιπρόσθετα δικαιώματα βίζας για τους Τούρκους πολίτες. Ο Τουσκ θα δει τον Ερντογαν την Παρασκευή. Ο Τούρκος πρόεδρος έχει υιοθετήσει μια «ήρεμη» (cool) στάση στις διαπραγματεύσεις ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό, δημιουργώντας υποψίες στις Βρυξέλλες ότι μπορεί να καθυστερεί το χτύπημα στα κυκλώματα διακινητών.
Πάνω από 120.000 πρόσφυγες και μετανάστες έφτασαν στην Ελλάδα από τις αρχές του έτους. Αλλά με σχεδόν κλειστά τα σύνορα με την ΠΓΔΜ έχει προκύψει μια πιθανά επικίνδυνη συσσώρευση προσφύγων και μεταναστών στα βόρεια της χώρας, δημιουργώντας ανησυχίες ανθρωπιστικής κρίσης στα σύνορα της Ευρώπης.
Αν και η Τουρκία έχει συμφωνία επανεισδοχής με την Ελλάδα, έχει σπάνια χρησιμοποιηθεί στην 14χρονη ιστορία της. Σχεδόν 300 μετανάστες επέστρεψαν στην Τουρκία αυτή την εβδομάδα.
