Έλληνες: ποῖ δὴ καὶ πόθεν; Μια αρχαιολογική και διεπιστημονική αναζήτηση στο χώρο και το χρόνο

Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος

16 Οκτωβρίου – 18 Δεκεμβρίου 2018, 10 δίωρα μαθήματα, συνολικά 20 ώρες

Κάθε Τρίτη, 18:00-20:00

Κόστος συμμετοχής: 100-125 ευρώ

Το σεμινάριο πραγματοποιείται σε συνεργασία με την εταιρεία Αιγεύς – Εταιρεία Αιγαιακής Προϊστορίας (www.aegeussociety.org). Θα γίνει στην ελληνική γλώσσα και απευθύνεται τόσο στους προερχόμενους από το χώρο της αρχαιολογίας όσο και στο ευρύτερο κοινό.

Περίληψη

Στο σεμινάριο αυτό των δέκα θεματικών ενοτήτων εξετάζεται το «από πού» (πόθεν) και το «προς πού» (ποῖ δὴ) των Ελλή­νων υπό ένα διαχρονικό και διεπιστημονικό πρίσμα. Τον κορμό της αφήγησης αποτελεί η πα­ρουσίαση των πιο πρόσφατων επιστη­μονικών εξελίξεων για την προ­έλευση του ελληνικού πολι­τισμού μέσα από το σχετικό ερευνητικό έργο του ομιλητή. Παράλ­ληλα, η αναζήτηση της προέλευ­σης συνδυάζεται και με την εξέταση ορισμένων σημαντικών θεωρητικών ζητημάτων σε σχέση με την ελ­ληνική πολιτισμική ταυτότητα σε διαχρονικό και συγχρονικό επίπεδο. Αξιοποιώντας συνδυαστι­κά ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων από την χώρο της αρχαιο­λογίας, της ιστορίας, της γλωσσολογίας, καθώς και της πολιτισμι­κής ανθρωπολογίας, γίνεται προσπάθεια να τεθεί μια νέα βάση για την κα­τανόηση όχι μόνο συγκεκριμένων πτυχών του παρελ­θόντος, αλλά και ορισμένων κρίσιμων παρα­μέτρων του αβέβαιου ελληνικού παρόντος.

Το σεμινάριο αποτελεί την πολλαπλώς εμπλουτισμένη και επικαιροποιημένη εκδοχή ενός επιτυχημένου, ομότιτλου κύκλου διαλέξεων που είχε δώσει ο ομιλητής το 2014.

Δομή

• 1ο μάθημα:  Μια εισαγωγή στη θεωρητική μελέτη των κοινωνιών.
• 2ο μάθημα: Έλληνες: γλώσσα, έθνος, «φυλή». Θεωρητικές προσεγγίσεις της ταυτότητας.
• 3ο μάθημα: Αναζητώντας τις ρίζες της ελληνικής γλώσσας: το ινδοευρωπαϊκό πρόβλημα και οι αρχαίες παραδόσεις.
• 4ο μάθημα: Το «προελληνικό υπόστρωμα», τα αρχαιότερα ίχνη της ελληνικής γλώσσας και οι προ­αλφαβητικές γραφές του Αιγαίου.
• 5ο μάθημα: Η «έλευση των Ελλήνων» στην Εποχή του Χαλκού; Η περίοδος των Καθέτων Λακκοει­δών Τάφων (18ος – 16ος αι. π.Χ.) και η ύστερη 3η χιλιετία π.Χ.
• 6ο μάθημα: Το παρελθόν του παρελθόντος: το χρονικό βάθος των μυθολογικών παραδόσεων και η «έλευση των Ελλήνων» στα τέλη της 4ης χιλιετίας π.Χ.
• 7ο μάθημα: Το νεολιθικό χρονικό παράθυρο για την διασπορά των ινδοευρω­παϊκών γλωσσών.
• 8ο μάθημα: Το παλαιολιθικό χρονικό παράθυρο για την διασπορά των ινδοευρω­παϊκών γλωσσών.
• 9ο μάθημα: Πληθυσμιακή γενετική και προϊστορική έρευνα: μια αμφιλεγόμενη σχέση.
• 10ο μάθημα: Η καταγωγή των (Νεο)ελλήνων: η δύσκολη πορεία από την ιστορία στην ανθρωπο­λογία.

Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος – Σύντομο βιογραφικό

Ο Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος γεννήθηκε το 1979 στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσε στην Πάτρα. Εί­ναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (2000) και δι­δάκτορας Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης (2007). Η διδακτορική του διατριβή δημοσιεύτηκε το 2008 στα γερμανικά με τίτλο Η τελευταία ελίτ του μυκηναϊκού κό­σμου. Η Αχαΐα στη μυ­κηναϊκή εποχή και το φαινόμενο των ταφών πολεμιστών κατά τον 12ο-11ο αιώνα π.Χ. (Dr. Rudolf Habelt, Βόννη). Μετά το τέλος του διδακτορικού στράφηκε στην μεταδιδα­κτορική εκείνη έρευνα που είχε ως προϊόν το βι­βλίο «Πόθεν και πότε οι Έλληνες;» Οι υπεύθυνες απα­ντήσεις της επιστήμης και η παρούσα κατάστα­ση της έρευνας για την πρώτη αρχή του ελληνικού πολιτισμού (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2012, Λυκούργειο Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών 2013), το οποίο έτυχε μιας ιδιαίτερα θερμής υποδοχής από τους επιστημονικούς φορείς, το αναγνωστικό κοινό και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στην Ελλάδα. Την περίοδο αυτή εργάζεται ως διδάσκων και συντονιστής Θεματικών Ενοτήτων στο Πρόγραμμα «Σπουδές στον Ελληνικό Πο­λιτισμό» του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύ­πρου και στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στον Ελληνικό Πολιτισμό του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, ασκώντας παράλληλα ερευνητική, συγγραφική και μεταφραστική δραστηριότητα. Στα ερευ­νητικά του ενδιαφέροντα ανήκουν η Εποχή του Χαλκού στο Αιγαίο, το ινδοευρωπαϊκό πρόβλημα και η προϊστορία των γλωσσών, καθώς επίσης και ζητήματα αρχαιολογικής θεωρίας, επιστημολογίας και πολιτιστικής ανθρωπολογίας του παρελ­θόντος και του παρόντος.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Braudel, F. 1996. Γραμματική των πολιτισμών, μτφρ. Ά. Αλεξάκης, Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυ­μα Εθνικής Τραπέζης.
• Γιαννόπουλος, Θ. Γ. 2012. «Πόθεν και πότε οι Έλληνες;» Οι υπεύθυνες απαντήσεις της επι­στήμης και η παρούσα κατάσταση της έρευνας για την πρώτη αρχή του ελληνικού πολιτισμού, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
• Cuche, D. 2001. H έννοια της κουλτούρας στις κοινωνικές επιστήμες, μτφρ. Φ. Σιατίστας, Αθήνα: Τυπωθήτω.
• Drews, R. 1988. The Com­ing of the Greeks. Indo-European Conquests in the Aegean and the Near East, Princeton, New Jersey: Princeton Uni­versity Press.
• Finkelberg, M. 2005. Greeks and Pre-Greeks. Aegean Prehistory and Greek Tradition, Cambridge: Cambridge Uni­versity Press.
• Horrocks, G. 2010. Greek. A History of the Lan­guage and its Speakers, 2η έκδοση, Chichester: Wiley-Blackwell.
• Johnson, M. 2010. Archaeological Theory. An Introduction, 2η έκδοση, Malden – Oxford – Chichester: Wiley-Blackwell Publishing.
• Mallory, J. P. – D. Q. Adams. 2006. The Oxford introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European world, Oxford-New York: Ox­ford University Press.
• Maran, J. 1998. Kulturwandel auf dem griechischen Festland und den Kykladen im späten 3. Jahrtau­send v. Chr., Bonn: Dr. Ru­dolf Habelt.
• Renfrew, C. 1987. Archae­ology and Language. The Puzzle of Indo-European Origins, London: Jonathan Cape.

Παραδοτέα: Πιστοποιητικό παρακολούθησης (δίδεται μόνο για την παρακολούθηση όλων των θεματικών ενοτήτων του σεμιναρίου)

Τρόποι παρακολούθησης

Στην έδρα της εταιρείας ή εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου. Σε περίπτωση που υπάρξει αυξημένο ενδιαφέρον, τότε το σεμινάριο θα διεξαχθεί στο κέντρο της Αθήνας σε χώρο που θα ανακοινωθεί σύντομα.

Στοιχεία επικοινωνίας

Τηλ.: 210-6149103

Email:  ή

Λητούς 1, Μαρούσι

Κόστος συμμετοχής

125 Ευρώ (φυσική παρουσία ή εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου)

100 Ευρώ (φυσική παρουσία ή εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου, για μέλη του Αιγέα, άνεργους αρχαιολόγους, προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές αρχαιολογίας)

Επιπλέον έκπτωση 10% για εγγραφές μέχρι τις 5 Οκτωβρίου!

Μεμονωμένες παρακολουθήσεις (παρακαλούμε, επικοινωνήστε μερικές ημέρες νωρίτερα)

15 Ευρώ (φυσική παρουσία ή εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου)

Τρόποι εξόφλησης

Με κατάθεση στον τραπεζικό λογαριασμό της εταιρείας:

ALPHA BANK

Λογαριασμός: 157-00-2320-003924
IBAN: GR5601401570157002320003924
BIC: CRBAGRAAXXX

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Λογαριασμός: 6041144059085
IBAN: GR8401710410006041144059085
SWIFT-BIC: PIRBGRAA