H πλέον σύγχρονη εξατομικευμένη θεραπεία για ασθενείς με ανίατα λεμφώματα υψηλής κακοήθειας και οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία, με σημαντική πιθανότητα ίασης, χορηγείται και στην Ελλάδα.
Η πρώτη χορήγηση της καινοτόμου κυτταρικής θεραπείας με CAR-T λεμφοκύτταρα έγινε από τη Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός». Όπως ανέφερε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο επιστημονικά υπεύθυνος της Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών, Δημήτρης Καρακάσης, στις 22 Ιανουαρίου εφαρμόστηκε σε 40χρονο ασθενή, που πάσχει από χημειοανθεκτικό πρωτοπαθές λέμφωμα μεσοθωρακίου και το επόμενο διάστημα αναμένεται να χορηγηθεί σε δύο ακόμη.
Η διαδικασία παραγωγής και χορήγησης των CAR T λεμφοκυττάρων στον ασθενή αυτό είχε ως ακολούθως:
Συλλογή λεμφοκυττάρων από τον ασθενή προ πέντε εβδομάδων.
Αποστολή των λεμφοκυττάρων σε εξειδικευμένο εργαστήριο των ΗΠΑ, όπου μετατράπηκαν σε CAR T λεμφοκύτταρα και καταψύχθηκαν.
‘Αφιξη των κατεψυγμένων CAR T λεμφοκυττάρων στον Ευαγγελισμό μετά 4 εβδομάδες και συντήρηση σε δεξαμενή υγρού αζώτου.
Εισαγωγή του ασθενή στη Μονάδα Μεταμόσχευσης και χορήγηση του κατάλληλου σχήματος προετοιμασίας.
Απόψυξη και έγχυση των CAR T λεμφοκυττάρων στον ασθενή.
Ο ασθενής προβλέπεται να νοσηλευθεί στη Μονάδα Μεταμόσχευσης για δύο εβδομάδες κατά τη διάρκεια των οποίων θα βρίσκεται υπό συνεχή παρακολούθηση από τη διεπιστημονική θεραπευτική ομάδα που περιλαμβάνει, εκτός από το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό της Μονάδας Μεταμόσχευσης, γιατρούς από τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και από τη Νευρολογική Κλινική.
CAR T λεμφοκύτταρα
Τα CAR T λεμφοκύτταρα αποτελούν σήμερα την πλέον καινοτόμο ενδεδειγμένη κυτταρική θεραπεία ασθενών με δυσίατες λεμφικές κακοήθειες από Β λεμφοκύτταρα, εξήγησε ο κ. Καρακάσης. Πρόσθεσε πως στο εγγύς μέλλον οι ενδείξεις των CAR T λεμφοκυττάρων πρόκειται να επεκταθούν και σε άλλες αιματολογικές κακοήθειες, καθώς και σε συμπαγείς όγκους.
Πρόκειται για αυτόλογα λεμφοκύτταρα του ασθενή, τα οποία τροποποιούμενα γενετικά σε εξειδικευμένα εργαστήρια αποκτούν ισχυρή αντινεοπλασματική δράση. «Τα κύτταρα αυτά, όταν επαναχορηγηθούν στον ασθενή, δρουν ως “ζωντανό” φάρμακο. Συγκεκριμένα, αναγνωρίζουν τον όγκο, στρέφονται εναντίον του και τον καταστρέφουν, προσφέροντας έτσι σημαντική πιθανότητα ίασης σε κακοήθειες που είναι ανθεκτικές σε όλες τις συμβατικές θεραπείες», ανέφερε ο κ. Καρακάσης.
Από τους διεθνείς ρυθμιστικούς φορείς (FDA, EMA) απαιτείται η εφαρμογή των CAR T λεμφοκυττάρων να γίνεται σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο με Αιματολογική Κλινική και πιστοποιημένη Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού Οστών, με εμπειρία σε αλλογενείς μεταμοσχεύσεις από εναλλακτικούς δότες και μοσχεύματα (μη συγγενείς δότες, απλοταυτόσημοι συγγενείς, αίμα ομφαλίου λώρου), λόγω της συχνής εμφάνισης απειλητικών για τη ζωή, αλλά συνήθως αναστρέψιμων επιπλοκών, που μπορεί να εμφανισθούν μετά τη χορήγησή τους (σύνδρομο κυτταροκινών, νευρολογική τοξικότητα, λοιμώξεις).
Η Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού Οστών του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» λειτουργεί από το 1991 στο πλαίσιο της Αιματολογικής Κλινικής. Αποτελεί τη μεγαλύτερη μονάδα αλλογενών μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα, όπου διενεργείται το 35% των αλλογενών μεταμοσχεύσεων ενηλίκων της χώρας. Μέχρι σήμερα έχουν διενεργηθεί περισσότερες από χίλιες αλλογενείς μεταμοσχεύσεις. Η πλειονότητα (80%) των δοτών είναι εναλλακτικοί (μη συγγενείς δότες, απλοταυτόσημοι συγγενείς, αίμα ομφαλίου λώρου).
Η Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών επελέγη προ έτους για την εφαρμογή της θεραπείας με CAR T λεμφοκύτταρα και ολοκλήρωσε επιτυχώς τη διαδικασία πιστοποίησης.
Στην παρουσίαση παραβρέθηκε και ο υφυπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης, ο οποίος έκανε λόγο για μεγάλη μέρα για το νοσοκομείο, τονίζοντας ότι το υπουργείο Υγείας θα προσφέρει τις νέες θεραπείες στους ασθενείς που τις έχουν ανάγκη.
Ο διοικητής του νοσοκομείου Αναστάσιος Γρηγορόπουλος, τόνισε ότι παρά τις ελλείψεις σε προσωπικό επιτελείται μεγάλο επιστημονικό έργο στο νοσοκομείο.
