Ο νέος ασφαλιστικός νόμος στο δημόσιο ανατρέπει όσα γνωρίζαμε μέχρι τώρα σε ότι αφορά τις συντάξεις.
Κατά κύματα επιβάλλονται βάσει του νέου ασφαλιστικού νόμου μεγάλες ανατροπές σε συντάξεις αλλά και μισθούς εκατοντάδων χιλιάδων συνταξιούχων και ασφαλισμένων στο Δημόσιο, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας ΚΑΘΗΝΕΡΙΝΗ. Ήδη, από τον Ιούλιο τέθηκαν σε εφαρμογή οι πρώτες περικοπές της τάξεως του 35% με 40% στις αποδοχές των μερισματούχων του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ), ενώ στις 2 Αυγούστου, οι μειώσεις (έως και 15%) αναμένεται να επεκταθούν και σε επικουρικές συντάξεις. Στο μέτωπο των εφάπαξ, τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα. Από τη μία τα εφάπαξ που εκδίδονται είναι μειωμένα έως και κατά 18%, από την άλλη βέβαια ξεκίνησαν οι πληρωμές. Ανατροπές έρχονται όμως και για τους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους, μόνο από την εφαρμογή του ασφαλιστικού νόμου Κατρούγκαλου. Η πρώτη έμμεση μείωση στους μισθούς έγινε λόγω της αύξησης εισφορών για επικουρική ασφάλιση, ενώ νέες μειώσεις αναμένονται από το 2017, λόγω αλλαγής της βάσης υπολογισμού των εισφορών. Σημαντικές μειώσεις θα υποστούν και όλοι οι νέοι συνταξιούχοι του Δημοσίου, που αποχώρησαν από την υπηρεσία τους από τις 13 Μαΐου και εφεξής, λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων.
Μέρισμα
«Κουρεμένο» κατά περίπου 35%-40% καταβλήθηκε τον Ιούλιο το μέρισμα στους 284.000 μερισματούχους δημοσίους υπαλλήλους. Μάλιστα, σύμφωνα με τη διοίκηση του ΜΤΠΥ, εντός του Σεπτεμβρίου θα έχει ολοκληρωθεί ο αντιλογισμός των ποσών που αντιστοιχούν στο νέο μέρισμα, θα έχουν αφαιρεθεί οι μειώσεις των προηγούμενων νόμων και θα έχουν υπολογιστεί και τα αναδρομικά ποσά περικοπών, αφού ο νέος νόμος που οδηγεί σε μικρότερα ποσά, ισχύει αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2016. Υπάρχουν βέβαια και δικαιούχοι λόγω θανάτου που έχασαν το μέρισμα, όπως ενήλικες άγαμες θυγατέρες, χήρες/χήροι που δεν πληρούν τα νέα όρια ηλικίας, γονείς και ορφανά αδέλφια. Πλέον, μέρισμα λόγω θανάτου δικαιούνται μόνο ο χήρος ή η χήρα και τα ορφανά παιδιά (μέχρι τα 18 ή 24). Για τα ποσά των μερισμάτων όπως διαμορφώνονται κατά περίπτωση, μπορούν να ενημερώνονται οι συνταξιούχοι, στον ιστότοπο του ΜΤΠΥ (www.mtpy.gr).
Στις 2 Αυγούστου, κάποιες χιλιάδες συνταξιούχοι του Δημοσίου θα δουν τις επικουρικές τους συντάξεις μειωμένες. Το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) πρόλαβε να επανυπολογίσει λίγες περισσότερες από 320.000 συντάξεις, εκ των οποίων ο μεγαλύτερος όγκος αφορά στο ΤΕΑΔΥ. Βέβαια, από αυτές, εκτιμάται ότι περίπου 10.000 θα μειωθούν κατά 8% με 15% μεσοσταθμικά, στο καταβαλλόμενο ποσό. Πρόκειται για τις κατηγορίες εκείνες των συνταξιούχων, των οποίων η νέα επικουρική έχει διαφορά από την παλιά και ταυτόχρονα λαμβάνουν συνολικά από κύριες και επικουρικές συντάξεις ποσά άνω των 1.300 ευρώ. Για παράδειγμα, συνταξιούχος του Δημοσίου με 35ετία και καθαρή κύρια σύνταξη 1.150 ευρώ και 210 ευρώ επικουρική, θα δει την επικουρική του να μειώνεται στα 180 ευρώ (απώλεια 15%).
Εφάπαξ
Εντός των επόμενων 15 ημερών θα πληρωθεί και το δεύτερο κύμα εφάπαξ στο Δημόσιο, που περιλαμβάνει 1.520 εντάλματα και αφορά υπαλλήλους οι οποίοι αποχώρησαν από την υπηρεσία τους τον Οκτώβριο του 2013.
Το πρώτο πακέτο πληρωμών ολοκληρώθηκε πριν από λίγες μέρες και αφορούσε άλλα 1.520 εντάλματα για υπαλλήλους που είχαν ανοίξει την πόρτα της εξόδου τον Σεπτέμβριο του 2013. Το τρίτο κύμα πληρωμών του Σεπτεμβρίου θα αφορά 3.000–4.000 εφάπαξ με στόχο να πληρωθούν όλοι όσοι αποχώρησαν τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2013. Σύμφωνα με αυτό τον προγραμματισμό θα ολοκληρωθεί η πληρωμή των 6.000 υπαλλήλων που αποχώρησαν εντός του 2013 (τελευταίο 4μηνο). Οι πληρωμές αναμένεται να συνεχιστούν μέχρι και τον Μάρτιο του 2017, αφού συνολικά, η ουρά αριθμεί 34.000 συνταξιούχους. Ολα τα εφάπαξ υπολογίζονται πλέον με νέο τρόπο που ενσωματώνει τις περικοπές των προηγούμενων μνημονίων.
Τριπλό χτύπημα για τους εν ενεργεία εργαζομένους
Τριπλό είναι το χτύπημα και για τους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους. Ως μελλοντικοί συνταξιούχοι θα υποστούν μειώσεις συντάξεων λόγω του νέου τρόπου υπολογισμού (βασική και ανταποδοτική), ενώ και ως εν ενεργεία ήδη υπόκεινται σε έμμεση μείωση μισθών, λόγω αύξησης των εισφορών για την επικούρηση, ενώ θα ακολουθήσει και η αλλαγή του υπολογισμού των εισφορών, στο σύνολο πλέον των αποδοχών.
Για παράδειγμα, δημόσιος υπάλληλος που συμπληρώνει εντός του 2016 την 35ετία, έχει ήδη συμπληρώσει τα 59 και μπορεί άμεσα να συνταξιοδοτηθεί. Οι συντάξιμες αποδοχές του είναι 1.646 ευρώ (με βάση τον Οκτώβριο του 2011) και σύμφωνα με τον παλιό τρόπο υπολογισμού θα έπαιρνε κύρια σύνταξη 1.344 ευρώ μεικτά και μετά τις μνημονιακές περικοπές 1.075 ευρώ καθαρά. Με τον νέο τρόπο θα πάρει 829 ευρώ καθαρά.
Από τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των κύριων συντάξεων επηρεάζονται κατά κύριο λόγο οι δημόσιοι υπάλληλοι που φεύγουν με πολλά έτη ασφάλισης (από 30ετία και πάνω), καθώς και όσοι θα συνταξιοδοτηθούν με τις ειδικές διατάξεις για τους γονείς ανηλίκων, άνδρες και γυναίκες. Ιδιαίτερα χαμένοι σύμφωνα με τους ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης είναι οι ενταγμένοι σε ειδικά μισθολόγια (πανεπιστημιακοί, γιατροί του ΕΣΥ, ένστολοι). Μάλιστα, επισημαίνουν ότι οι μειώσεις θα προκύψουν λόγω της μείωσης των ποσοστών αναπλήρωσης αλλά και γιατί οι συντάξιμες αποδοχές θα υπολογίζονται με τον μέσο όρο αποδοχών από το 2002 και όχι με τον βασικό μισθό του Οκτωβρίου 2011. Αλλά και στην περίπτωση της μείωσης των μισθών, οι αλλαγές υλοποιούνται σε δύο δόσεις. Η πρώτη, εφαρμόζεται ήδη, αφού από 1η Ιουνίου αυξήθηκε το ποσοστό των εισφορών που καταβάλλουν οι εργαζόμενοι για επικουρική ασφάλιση, από 3% σε 3,5%. Το ποσοστό αυτό και κατά συνέπεια η μείωση των μισθών τους κατά 0,5% (από 4 ευρώ για μισθούς 800 ευρώ έως 7,5 ευρώ για μισθούς 1.500 ευρώ) θα ισχύσει έως τις 31/5/2019.
Ακόμη μεγαλύτερες θα είναι οι μειώσεις από την αρχή του επόμενου έτους, καθώς ο νόμος προβλέπει ότι οι εισφορές των δημοσίων υπαλλήλων, θα υπολογίζονται όπως και οι εισφορές των υπόλοιπων μισθωτών, ήτοι στο σύνολο των αποδοχών και όχι στον βασικό μισθό του Οκτωβρίου του 2011. Στην πράξη, ακόμη και αν δεν υπάρξει αλλαγή στις ονομαστικές αποδοχές των υπαλλήλων, θα υπάρξει αύξηση της παρακράτησης και κατά συνέπεια μείωση του τελικού ποσού που θα λαμβάνουν κάθε μήνα. Για παράδειγμα, γυναίκα δημόσια υπάλληλος έχει μεικτές αποδοχές 1.600 ευρώ, λαμβάνει σήμερα καθαρά 1.080. Οι εισφορές της για την κύρια σύνταξη είναι 92,1 ευρώ. Από το επόμενο έτος, με τον νέο τρόπο υπολογισμού θα πληρώνει εισφορές 106,7 ευρώ. Χάνει δηλαδή 14,6 ευρώ τον μήνα.
