O αιφνίδιος θάνατος είναι για τη χώρα μας ένα σοβαρό πρόβλημα, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας κάθε χρόνο, μόνο στο λεκανοπέδιο Αττικής 2.500 άνθρωποι πεθαίνουν ξαφνικά από αιτίες κατά κανόνα άγνωστες μέχρι τη στιγμή του θανάτου τους. Το 16% των ανθρώπων αυτών πεθαίνουν σε δημόσιο χώρο.
Σημαντικό ποσοστό των αιφνίδιων θανάτων αφορά παιδιά. Εκτιμάται ότι κάθε μήνα στην Αττική 3 – 4 νέοι έως 20 ετών πεθαίνουν ξαφνικά. Σε πανελλαδικό επίπεδο, οι αιφνίδιοι νεανικοί θάνατοι υπολογίζονται σε 10 – 15 το μήνα.
Καρδιαγγειακές παθήσεις οι περισσότερες περιπτώσεις
Στο 65% των περιπτώσεων, αιτία του αιφνίδιου νεανικού θανάτου είναι καρδιαγγειακές παθήσεις – κυρίως κληρονομικά καρδιακά νοσήματα – τα οποία ανακαλύπτονται εκ των υστέρων, δηλαδή μετά το θάνατο του παιδιού.
Επιπλέον, για το 18 – 20% των αιφνιδίων θανάτων, τα αίτια δεν εξακριβώνονται ποτέ, αλλά οι επιστήμονες εκτιμούν ότι κατά μεγάλο μέρος οφείλονται σε κληρονομικά καρδιακά νοσήματα τα οποία δεν είχαν εκδηλωθεί, ώστε να μπορούν να εντοπιστούν.
Δίκτυο για την πρόληψη νεανικού αιφνιδίου θανάτου
Τα δεδομένα παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση για το Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην Καρδιολογία και στην Πρόληψη του Νεανικού Αιφνιδίου Θανάτου, το οποίο στοχεύει στην πληρέστερη καταγραφή των αιφνιδίων θανάτων αλλά και στο γονιδιακό έλεγχο οικογενειών με ιστορικό καρδιοπάθειας, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα τα κληρονομικά νοσήματα καρδιάς και να προλαμβάνονται οι θάνατοι.
Το Δίκτυο συντονίζουν η Μονάδα Κληρονομικών Παθήσεων Καρδιάς στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο και οι αντίστοιχες μονάδες στο ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου. Στο επόμενο διάστημα, το δίκτυο θα επεκταθεί με τη συνεργασία του Ευαγγελισμού, του Ιπποκρατείου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη καθώς και μεγάλων περιφερειακών νοσοκομείων.
Στη διάρκεια της εκδήλωσης, οι επιστήμονες τόνισαν ότι η γενετική και ο γονιδιακός έλεγχος είναι απαραίτητο να ενταχθεί στην καθημερινή καρδιολογική ιατρική πράξη, αφού μπορεί να οδηγήσει σε εξατομικευμένες θεραπείες και ουσιαστική πρόληψη.
Τι πρέπει να ξέρουν οι γονείς
Έως την ηλικία των 10 ετών, όλα τα παιδιά που αθλούνται θα πρέπει ετησίως να εξετάζονται από τον παιδίατρό τους ο οποίος και θα δίνει «το πράσινο φως» για την άθληση. Όλοι οι αθλητικοί σύλλογοι, πλέον, έχουν καθιερώσει την κάρτα υγείας αθλητή η οποία συμπληρώνεται ύστερα από ιατρική εξέταση.
Ως την ηλικία των 10 ετών, ο κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου ακόμη και αν υπάρχει κληρονομικό νόσημα καρδιάς είναι σχεδόν μηδενικός. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται κατακόρυφα από τα 10 έως τα 20.
Γι’ αυτό, μετά τα 10, οι μικροί αθλητές – ακόμη και αν δεν συμμετέχουν σε αγώνες – θα πρέπει εκτός από τον παιδίατρο να εξετάζονται απαραίτητα και από καρδιολόγο. Αν δε, υπάρχει στην οικογένειά τους ιστορικό καρδιακής πάθησης, είναι απαραίτητος και ο γονιδιακός έλεγχος, ώστε τυχόν κληρονομικό νόσημα να εντοπίζεται έγκαιρα.
Τα κληρονομικά νοσήματα καρδιάς συμπεριφέρονται «ύπουλα», αφού συχνά η πρώτη εκδήλωσή τους είναι ο αιφνίδιος θάνατος.
Οι αθλητές κινδυνεύουν περισσότερο, αλλά ο αιφνίδιος θάνατος μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε νέο άνθρωπο, εφόσον έχει τέτοιο κληρονομικό νόσημα.
