Καθώς πλησιάζουμε στην 9η Ιουλίου, οπότε λήγει η τρίμηνη προθεσμία του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για μερικό «πάγωμα» των υψηλών δασμών που είχε ανακοινώσει ο ίδιος, το ερώτημα που προβάλλει είναι αν θα κλείσει έως τότε η Ευρωπαϊκή Ενωση εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ και τι θα συμβεί αν αυτή δεν επιτευχθεί.
Ο Πρόεδρος Ντ. Τραμπ είχε ανακοινώσει στις 2 Απριλίου δασμούς 20% για τα προϊόντα της ΕΕ, τους οποίους μείωσε μία εβδομάδα αργότερα στο 10% – όπως και για τις περισσότερες άλλες χώρες – προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα για διαπραγμάτευση διμερών εμπορικών συμφωνιών μέσα σε 90 ημέρες. Εν τω μεταξύ, ισχύουν υψηλότεροι δασμοί των ΗΠΑ για τα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά τους (25%) καθώς και για τον χάλυβα και το αλουμίνιο (50%).
Η διαπραγμάτευση, η οποία γίνεται κεντρικά από την Κομισιόν και για τις 27 χώρες της ΕΕ, δεν είχε κάνει κάποια ουσιαστική πρόοδο έως τα τέλη Μαΐου. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Αμερικανοί δεν δέχονταν την ευρωπαϊκή πρόταση για μηδενικούς δασμούς στα βιομηχανικά προϊόντα και από τις δύο πλευρές, θέτοντας ως διαπραγματευτική βάση τους δασμούς 10%, τους οποίους αποκαλούν κατ’ ευφημισμό «ανταποδοτικούς».
Στα τέλη Μαΐου, ο Τραμπ απείλησε ότι θα επιβάλει άμεσα δασμούς 50% στα ευρωπαϊκά προϊόντα, αλλά διατήρησε την προθεσμία της 9ης Ιουλίου μετά από παρέμβαση της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία ζήτησε χρόνο για να επιτευχθεί μία «καλή συμφωνία». Μετά την παρέμβαση αυτή φαίνεται ότι η διαπραγμάτευση σημείωσε πρόοδο, με τον Επίτροπο για την Οικονομία, Βάλντις Ντομπρόβσκις, και τον Επίτροπο για το Εμπόριο και επικεφαλής της διαπραγμάτευσης, Μάρος Σέφτσοβιτς, να δίνουν έναν τόνο αισιοδοξίας. Σύμφωνα με το Reuters, η ΕΕ φαίνεται να έχει αποδεχθεί σε μεγάλο βαθμό τη διατήρηση των δασμών 10% από τις ΗΠΑ, επιδιώκοντας σε αντάλλαγμα κάποια μείωση των δασμών στα αυτοκίνητα και τον χάλυβα, αν και αυτό δεν επιβεβαιώνεται επισήμως, καθώς η διαπραγμάτευση συνεχίζεται.
Η πρόεδρος της Κομισιόν ενημέρωσε χθες τους ηγέτες της ΕΕ στη σύνοδο κορυφής για μία νέα πρόταση των ΗΠΑ, ενώ σε δηλώσεις που έκανε στη συνέχεια δεν απέκλεισε τον ενδεχόμενο να μην υπάρξει συμφωνία, λέγοντας ότι «όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι». «Το μήνυμά μας σήμερα είναι ξεκάθαρο, είμαστε έτοιμοι για συμφωνία… Ταυτόχρονα, ετοιμαζόμαστε για την πιθανότητα να μην επιτευχθεί μία ικανοποιητική συμφωνία… και θα υπερασπιστούμε τα ευρωπαϊκά συμφέροντα, όπως πρέπει», υπογράμμισε.
Διαφορετικές είναι οι προσεγγίσεις για το θέμα από τις δύο μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ. Ο Γερμανός καγκελάριος, Φρίντριχ Μερτς, σημείωσε ότι μία γρήγορη και απλή εμπορική συμφωνία είναι καλύτερη από μία αργή και πολύπλοκη. Σύμφωνα με τον Guardian, ο Μερτς πιέζεται έντονα από τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες και άλλες εξαγωγικές επιχειρήσεις που υποστηρίζουν ότι μία συμφωνία με υψηλότερους αμερικανικούς δασμούς σε σχέση με αυτούς της ΕΕ θα ήταν καλύτερη από καμία συμφωνία.
Στην ενημέρωση που έκανε ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, αν και είπε ότι θα ήθελε μία γρήγορη και ρεαλιστική εμπορική συμφωνία, πρόσθεσε ότι αυτή θα πρέπει να είναι ισορροπημένη. Αν παραμείνουν, είπε, οι αμερικανικοί δασμοί 10%, η αντίδραση της Ευρώπης θα πρέπει να έχει ένα ισοδύναμο αποτέλεσμα.
Αν και ο Πρόεδρος Τραμπ έχει απειλήσει ότι θα επιβάλει μονομερώς δασμούς στις χώρες που δεν θα έχουν υπογράψει συμφωνίες έως τις 9 Ιουλίου, φαίνεται ότι η προθεσμία είναι πιθανό να παραταθεί, σύμφωνα με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου. Ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων στον Λευκό Οίκο, Στίβεν Μίραν δήλωσε ότι μπορεί να δοθεί παράταση για χώρες που διαπραγματεύονται «καλόπιστα» και στο ίδιο μήκος κύματος ήταν η δήλωση της εκπροσώπου του Τραμπ, Καρολάιν Λέβιτ.
Από την αμερικανική πλευρά φαίνεται επίσης να υπάρχει μία διάθεση επιτάχυνσης των συμφωνιών. Μετά την εμπορική συμφωνία-πλαίσιο με τη Μεγάλη Βρετανία, ο Τραμπ είπε ότι υπέγραψε την Τετάρτη και συμφωνία με την Κίνα, χωρίς ωστόσο να αναφερθεί σε λεπτομέρειες. Ο υπουργός Εμπορίου, Χάουαρντ Λιούτνικ, δήλωσε στο Bloomberg ότι μετά τη συμφωνία με την Κίνα επίκεινται άλλες δέκα εμπορικές συμφωνίες, χωρίς να αναφέρει με ποιες χώρες.
Για την ΕΕ, αν δεν υπάρξει συμφωνία έως τις 9 Ιουλίου, είναι πιθανή μία παράταση της διαπραγμάτευσης. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία ούτε μετά και οι ΗΠΑ ανακοινώσουν μονομερώς δασμούς για τα ευρωπαϊκά προϊόντα, η Κομισιόν έχει ξεκαθαρίσει από καιρό ότι θα απαντήσει με την επιβολή αναλογικών δασμών σε αμερικανικά προϊόντα, κάτι βέβαια που δεν είναι το επιθυμητό σενάριο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
