Η Ελλάδα θα είναι από τις πρώτες χώρες που θα χτυπηθούν λόγω της ακτογραμμής της Κλιματική Αλλαγή: Το λιώσιμο των καλυμμάτων πάγου της Γροιλανδίας και της Ανταρκτικής εκτός του ότι θα αυξήσει το επίπεδο των ωκεανών, ενδέχεται επίσης να προκαλέσει τις επόμενες δεκαετίες περισσότερα ακραία φαινόμενα και να αποσταθεροποιήσει το κλίμα σε κάποιες περιοχές, όπως προειδοποιούν οι επιστήμονες.
Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο επιστημονικό περιοδικό «Nature», οι δισεκατομμύρια τόνοι νερού που θα προκύψουν από το λιώσιμο των κρηπίδων πάγου, κυρίως στη Γροιλανδία, κινδυνεύουν να αποδυναμώσουν τα ρεύματα των ωκεανών τα οποία τώρα μεταφέρουν το κρύο νερό προς τα νότια βυθίζοντάς τα στον Ατλαντικό, ενώ παράλληλα σπρώχνουν τα τροπικά νερά προς τα βόρεια πιο κοντά στην επιφάνεια.
Γνωστό ως Μεσημβρινή Ανατροπή Κυκλοφορίας του Ατλαντικού (AMOC), αυτό το φαινόμενο διαδραματίζει ζωτικής σημασίας ρόλο στο κλιματικό σύστημα και βοηθά στη διατήρηση κάποιας ζέστης στο βόρειο ημισφαίριο.
«Σύμφωνα με τα μοντέλα μας το λιώσιμο των καλυμμάτων πάγου θα προκαλέσει σημαντικές διαταραχές στα ρεύματα των ωκεανών και θα αλλάξει τα επίπεδα ζέστης σε όλο τον πλανήτη», εξηγεί ο βασικός συντάκτης της έρευνας, ο Νίκολας Γκόουλετζ, του Κέντρου Έρευνας Ανταρκτικής του Πανεπιστημίου Βικτόρια στο Ουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας.
Πολλές έρευνες έχουν γίνει για την ταχύτητα με την οποία λιώνουν οι κρηπίδες πάγου εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, όμως δεν υπάρχουν τόσες για τον τρόπο με τον οποίο αυτά τα νερά ενδέχεται να επηρεάσουν το ίδιο το κλίμα.
Γιατί θα αλλάξουν χρώμα οι ωκεανοί του πλανήτη;
«Οι αλλαγές που παρατηρούμε σε μεγάλη κλίματα στις προσομοιώσεις μας δείχνουν ένα κλίμα πιο χαοτικό, με πιο πολλά ακραία καιρικά φαινόμενα, πιο συχνούς και έντονους καύσωνες», επεσήμανε η Νατάλια Γκόμεζ, του πανεπιστημίου ΜακΓκίλ του Καναδά.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα «το νερό που θα προκύψει από το λιώσιμο των καλυμμάτων πάγου της Γροιλανδίας θα επηρεάσει αισθητά το AMOC», το οποίο ήδη παρουσιάζει σημάδια επιβράδυνσης.
Τα συμπεράσματα των ερευνητών βασίζονται σε λεπτομερείς προσομοιώσεις και στην παρατήρηση από το 2010 μέσω δορυφόρων των αλλαγών στα καλύμματα πάγου.
Μεταξύ των πιο πιθανών επιπτώσεων από την αποδυνάμωση του ατλαντικού ρεύματος είναι η αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα στην Αρκτική, τον ανατολικό Καναδά και την Κεντρική Αμερική, και αντίθετα η μείωσή της στη δυτική Ευρώπη.
Οι κρηπίδες πάγου της Ανταρκτικής και της Γροιλανδίας, που μπορεί να φτάνουν σε πάχος έως και 3 χιλιόμετρα, περιέχουν περισσότερα από τα δύο τρίτα του γλυκού νερού του πλανήτη, ποσότητα αρκετή για να προκαλέσει την άνοδο της επιφάνειας των ωκεανών κατά 58 και 7 μέτρα αντίστοιχα, αν λιώσουν εντελώς.
Τι επιπτώσεις θα έχει η κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα
Για μετεωρολογική «βόμβα» που αναμένεται να «σκάσει» σε λίγα χρόνια στην Ελλάδα, και η οποία όπως δείχνουν τα στοιχεία μιας άλλης μελέτης θα αλλάξει τον… χάρτη της χώρας μας προειδοποιούν επιστήμονες.
Μέχρι το 2065 τα Δέλτα μεγάλων ποταμών της Ελλάδας, όπως του Αξιού, ενδεχομένως να μετατραπούν σε θαλάσσιους κόλπους. Ο Λαιμός της Βουλιαγμένης στην Αττική ενδέχεται να γίνει νησί και δημοφιλείς παραλίες της Ελλάδας είναι πιθανό να εξαφανιστούν. Μια οκταμελής ομάδα επιστημόνων με συντονιστή τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνο Καρτάλη και μέλη, μεταξύ άλλων, τους καθηγητές από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Δημήτρη Οικονόμου και Χάρη Κοκκώση, τον καθηγητή του University of New South Wales Μάνθο Σανταμούρη και τους φυσικούς περιβάλλοντος από το ΕΚΠΑ Ηλία Αγαθαγγελίδη και Αναστάσιο Πολύδωρο, ανέλαβε την εκπόνηση της μελέτης σε συνεργασία με τη διαΝΕΟσις, καταγράφοντας για την περίοδο 2046-2056 το πώς σημαντικές αλλαγές στο κλίμα της χώρας μας θα επηρεάσουν τομείς της ελληνικής οικονομίας και το παραγωγικό μοντέλο της χώρας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η θερμοκρασία στα μέσα του αιώνα θα είναι αυξημένη κατά 2,5°C κατά μέσο όρο σε σχέση με το διάστημα 1961-1990, ενώ η κατά τόπους αύξηση αυτή θα αγγίζει ακόμα και τους 3,8°C τους θερινούς μήνες. Η αύξηση των ημερών με καύσωνα θα είναι περίπου 15-20 ετησίως, ενώ οι βροχοπτώσεις θα μειωθούν κατά 12% περίπου. Η στάθμη της θάλασσας θα αυξηθεί κατά 20-59 εκατοστά. Τα ακραία φαινόμενα θα είναι συχνότερα. Από τις παραπάνω αρνητικές επιπτώσεις θα επηρεαστούν περισσότερο η Κεντρική Μακεδονία, η Θεσσαλία, η Δυτική Πελοπόννησος και η Αττική.
Πώς όμως, θα επηρεάσει η κλιματική αλλαγή το φυσικό περιβάλλον, το αστικό περιβάλλον, τη δημόσια υγεία αλλά και την οικονομία;
Όπως αναφέρει το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, το οποίο επικαλείται τα στοιχεία της μελέτης, περίπου 5,5 εκατ. Έλληνες των 25 μεγαλύτερων πόλεων της χώρας θα αντιμετωπίσουν επιβαρυμένες θερμικές συνθήκες λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας και συνεπώς η υγεία εκατομμυρίων Ελλήνων ηλικίας άνω των 65 θα κινδυνεύσει από τη ραγδαία αύξηση του αριθμού των ημερών με πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Κάποια σενάρια ωστόσο προβλέπουν θετικές συνέπειες σε πιο εύκρατες περιοχές, όπως η Κρήτη. Οι περιοχές της Θεσσαλίας και της Κεντρικής Μακεδονίας θα έχουν μειωμένη αγροτική παραγωγή.
Οι επιπτώσεις στις αμπελοκαλλιέργειες θα επηρεάσουν αρνητικά τα νότια της χώρας, ενώ θα ευνοήσουν προσωρινά τα βόρεια. Τα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας, κυρίως αυτά που βρίσκονται σε χαμηλό υψόμετρο στα νότια (Μαίναλο και Χελμός) θα πάψουν να έχουν το χιόνι που έχουμε συνηθίσει. Αρχαιολογικοί χώροι που είναι εκτεθειμένοι στη φύση όπως ο Ναός του Επικούρειου Απόλλωνα και η Αρχαία Ολυμπία θα κινδυνεύσουν άμεσα. Τα δάση θα κινδυνεύσουν, καθώς οι δασικές πυρκαγιές θα είναι πιο συχνές. Συνολικά από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας κινδυνεύει να χαθεί το 3,5% της έκτασης της χώρας. Εκτιμάται ότι το φαινόμενο μπορεί να έχει κόστος ίσο με περίπου το 2% του ΑΕΠ της χώρας.
Ο Λαιμός της Βουλιαγμένης ενδέχεται να γίνει νησί, ενώ δημοφιλείς παραλίες της Ελλάδας κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Για παράδειγμα, η νότια παραλία του Ορνού της Μυκόνου εκτιμάται ότι θα «φαγωθεί» από τη θάλασσα πλήρως, ενώ τα νερά θα φτάσουν σε απόσταση 150 μ. από την ακτή κατακλύζοντας δρόμους και κτήρια. Τα Δέλτα των μεγάλων ποταμών, όπως του Αξιού, θα μετατραπούν σε θαλάσσιους κόλπους. Λιμάνια και μαρίνες θα χρειαστούν εκτεταμένες εργασίες αναβάθμισης και θωράκισης.
Τέλος, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της μελέτης, αν και η αύξηση της θερμοκρασίας πιθανότατα θα οδηγήσει στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, η δαπάνη θέρμανσης θα μειωθεί σε χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς, ενώ η δαπάνη ψύξης θα αυξηθεί σε καλοκαιρινούς τουριστικούς προορισμούς. Ενώ, το κόστος κατανάλωσης ενέργειας στο κέντρο της Αθήνας – ήδη διπλάσιο από το αντίστοιχο κόστος στο Μαρούσι – θα αυξηθεί σημαντικά.
