Σε μια φαντασμαγορική τελετή, παρουσία πολλών ξένων ηγετών μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ και οι πρωθυπουργοί της Ρωσίας και της Ελλάδας Ντμίτρι Μεντβέντεφ και Αλέξης Τσίπρας, ο πρόεδρος της Αιγύπτου Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι εγκαινίασε σήμερα τη νέα Διώρυγα του Σουέζ, που πιστεύεται ότι θα δώσει ανάσες ανάκαμψης στη δοκιμαζόμενη οικονομία της χώρας του.
Φορώντας τη στρατιωτική στολή του, κάτι αρκετά σπάνιο πλέον, ο απόστρατος πρώην αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Αιγύπτου επιβιβάστηκε νωρίς το απόγευμα στην Ισμαηλία -περίπου στο μέσον του καναλιού- στο γιοτ El-Mahrousa που είχε μεταφέρει την αυτοκράτειρα Ευγενία της Γαλλίας, τη σύζυγο του Ναπολέοντα Γ΄, στην τελετή εγκαινίων της διώρυγας τον Νοέμβριο του 1869. Τον συνόδευε ένα νεαρό αγόρι, επίσης με στρατιωτική στολή, που κουνούσε μια αιγυπτιακή σημαία.
Στην ομιλία των εγκαινίων ο Αιγύπτιος πρόεδρος τόνισε ότι η χώρα του θα νικήσει την τρομοκρατία. Στη συνέχεια υπέγραψε το διάταγμα με το οποίο επιτρέπεται η διέλευση των πλοίων και η δημόσια τηλεόραση μετέδωσε εικόνες από το πρώτο εμπορικό σκάφος που μπήκε στη νέα διώρυγα.
“Η Αίγυπτος αυτήν τη χρονιά αντιτάχθηκε στην πιο επικίνδυνη τρομοκρατική απειλή που θα πυρπολούσε τον κόσμο αν μπορούσε” είπε ο Σίσι ενώπιον ηγετών απ’ όλον τον κόσμο. “Τα έργα δεν έγιναν υπό φυσιολογικές συνθήκες και αυτές οι συνθήκες εξακολουθούν να υπάρχουν. Πολεμάμε εναντίον τους (σ.σ. των τρομοκρατών) και θα τους νικήσουμε”, υπογράμμισε.
Η σημερινή ημέρα έχει κηρυχθεί αργία για την Αίγυπτο. Το Κάιρο και οι άλλες μεγάλες πόλεις σημαιοστολίστηκαν. Στις γέφυρες του Νείλου κρεμάστηκαν πολύχρωμα φωτάκια και πανό με τη φράση “Από τη μητέρα του κόσμου (σ.σ. την Αίγυπτο) για όλον τον κόσμο”.
Τα τρία νεοαποκτηθέντα γαλλικά μαχητικά αεροσκάφη Rafale καθώς και οκτώ αμερικανικά F-16 έκαναν μια επίδειξη στην περιοχή του Σουέζ ενώ ελικόπτερα και άλλα σκάφη συνόδευαν το γιοτ του προέδρου Σίσι.
Η κυβέρνηση πιστεύει ότι η Νέα Διώρυγα του Σουέζ και η βιομηχανική ζώνη που πρόκειται να δημιουργηθεί γύρω της θα σφραγίσουν την αναγέννηση της αιγυπτιακής οικονομίας, παρά τον σκεπτικισμό που εκφράζουν ορισμένοι. Το σχέδιο, που ολοκληρώθηκε σε έναν χρόνο κατ’ εντολή του προέδρου Σίσι, περιλάμβανε τη διάνοιξη ενός καναλιού παράλληλου με το ήδη υπάρχον από το 19ο αιώνα που συνδέει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα. Επιπροσθέτως, στην παλιά διώρυγα, τον συντομότερο θαλάσσιο δρόμο από την Ευρώπη για την Ασία, έγιναν έργα διαπλάτυνσης και εκβάθυνσης.
Η δημόσια τηλεόραση μετέδιδε σποτάκια με εικόνες από τη νέα διώρυγα, με υπόκρουση τη μουσική επένδυση της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς Game of Thrones. Στην Πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου είχαν συγκεντρωθεί περίπου 300 άνθρωποι που κρατούσαν αιγυπτιακές σημαίες και πανηγύριζαν. “Αυτό δεν έγινε μόνο για μένα αλλά για τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου. Είναι για όλον τον κόσμο” είπε ο 50χρονος Γκαμάλ Αμίν.
Μεταξύ των πολλών προσκεκλημένων στην τελετή των εγκαινίων ήταν επίσης ο εμίρης του Κουβέιτ, ο βασιλιάς του Μπαχρέιν, ο βασιλιάς της Ιορδανίας και οι πρόεδροι του Σουδάν, της Παλαιστινιακής Αρχής και της Υεμένης. Στο περιθώριο των εκδηλώσεων ο Γάλλος πρόεδρος Ολάντ θα έχει διμερείς επαφές με τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, με τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς και με τον Αιγύπτιο πρόεδρο.
Αίγυπτος: Η διώρυγα του Σουέζ, το σύμβολο του ιμπεριαλισμού που έγινε το έμβλημα της αδέσμευτης Αιγύπτου
Τον 19ο αιώνα, ένας Γάλλος πείθει έναν αιγύπτιο μονάρχη που έχει κόμπλεξ με την παχυσαρκία του πως μια διώρυγα, η οποία θα συνέδεε τη Μεσόγειο με την Ερυθρά Θάλασσα, θα του έφερνε τη δόξα. Ενάμισι αιώνα αργότερα, ο πρόεδρος Αμπντέλ Φάταχ αλ-Σισι θέλει να αφήσει τη σφραγίδα του διευρύνοντας τη διώρυγα του Σουέζ.
Ο Σαΐντ Πασά, αντιβασιλέας της Αιγύπτου και του Σουδάν από το 1854 έως το 1863, δεν έζησε αρκετά για να παραστεί στα εγκαίνια της διώρυγας, τα οποία έλαβαν χώρα έξι χρόνια μετά το θάνατό του. Όμως έχει μείνει στην ιστορία ως ο άνθρωπος που πούλησε τα δικαιώματα εκμετάλλευσης της διώρυγας στις ιμπεριαλιστιμές δυνάμεις του Λονδίνου και του Παρισιού. Ο πρόξενος της Γαλλίας Φερντινάν ντε Λεσέψ ήταν αυτός που έπεισε τον Σαΐντ Πασά να του εκχωρήσει μια άδεια για να ανοίξει τη διώρυγα. Ένα κανάλι το οποίο συνέδεε τον Νείλο με την Ερυθρά Θάλασσα, είχε ανοιχτεί κατά την αρχαιότητα, όμως είχε από καιρό εγκαταλειφθεί.
Ο πρόξενος της Γαλλίας με το πυκνό μουστάκι, θέλοντας να αναστήσει την ιδέα, πείθει τον νεαρό μονάρχη να του εκχωρήσει και την άδεια εκμετάλλευσης της
διώρυγας που θα άνοιγε.
Ο ντε Λεσέψ είχε καταφέρει να γίνει φίλος του πασά προσφέροντάς του στα κρυφά … πιάτα με σπαγγέτι, σύμφωνα με την ιστορικό Αφάφ Λούτφι Αλ-Σαγίντ Μαρσό.
Διότι ο Σαΐντ Πασά ήταν παχύσαρκος, προς μεγάλη απογοήτευση του πατέρα του, του Μοχάμεντ ’λι Πασά, ιδρυτή της σύγχρονης Αιγύπτου και έμπειρου στη στρατιωτική στρατηγική, ο οποίος επέβαλε στο νεαρό αγόρι μια εντατική αθλητική ρουτίνα.
Όμως αν ο Σαΐντ έγινε διάσημος, αυτό συνέβη “εξαιτίας της αφέλειάς του, που τον έκανε να υπογράψει μια δυσμενή εκχώρηση δικαιωμάτων”, η οποία έθετε τη χώρα του
–που βρισκόταν υπό οθωμανικό έλεγχο– κάτω από τον πέλεκυ του εξωτερικού της χρέους, εξηγεί η Μαρσό στο βιβλίο της “Μια σύντομη ιστορία της συγχρονης Αιγύπτου”.
Βρετανική εισβολή
Η διώρυγα, την οποία άνοιξε η εταιρεία της Διώρυγας του Σουέζ του ντε Λεσέψ και η οποία εγκαινιάσθηκε στις 17 Νοεμβρίου 1869, στοίχισε ακριβά στους Αιγυπτίους.
Χιλιάδες εργάτες άφησαν την τελευταία τους πνοή στη διάρκεια των εργασιών.
Μετά, το 1882, ο φόβος μήπως ο εθνικιστής ηγέτης ’χμεντ Ουράμπι πάρει τον έλεγχο της διώρυγας και δεν αποπληρώσει το χρέος της χώρας, κάνει την Βρετανία
να καταλάβει την Αίγυπτο.
Οι Άγγλοι στο τέλος θα αποσυρθούν, διατηρώντας στην εξουσία τους απογόνους του Σαΐντ Πασά, αλλά διατηρώντας μαζί με τους Γάλλους τον έλεγχο της εταιρείας της
διώρυγας. Κάτι που θα προικαλέσει αργότερα την μήνιν ενός άλλου συνταγματάρχη, του Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ.
Ο Νάσερ, αρχιτέκτονας του πραξικοπήματος που ανέτρεψε τη μοναρχία το 1952, παίρνει την εξουσία το 1954. Και όπως κάθε αιγύπτιος ηγέτης, ονειρεύεται ένα φαραωνικό σχέδιο για να θεμελιώσει τη δόξα του: το φράγμα του Ασουάν.
Όμως ο υπέρμαχος του παναραβισμού δυσκολεύεται να λάβει χρηματοδότηση από το εξωτερικό, πολύ περισσότερο που η Βρετανία και η Γαλλία είναι οργισμένες μαζί
του επειδή υποστηρίζει τους αυτονομιστές της Αλγερίας και έχει επιθετική στάση έναντι του Ισραήλ.
Από την άλλη, τα έσοδα της διώρυγας συνεχίζουν να συσσωρεύονται στα χρηματοκιβώτια του Λονδίνου και του Παρισιού.
Στις 26 Ιουλίου 1956, στη διάρκεια μιας ομιλίας του προς το έθνος, ο Νάσερ αφηγείται μια συνομιλία που είχε με τον Γιουτζίν Μπλακ, τον επικεφαλής της Παγκόσμιας Τράπεζας, από τον οποίο είχε επιχειρήσει να λάβει χρηματοδότηση για
το φράγμα του Ασουάν.
“Κοίταξα τον κ. Μπλακ, καθισμένο μπροστά μου σε μια καρέκλα, και είπα στον εαυτό μου πως καθόμουν μπροστά από τον Φερντινάν ντε Λεσέψ”, λέει ο Νάσερ, ο οποίος αρχίζει μια επιχείρηση για την εθνικοποίηση του καναλιού αυτού, την οποία ονόμασε Λεσέψ.
Κωδικός Λεσέψ
Προφέροντας το όνομα του προξένου της Γαλλίας, ο Νάσερ δίνει το πράσινο φως στα στρατεύματά του που περιμένουν το σινιάλο για να πάρουν τον έλεγχο της διώρυγας, η οποία θα εθνικοποιηθεί, με αποτέλεσμα να μπουν στα αιγυπτιακά
ταμεία τα χρήματα από το Σουέζ ώστε να χρηματοδοτηθεί το φράγμα του Ασουάν.
Οργισμένες, η Βρετανία και η Γαλλία, με την υποστήριξη του Ισραήλ, συμφωνούν μυστικά σε ένα στρατιωτικό σχέδιο: το Ισραήλ θα καταλάβει την Αίγυπτο, προσφέροντας έτσι ένα πρόσχημα στο Παρίσι και στο Λονδίνο για να στείλουν εκεί
στρατεύματα για να χωρίσουν τους εμπολέμους και να επιχειρήσουν με την ευκαιρία αυτή να ανακτήσουν τον έλεγχο της διώρυγας.
Η επιχείρηση άρχισε τον Οκτώβριο του 1956. Όμως οι ΗΠΑ, φοβούμενες μια σοβαρότερη σύγκρουση με τη Σοβιετική Ένωση, η οποία υποστήριζε τον Νάσερ,βάζουν ένα τέλος.
Ο πρόεδρος Σίσι εγκαινιάζει σήμερα μια νέα οδό στη διώρυγα, μήκους 72 χλμ., η οποία θα επιτρέψει, σύμφωνα με τις αρχές, να διπλασιασθεί η κυκλοφορία σ’ αυτή.
Θα φθάσει πάνω σ’ ένα γιωτ που ανήκε στη βασιλική οικογένεια και στα εγκαίνια του 1869 είχε μεταφέρει την αυτοκράτειρα Ευγενία, τη σύζυγο του Ναπολέοντα 3ου.
Ο γάλλος πρόεδρος Φρανοσυά Ολάντ είναι ο επίτιμος προσκεκλημένος στην τελετή.Όμως οι αρχές δεν κουράζονται να το επαναλαμβάνουν: αυτή τη φορά, τα έργα
χρηματοδότησαν οι ίδιοι οι Αιγύπτιοι, μέσω της αγοράς μεριδίων.
