“άφες τους νεκρούς θάψαι τους εαυτών νεκρούς…»
(Κατά Ματθαίον)
Του Λευτέρη Κουσούλη*
Σε κάθε τέλος του χρόνου αναμοχλεύεται η φαντασία της Ιστορίας. Υπάρχει, λέει, ένα «πνεύμα» της Ιστορίας που απλώνει τις ρίζες του σαν ιστός αράχνης και συνέχει, ως αδιατάρακτο πλέγμα, τον χρόνο και την ανυπότακτη φύση του. Τον ορίζει και τον υποτάσσει. Νομοτελειακά.
Η γνώση αυτή δεν ανήκει σε όλους. Δεν μετέχουν όλοι στο μεγαλείο του φλογερού ρεύματος. Δεν μπορούν όλοι να είναι κοινωνοί του φωτός του. Κάτοχοι αυτής της φοβερής Αλήθειας.
Με έπαρση ψευδοπροφήτη και φωνή διαπεραστική μάς λένε οι κυβερνητικοί: «Είμαστε στην καλή πλευρά της Ιστορίας». Θεωρούμενα «σοβαρά» κυβερνητικά χείλη επαναλαμβάνουν, άλλοτε υπερφίαλα, άλλοτε προσβλητικά, αυτή την κενολογία. Ασυναίσθητοι στην πλάνη τους, υψώνουν στο κενό του χρόνου το ανάστημά τους, διεκδικώντας μια θέση στην Ιστορία. Ενα νεύμα εκ μέρους της περιμένουν. Να παρελάσουν στις λεωφόρους της, να καλπάσουν στους ανεμπόδιστους κάμπους της. Να γίνουν οι ίδιοι το «πνεύμα» της. Από καιρό ακούμε τον κλαυθμυρισμό τους, πήραμε την κυβέρνηση, δεν πήραμε την εξουσία.
Δεν θα άγγιζαν το γελοίο, αν είχαν την αίσθηση του τραγικού.
Η αντίληψη ότι υπάρχει ένα «πνεύμα» της Ιστορίας είναι απότοκος των ιδεών του 19ου αιώνα, που μέσα στον οίστρο του επιστημονισμού του απλώνει το χέρι και «συλλαμβάνει» την Αλήθεια. Από την «κοινωνική φυσική» (που αργότερα θα ονομαστεί πεζά σε Κοινωνιολογία) μέχρι τον διαλεκτικό υλισμό, τίποτα δεν μπορεί να διαφύγει.
Κυρίως δεν μπορεί πια να διαφύγει ο χρόνος. Από τη στιγμή που ανακαλύφθηκε το «πνεύμα» της Ιστορίας, όλα είναι προβλεπτά. Το μέλλον τίθεται υπό τον έλεγχο της πρόγνωσης, ο «μεγάλος σκοπός» έχει εντοπιστεί, η πορεία προδιαγεγραμμένη, τα μέσα όλα επιτρεπτά.
Το «πνεύμα της Ιστορίας», ως ιδεολογία πια, καθαγιάζει και σκοπούς και μέσα. Η βία έχει βρει το πομπώδες συμπλήρωμα δικαίωσής της.
Τα τελευταία χρόνια με τον έναν ή τον άλλον τρόπο αυτή η καρικατούρα διεκδικεί ιδεολογική κυριαρχία στον οικισμό «Ελλάς». Διανοούμενοι της Αριστεράς κρατάνε τα κλειδιά – κομπάζουν – της μεγάλης κίνησης και η κυβέρνησή της δεν είναι παρά ένας εργάτης της Ιστορίας.
Εκ του πυρήνα της η θεωρία που υπάρχει και νοείται μόνον ως νομοτέλεια και επεκτείνεται στον χρόνο ως εσχατολογία και άρα άρνηση της πραγματικής Ιστορίας αγνοεί την ατομική συνείδηση και την ατομική υπόσταση. Προσπερνάει την ανθρώπινη περίστασή μας και προσβλητική πλέκει συνειδητά το ψεύδος της πάνω στη ζωή των πραγματικών ανθρώπων και εναντίον τους.
Η πραγματική ζωή, η βιωμένη εμπειρία θα φλέγεται άσβεστα μέσα σε κάθε ατομική συνείδηση. Και ως ατομική και συλλογική ύπαρξη θα παραμένει ανυπότακτα και ασύλληπτα εκρηκτική.
Ούτε «πνεύμα» υπάρχει, ούτε «Ιστορία» υπάρχει. Και δεν έχει πλευρές δυστυχώς για να ακουμπήσει επάνω της η ματαιότητα των κυβερνητικών. Δεν υπάρχει προνομιακό πεδίο εξουσιαστικής παρατήρησης των άλλων. Καθώς μπαίνουμε στο 2019 και η εκλογική κρίση φέρνει τους κυβερνητικούς στα όριά τους, θα διαλυθούν πλάνες και θα θρυμματιστούν κατασκευές και προσωπεία. Μέσα στην ανθρώπινη διαδρομή, μέσα και στη δική μας διαδρομή, που προχωρώντας σκάβει τον δρόμο της, το κυβερνητικό συνολικό ψεύδος δεν θα αποφύγει το τυπικό τέλος του.
Αισιόδοξα προχωράμε. Με τη ματιά των ζωντανών θα διαβάζουμε πάντα τα έργα των νεκρών.
Καλή Χρονιά.
*Ο Λευτέρης Κουσούλης γεννήθηκε στην Ελίκα Λακωνίας το 1952. Γυμνάσιο στη Σπάρτη. Λύκειο στους Μολάους. Σπούδασε στην Πάντειο και στη Γαλλία, την πολιτική και τα φαινόμενα εξουσίας. Από τα φοιτητικά του χρόνια έχει ιδιαίτερα ασχοληθεί με τη μελέτη των μηχανισμών κοινωνικής και πολιτικής επιρροής. Οδηγός του επιστημονικού προβληματισμού του είναι η πρόταση: Μετά την επιστροφή του από τη Γαλλία, εργάστηκε για λίγα χρόνια ως ωρομίσθιος καθηγητής. Από το 1995 και ως σήμερα εργάζεται στο χώρο του στρατηγικού σχεδιασμού και της επικοινωνίας με την εταιρεία «Λέγειν & Πράττειν» (www.legeinandprattein.gr). Είχε τη πρωτοβουλία για την ίδρυση του εκδοτικού οίκου «Το Πέρασμα», που στο σύντομο βίο του εξέδωσε 15 τίτλους. Ο Λευτέρης Κουσούλης, αρθρογραφεί συχνά στον Τύπο καθώς και στο Διαδίκτυο, τόσο για την πολιτική, όσο και για άλλες καθημερινές πλευρές της ύπαρξης. Επιλεγμένα κείμενά του έχουν γίνει αντικείμενο έκδοσης. Μέχρι τώρα έχουν κυκλοφορήσει:
- Κείμενα για την Πολιτική & την Επικοινωνία(2007)
- Ήττα της Πολιτικής –18 θέσεις απέναντι(2008)
- Αναμνήσεις από το Βίτενμπεργκ –Όψεις του αδιεξόδου και η αναζήτηση της αισιοδοξίας(2009)
- Σταθεροί Τόποι(2012)
- Έξω από το καταφύγιο –Κείμενα για τη συνειδητοποίηση(2013).
- 10+10, (2014)
Όλα τα βιβλία κυκλοφορούν από τις «Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις».
