1η Νοεμβρίου 1940. Μέσα στις πρώτες μέρες του πολέμου, η Ελλάδα βρίσκει φωνή μέσα από την ποίηση.
Ο Κωστής Παλαμάς – ο οποίος θεωρούνταν ήδη ο Εθνικός Ποιητής της Ελλάδας, ήταν 81 ετών και βαριά άρρωστος όταν ξέσπασε ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος – γράφει το συγκλονιστικό ποίημα «Στη Νεολαία μας», τρεις μόλις ημέρες μετά το Όχι του ελληνικού λαού.
Η πένα του Παλαμά, γεμάτη συγκίνηση και πατριωτικό πάθος, απευθύνεται στους νέους που φεύγουν για το μέτωπο:
«Αυτό το λόγο θα σας πω,
δεν έχω άλλο κανένα,
μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα!»
Σε λίγους στίχους, ο ποιητής συνδέει το 1940 με το 1821, μετατρέποντας την ποίηση σε κάλεσμα ελευθερίας.
Το ποίημα δημοσιεύεται και διαβάζεται παντού, μεταδίδοντας κουράγιο και πίστη, την ώρα που τα ελληνικά στρατεύματα πολεμούν στα βουνά της Πίνδου.
Το ποίημα αυτό επιβεβαίωσε τον ρόλο του Παλαμά ως πνευματικού ηγέτη και έδειξε πώς η τέχνη και η λογοτεχνία μπορούν να μετατραπούν σε πράξεις αντίστασης σε περιόδους κρίσης.
