Με βάση τα στοιχεία του έγκυρου Κέντρου Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων (ΚΕΠΕΑ) παρατίθενται αναλυτικά οι πιο χρήσιμες πληροφορίες, τις οποίες πρέπει να γνωρίζουν οι μητέρες και οι πατέρες που αγωνίζονται στον δύσκολο στίβο της αγοράς εργασίας σε σχέση με τον χρόνο που δικαιούνται να διαθέτουν για τα παιδιά τους.
1 Άδεια θηλασμού και φροντίδας παιδιού: Οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται:
α) Για 30 μήνες από τη λήξη της άδειας λοχείας, δηλαδή 9 βδομάδες μετά τον τοκετό, είτε να προσέρχονται αργότερα είτε να αποχωρούν νωρίτερα κατά μία ώρα κάθε ημέρα από την εργασία
β) Εναλλακτικά, με τη σύμφωνη γνώμη του εργοδότη, το ημερήσιο ωράριο μπορεί να ορίζεται μειωμένο κατά δύο ώρες για τους πρώτους 12 μήνες και σε μία ώρα για επιπλέον έξι μήνες Ο χρόνος της εξάμηνης ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας δεν συμψηφίζεται στο χρονικό διάστημα των 30 μηνών που διαρκεί η άδεια φροντίδας παιδιού («μειωμένο ωράριο»), το οποίο παρατείνεται αντίστοιχα. Το μειωμένο ωράριο, «άδεια» θηλασμού και φροντίδας παιδιών, δικαιούται ο/η εργαζόμενος/η με αίτησή του/της να το ζητήσει εναλλακτικά ως συνεχόμενη ισόχρονη άδεια με αποδοχές, εντός της χρονικής περιόδου κατά την οποία δικαιούται μειωμένο ωράριο για τη φροντίδα του παιδιού. Την άδεια απουσίας για λόγους φροντίδας παιδιού μπορεί εναλλακτικά να ζητήσει ο πατέρας, εφόσον δεν κάνει χρήση η εργαζόμενη μητέρα. Ο εργαζόμενος πατέρας έχει αυτοτελές δικαίωμα χρήσης άδειας φροντίδας παιδιού (μειωμένο ωράριο) και σε περίπτωση που η μητέρα είναι αυτοαπασχολούμενη. Τη συγκεκριμένη άδεια δικαιούται ακόμη και αν η μητέρα δεν εργάζεται.
2 Ειδική άδεια μητρότητας: Οι εργαζόμενες μητέρες, οι οποίες απασχολούνται με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση, δικαιούνται ειδική άδεια προστασίας μητρότητας έξι μηνών. Η άδεια χορηγείται στις εργαζόμενες μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας (τοκετού-λοχείας), της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας, καθώς και σε όσες, αμέσως μετά τα ανωτέρω διαστήματα, κάνουν χρήση της ετήσιας κανονικής άδειας, εφόσον αυτό είναι απαραίτητο με βάση τις ετήσιες προθεσμίες για τη χορήγησή της. Το δικαίωμα αυτό ασκείται εντός 60 ημερών από τη λήξη των συγκεκριμένων αδειών. Ο χρόνος της εξάμηνης ειδικής άδειας δεν συμψηφίζεται στο διάστημα των 30 μηνών που διαρκεί η άδεια φροντίδας παιδιού («μειωμένο ωράριο»), το οποίο παρατείνεται αντίστοιχα. Η άδεια είναι με αποδοχές ίσες με τον κατώτατο μισθό (από την 1η Φεβρουαρίου 2019, αυξήθηκε από τα 586 ευρώ τον μήνα μεικτά στα 650 ευρώ). Ο φορέας καταβολής τους είναι ο ΟΑΕΔ.
3 Άδεια γέννησης παιδιού: Σε περίπτωση γέννησης παιδιού, ο πατέρας δικαιούται δύο ημέρες άδεια με αποδοχές για κάθε παιδί. Οι άδειες αυτές είναι πρόσθετες. Δεν συμψηφίζονται με τις ημέρες κανονικής άδειας.
4 Γονική άδεια: Ο εργαζόμενος γονέας έχει δικαίωμα γονικής άδειας ανατροφής του παιδιού μέχρις ότου συμπληρώσει την ηλικία των 6 ετών, με σκοπό την εκπλήρωση των ελάχιστων υποχρεώσεων ανατροφής προς αυτό. Για τη χορήγηση της γονικής άδειας ανατροφής οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν συμπληρώσει έναν χρόνο συνεχόμενης ή διακεκομμένης εργασίας στον ίδιο εργοδότη, εκτός αν ορίζεται ευνοϊκότερα από ειδική διάταξη νόμων, διαταγμάτων, κανονισμών, Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, διαιτητικών αποφάσεων ή συμφωνιών εργοδοτών και εργαζομένων. Η γονική άδεια ανατροφής είναι άνευ αποδοχών. Χορηγείται εγγράφως για περίοδο τουλάχιστον τεσσάρων μηνών και αποτελεί ατομικό δικαίωμα κάθε γονέα, χωρίς δυνατότητα μεταβίβασης. Δίδεται εφάπαξ ή τμηματικά, με βάση σχετική αίτηση του εργαζομένου, όπου διευκρινίζονται η έναρξη και η λήξη της.
5 Άδεια για ασθένεια μελών οικογένειας: Στην περίπτωση ασθένειας εξαρτώμενων παιδιών ή άλλων μελών της οικογένειας χορηγείται άδεια με τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) ο εργαζόμενος γονέας θα πρέπει να απασχολείται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου σε επιχείρηση ή εκμετάλλευση, ανεξάρτητα αν έχει συμπληρώσει υπηρεσία ενός έτους στον ίδιο εργοδότη
β) ύπαρξη ασθενείας εξαρτώμενων από αυτόν μελών της οικογενείας του Εξαρτώμενα πρόσωπα είναι παιδιά έως 16 ετών -φυσικά ή υιοθετημένα- και άνω των 16 ετών, εφόσον πάσχουν από βαριά ασθένεια ή αναπηρία, σύζυγος που δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί, γονείς ή ανύπαντρα αδέλφια που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν. Η άδεια αυτή είναι χωρίς αποδοχές.
Μπορεί να χορηγηθεί εφάπαξ ή και τμηματικά και η διάρκειά της δεν μπορεί να ξεπεράσει:
■ τις έξι εργάσιμες ημέρες κάθε ημερολογιακό έτος, εάν ο δικαιούχος προστατεύει ένα παιδί
■ τις οκτώ εργάσιμες ημέρες, εάν ο δικαιούχος προστατεύει δύο παιδιά
■ τις 14 εργάσιμες ημέρες, εάν προστατεύει τρία παιδιά και πάνω 6 Άδεια για παρακολούθηση σχολικής επίδοσης: Για κάθε παιδί ηλικίας μέχρι 16 ετών, το οποίο παρακολουθεί μαθήματα στοιχειώδους ή μέσης εκπαίδευσης, οι εργαζόμενοι γονείς δικαιούνται να απουσιάζουν χωρίς περικοπή των αποδοχών τους και έπειτα από άδεια του εργοδότη, ορισμένες ώρες ή ολόκληρη την ημέρα από την εργασία τους, μέχρι τη συμπλήρωση τεσσάρων εργάσιμων ημερών κάθε ημερολογιακό έτος (συνολικά και για τους δύο γονείς) προκειμένου να παρακολουθήσουν τη σχολική επίδοση του παιδιού. Η άδεια πρέπει να χορηγείται πάντοτε τμηματικά και ποτέ για περισσότερο από μια εργάσιμη ημέρα κάθε φορά.
Την δικαιούνται και οι γονείς με παιδιά στο νηπιαγωγεί
Η άδεια είναι με αποδοχές. Δεν συμψηφίζεται με τις άλλες άδειες που δίνονται στους εργαζομένους.ο. 7 Άδεια για μονογονεϊκές οικογένειες: Στους εργαζόμενους/ες που έχουν χηρέψει και στον άγαμο γονέα που έχει την επιμέλεια του παιδιού χορηγείται άδεια με αποδοχές έξι εργάσιμων ημερών τον χρόνο. Γονέας με τρία παιδιά ή περισσότερα δικαιούται άδεια οκτώ εργάσιμων ημερών.
