Παρασκευή, 18 Ιουλίου, 2025
33.5 C
Athens

Ένα λεξικό 50.000 λέξεων γραμμένο σε …πακέτα τσιγάρων

Εσείς πώς θα μεταφράζατε στα αγγλικά λ.χ τη λέξη …”μάπα” (ως: “πρόσωπο”;, “λάχανο”;, “ανόητο άνθρωπο”, “ευτελές -κακό προϊόν”, “χαστούκι”, “αργιλέ”, “πορτοφόλι” ή… “σφουγγαρίστρα”;

– Και την έκφραση “βγήκε …μάπα το καρπούζι”… Τη λέξη “κόκαλο”; Ως…”οστό”, ως παράγγελμα “προσοχή”, ως …”ζάρι” ως “το ειδικό μικροαντικείμενο, το οποίο χρησιμοποιούμε για να βάζουμε πιο εύκολα το πόδι στο παπούτσι”;

Το ρήμα ..”μπανίζω”; (από το <ουσ. τα μπάνια -επειδή παλιότερα οι άντρες κρυφοκοίταζαν από μακριά τις γυναίκες που έκαναν μπάνιο με μαγιό στη θάλασσα) + κατάληξη -ίζω]. 1. βλέπω, κοιτάζω, διακρίνω από μακριά: “όπως καθόμουν μπροστά στη βιτρίνα του ζαχαροπλαστείου, τον μπάνισα που παρουσιάστηκε απ’ τη γωνιά και κατευθύνθηκε προς το μέρος μου”. 2. επισημαίνω, ξεχωρίζω, παρακολουθώ με προσοχή με το βλέμμα μου, παρακολουθώ επίμονα, με ενδιαφέρον: “καθόταν στη γωνιά και μπάνιζε ποιος έμπαινε και ποιος έβγαινε απ’ το μαγαζί/ κάποια στιγμή τον μπάνισε μέσα στο πλήθος κι άρχισε την παρακολούθηση”. (Λαϊκό τραγούδι: τα ζάρια μου τα κούνησα και ήρθαν έξι πέντε· μπάνιζε μπάτσους στη γωνιά· τους πάει πέντε πέντε, αλλά και…”από την ώρα στο λιμάνι που σε μπάνισα, την καρδούλα μου κυρά μου, την αφάνισα…”.

“Το Λεξικό της Λαϊκής και Περιθωριακής Γλώσσας” -έργο ζωής του …γλωσσοδίφη Γεωργίου Κάτου εμπεριέχει στις 2.000 δίστηλες(!) σελίδες του, 50.000 λήμματα και φράσεις -τις αποδίδει με 250.000 σημασίες στις οποίες περιλαμβάνονται η γλώσσα της λαϊκής, της αργκό, των μηχανόβιων, των ναρκωτικών, της φυλακής, του χαρτοπαιγνίου, του ποδοσφαίρου, του αθλητισμού, του στρατού, των ναυτικών, του καφενείου, των εργατών, των νηπίων, των εφημερίδων, της τηλεόρασης, της νεοαργκό, που αποτελεί τη γλώσσα της νεολαίας και, ιδίως, λέξεις και φράσεις της καθημερινής ζωής, αποδελτιώνει και παραθέτει τη χρήση τους για πρώτη φορά επίσης σε στίχους του λαϊκού τραγουδιού (που δεν χει αποδελτιωθεί) και “κυκλοφορεί” -δέκα χρόνια μετά τον θάνατο του δημιουργού του- όχι ως εντυπο, αλλά …”τυπωμένο” στο διαδίκτυο.

Μεταμορφωμένο από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, το “Λεξικό της Λαϊκής και της Περιθωριακής Νεοελληνικής” σε προϊόν ψηφιακό, φιλοξενείται ήδη στην “Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα”, όπου συλλειτουργεί με τα άλλα ηλεκτρονικά λεξικά του ΚΕΓ: το Μεσαιωνικό Λεξικό “Κριαρά” (κυκλοφόρησε πρόσφατα ο 20ος τόμος του και απομένουν τουλάχιστον τέσσερις ακόμη ως την ολοκλήρωση του), το Ελληνο –Αγγλικό “Γεωργακά”, το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη και το επίτομο Αρχαιοελληνικό Liddell Scott, για να αφηγείται την ιστορία της γλώσσας και τους όρους της διαχρονίας της.

“Το Λεξικό του Γεωργίου Κάτου είναι έργο ενός εμπειρικού θιασώτη και τεχνίτη της γλώσσας, ιδιαίτερα εκείνης των λαϊκών ανθρώπων. Πρόκειται για την περιεκτικότερη συλλογή τεκμηρίων αυθεντικού λόγου από όλο το φάσμα των ταπεινών γλωσσικών χρήσεων, με κύρια αρετή την πιστή και αναλυτική παράθεση δειγμάτων της πολύτιμης γλωσσικής παρακαταθήκης των απλών και των βασανισμένων ανθρώπων. Απαραίτητο συμπλήρωμα των γνωστών λεξικών της ελληνικής”, σημειώνεται στην πρώτη (ηλεκτρονική) σελίδα του λεξικού στην “Πύλη για την ελληνική Γλώσσα” του Κέντρου Ελληνικής γλώσσας, στην οποία μόλις “αναρτήθηκε”.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τα πιο πρόσφατα στη κατηγορία

Καιρός: “Ανάσα” δροσιάς πριν τον καύσωνα

Προ των πυλών ενός νέου και ισχυρού κύματος καύσωνα είναι η χώρα μας, με τις προγνώσεις να δείχνουν ότι από τη Δευτέρα μέχρι και την...
Νεκρή ηλικιωμένη στα Γλυκά Νερά

Μαρούσι: Ισχυρή έκρηξη σε ταβέρνα με δύο τραυματίες

Ισχυρή έκρηξη σημειώθηκε σε ταβέρνα το πρωί της Παρασκευής στην περιοχή του Αμαρουσίου. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, η έκρηξη σημειώθηκε λίγο μετά τις 6:30 στην...

Εορτολόγιο: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα;

Παρασκευή 18 Ιουλίου 2025, σήμερα και σύμφωνα με το εορτολόγιο γιορτάζουν όσοι φέρουν το όνομα: Αιμιλιανή, Αιμιλία, Έμμυ, Αιμιλιανός, Αιμίλιος

Αργολίδα: Φρικτό τροχαίο δυστύχημα με τρεις νεκρούς

Ένα πραγματικά τραγικό τροχαίο δυστύχημα σημειώθηκε το απόγευμα της Πέμπτης (17/7) στην περιοχή των Μυκηνών, στον επαρχιακό δρόμο που οδηγεί προς το Ναύπλιο, καθώς...

Βόλος – Γυναικοκτονία: Ηλικιωμένος σκότωσε την γυναίκα του και αυτοκτόνησε

Οικογενειακή τραγωδία στον Βόλο. Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι εντοπίστηκε νεκρό σε πολυκατοικία στην οδό Γκλαβάνη, το μεσημέρι της Πέμπτης 17/7. Τις αρχές κάλεσαν οι γείτονες εξαιτίας...
Δεκαπέντε χιλιάδες rapid tests για την δικαιοσύνη

Ποινικές διώξεις στους πέντε συλληφθέντες για τη δολοφονία του Πολωνού καθηγητή – Τη Δευτέρα...

Στην Ανακρίτρια Ανηλίκων θα απολογηθούν οι κατηγορούμενοι για τη δολοφονία του καθηγητή από την Πολωνία, στην Αγία Παρασκευή στις 4 Ιουλίου. Οι πέντε συλληφθέντες...

Καιρός: Στους 38 βαθμούς η θερμοκρασία – Υποχωρούν οι άνεμοι

Σταθερά υψηλές θερμοκρασίες, με το θερμόμετρο να δείχνει έως και 38 βαθμούς σήμερα, και ασθενείς άνεμοι συνθέτουν σήμερα το σκηνικό του καιρού σε όλη...

Βρείτε μας

7,826ΥποστηρικτέςΚάντε Like
133ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
1,245ΑκόλουθοιΑκολουθήστε

Λαϊκό Θέατρο Σκιών

Τα νέα και τα βίντεο του Καραγκιόζη

Διαβάστε Επίσης

Δύο συλλήψεις για διακίνηση λαθραίων τσιγάρων. Κατασχέθηκαν 7.500 πακέτα

Συνελήφθησαν επ’ αυτοφώρω σήμερα το πρωί (05.06.2024) στο Μενίδι δύο άντρες από το Πακιστάν,...

Greek Mafia: Πόλεμος για το λαθρεμπόριο τσιγάρων πίσω από τις εκτελέσεις

Στον πόλεμο του υπόκοσμου και του οργανωμένου εγκλήματος για την επικράτηση στο λαθρεμπόριο καπνικών...

Την απαγόρευση ατμοποιητών και ηλεκτρονικών τσιγάρων με γεύσεις ζητά ο ΠΟΥ

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κάλεσε σήμερα τις κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα...

Εξαρθρώθηκε μεγάλο κύκλωμα λαθρεμπορίου τσιγάρων

Πολυεθνικό κύκλωμα που διακινούσε τεράστια φορτία λαθραίων τσιγάρων από το Ντουμπάι στη Συρία μέσω...