Συμπληρώνεται ένας χρόνος απ’ όταν ο τεχνολογικός δείκτης Nasdaq της Wall Street έπιασε το ιστορικό υψηλό του, διπλασιάζοντας την τιμή του από τις πρώτες μέρες της πανδημίας. Εκείνες τις ημέρες του 2021, τα οικοινομικά στοιχεία έπιαναν ταβάνι:
Οι προσλήψεις αυξάνονταν και οι εργαζόμενοι…. στον τομέα της τεχνολογίας απολάμβαναν την υψηλή αξία των δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς των μετοχών τους.
Δώδεκα μήνες μετά, η εικόνα σήμερα είναι τελείως διαφορετική.
Καμία από τις 15 πιο πολύτιμες εταιρείες τεχνολογίας των ΗΠΑ δεν έχει δημιουργήσει θετικές αποδόσεις το 2021. Σύμφωνα με το πάντα αξιόπιστο CNBC, η Microsoft έχει χάσει περίπου 700 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία. Η κεφαλαιοποίηση της Meta έχει συρρικνωθεί κατά πάνω από 70% από τα υψηλά της, εξαλείφοντας πάνω από 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε αξία φέτος. Συνολικά, οι επενδυτές έχουν χάσει περίπου 7,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, με βάση την πτώση 12 μηνών του Nasdaq.
Σύμφωνα με την Wall Street Journal, το «κουστούμι» της Meta του Mark Zuckerberg ύψους 253 δισεκατομμυρίων δολαρίων προβλέπει την περικοπή χιλιάδων θέσεων εργασίας. Ο νέος ιδιοκτήτης του Twitter, Elon Musk, επικαλείται τη μαζική πτώση των εσόδων ως την αιτία για την απομάκρυνση των μισών από τους 7.500 υπαλλήλους του κοινωνικού δικτύου. Η Snap σχεδιάζει να μειώσει το 20% του αριθμού των εργαζομένων της μετά από απογοητευτικά αποτελέσματα. Η μητρική της Google, Alphabet θέλει να θέσει ένα όριο σχετικά με το κόστος και σκοπεύει να μειώσει τους μισθούς. Ακόμη και η Amazon.com, η οποία έχει ξεπεράσει την κατάρρευση των dot-com και τη μεγάλη ύφεση, βάζει τέλος στις προσλήψεις.
Στην πραγματικότητα, οι αυξήσεις των επιτοκίων έπνιξαν την πρόσβαση σε εύκολο κεφάλαιο και ο αυξανόμενος πληθωρισμός έχει κάνει όλες αυτές τις εταιρείες που υπόσχονται μελλοντικά κέρδη πολύ λιγότερο πολύτιμες σήμερα. Οι μετοχές του cloud έχουν κρατήσει μαζί με τα κρυπτονομίσματα.
Και ο δρόμος αναμένεται ακόμα πιο δύσκολος. Οι εταιρείες σε όλο τον κλάδο μειώνουν τα κόστη, παγώνουν τις νέες προσλήψεις και απολύουν προσωπικό. Οι εργαζόμενοι που εντάχθηκαν σε αυτές τις εταιρείες και πήραν μεγάλο μέρος της αποζημίωσής τους με τη μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών βρίσκονται πλέον βαθιά κάτω από το νερό και μπορούν μόνο να ελπίζουν σε μελλοντική ανάκαμψη.
Οι δημόσιες εγγραφές φέτος επιβραδύνθηκαν σταδιακά μετά από χρόνια το 2020 και το 2021, όταν οι εταιρείες ξεπέρασαν την πανδημία και εκμεταλλεύτηκαν έναν αναδυόμενο κόσμο απομακρυσμένης εργασίας και παιχνιδιού και μιας οικονομίας με κεφάλαια που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση.
Αγαπημένοι της ιδιωτικής αγοράς που συγκέντρωσαν δισεκατομμύρια σε δημόσιες προσφορές, διογκώνοντας τα ταμεία των επενδυτικών τραπεζών και των εταιρειών επιχειρηματικών συμμετοχών, είδαν τις αποτιμήσεις τους να μειώνονται, ολοένα και περισσότερο. Το χτύπημα της Covid-19 στην πραγματικότητα δεν άλλαξε για πάντα τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε, παίζουμε, ψωνίζουμε και μαθαίνουμε. Το να προσλαμβάνουμε και να επενδύουμε σαν να ζούσαμε για πάντα μέσω βίντεο, να γυμναζόμαστε στο σαλόνι μας και να αποφεύγουμε τα αεροπλάνα, τα εμπορικά κέντρα και το φαγητό σε εσωτερικούς χώρους ήταν —όπως αποδεικνύεται— ένα κακό στοίχημα.
Η εποχή με τις παχιές αγελάδες που έζησε ο κλάδος μέσα στη πανδημία, όταν οι άνθρωποι αλληλεπιδρούσαν μόνο μέσω των προϊόντων και των υπηρεσιών των εταιρειών τεχνολογίας, έχει περάσει. Αυτό έχει προκαλέσει ένα μαζικό μαζικές sell off στις μετοχές τεχνολογίας. Οι μετοχές της Meta Platforms, μητρικής των Facebook, Instagram και WhatsApp, έχουν υποχωρήσει 36%. Την ίδια περίοδο οι μετοχές της Amazon υποχωρούν κατά 23%, η Alphabet υποχωρεί κατά 15% και η Microsoft κατά 11%.
Οι αιτίες του σοκ
-Με τις τιμές να καλπάζουν λόγω των συνθηκών -τόσο σε προϊόντα όσο και σε ενέργεια- και το δολάριο να ενισχύεται συνεχώς λόγω των μεγάλων αυξήσεων επιτοκίων στις οποίες προηγείται κατά πολύ η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, οι καταναλωτές έχουν λιγότερα διαθέσιμα εισοδήματα κι αυτό επηρεάζει εταιρείες όπως η Amazon.
-Το ισχυρό δολάριο πλήττει και τις πωλήσεις πολύ ακριβών ηλεκτρονικών καταναλωτικών αγαθών όπως είναι τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα, κάτι που παραδέχονται πλέον ευθέως εταιρείες όπως η Apple.
-Σε περιόδους οικονομικής στενότητας μιας από τις πρώτες δαπάνες που κόβονται είναι οι διαφημιστικές και αυτό το βλέπουν εταιρείες που κυριαρχούν στις πωλήσεις διαφημίσεων μέσω διαδικτύου όπως είναι η μητρική της Google, η Alphabet, αλλά και το Facebook. Μειώνονται επίσης δαπάνες στα λεγόμενα «σύννεφα» αποθήκευσης δεδομένων (cloud) επηρεάζονται εταιρείες όπως η Microsoft.
-Οι μεγάλες επενδύσεις στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών όπως είναι μεταξύ άλλων το λεγόμενο μετασύμπαν (metaverse) ενέχουν ρίσκο, κάτι που φαίνεται να διαπιστώνει η Meta, η μητρική των Facebook, Instagram και WhatsApp.
«Στην αρχή της πανδημίας το 2020, ο κόσμος περιστράφηκε από τη μια μέρα στην άλλη προς το ηλεκτρονικό εμπόριο. Γίναμε μάρτυρες σημαντικά υψηλότερων ρυθμών ανάπτυξης κατά τη διάρκεια του 2020 και του 2021 σε σύγκριση με αυτό που είχαμε δει προηγουμένως», έγραψε ο CEO της Stripe, Patrick Collison, στους εργαζόμενους.
«Ο κόσμος τώρα αλλάζει ξανά. Αντιμετωπίζουμε επίμονο πληθωρισμό, ενεργειακά σοκ, υψηλότερα επιτόκια, μειωμένους επενδυτικούς προϋπολογισμούς και αραιότερη χρηματοδότηση startup«, συνέχισε. «Πιστεύουμε ότι το 2022 αντιπροσωπεύει την αρχή ενός διαφορετικού οικονομικού κλίματος».
