Στις Βερσαλλίες, ο Εμμανουέλ Μακρόν θα συγκεντρώσει αύριο τους βουλευτές και τους γερουσιαστές σε μια κοινή συνεδρίαση, το αποκαλούμενο Κογκρέσο, για να τους εξηγήσει απευθείας τους στόχους του «μετασχηματισμού» της γαλλικής κοινωνίας που φιλοδοξεί να φέρει σε πέρας, όπως έχει επανειλημμένα αναφέρει.
Η σύγκληση του Κογκρέσου στην αρχή της θητείας θεωρείται το «νέο εύρημα» του Εμμανουέλ Μακρόν για μια απ’ ευθείας επαφή με τους αιρετούς, ξεπερνώντας τη συνταγματική απαγόρευση. Διότι σύμφωνα με το Σύνταγμα της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας υπάρχει πλήρης διαχωρισμός των εξουσιών: ο πρωθυπουργός κυβερνά και ο πρόεδρος προεδρεύει. Βάσει αυτής της αρχής, ο Γάλλος πρόεδρος δεν έχει δικαίωμα να απευθυνθεί απευθείας στους βουλευτές στο Κοινοβούλιο.
Με την πρωτοβουλία όμως και τη βούληση του Νικολά Σαρκοζί επιτεύχθηκε μια συνταγματική αναθεώρηση το 2008 με την οποία επιτρέπεται στον πρόεδρο να μιλήσει ενώπιον του Κογκρέσου, χωρίς όμως να ακολουθήσει οποιαδήποτε ψηφοφορία.
Σύμφωνα με το αναθεωρημένο άρθρο 18, μετά την ομιλία του προέδρου και εφ’ όσον ο ίδιος αποχωρήσει από την αίθουσα, εν τη απουσία του, μπορεί να γίνει συζήτηση και να πάρουν τον λόγο οι επικεφαλής των πολιτικών ομάδων ή και βουλευτές.
Η τελευταία σύγκληση του Κογκρέσου έγινε από τον Φρανσουά Ολάντ τη μεθεπόμενη της τρομοκρατικής επίθεσης της 13ης Νοεμβρίου 2015 στο Παρίσι.
Να κατέβει από τον Όλυμπο…
Η απόφαση του Μακρόν να συγκαλέσει εν αιθρία το Κογκρέσο, στην αρχή της προεδρικής θητείας του, έχει επομένως προκαλέσει έντονη αναταραχή, αφού για ακόμα μια φορά ο νέος πρόεδρος «σπάζει τους κώδικες της πολιτικής παράδοσης»: Ανέκαθεν η αρχή μιας κοινοβουλευτικής θητείας σφραγιζόταν από τις προγραμματικές δηλώσεις του πρωθυπουργού και μόνο, με ομιλία του στο Κοινοβούλιο, από το οποίο ζητά στη συνέχεια ψήφο εμπιστοσύνης. Αυτή η ομιλία του πρωθυπουργού Εντουάρ Φιλίπ είναι προγραμματισμένη για την Τρίτη.
Το γεγονός ότι για πρώτη φορά στην αρχή της κοινοβουλευτικής περιόδου ο πρόεδρος συγκαλεί το Κογκρέσο και μάλιστα 24 ώρες πριν από την ομιλία του πρωθυπουργού, έχει προκαλέσει πλήθος ερωτημάτων. Και ένα πρώτο ερώτημα είναι κατά πόσον με τον τρόπο του ο Μακρόν «ποδοπατεί τα χωράφια του πρωθυπουργού του».
«Το αποτόλμησε!», γράφει η εφημερίδα Le Parisien, «πρόκειται για μια ανεξέλεγκτη ύβρη (…) τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια του πρωθυπουργού του (…) καιρός να κατέβει από τον Όλυμπο…» υπογραμμίζει.
Αντιδρώντας με το δικό του τρόπο ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, επικεφαλής της ομάδας των Ανυπότακτων, ανακοίνωσε ότι παραβλέπει την πρόσκληση για τις Βερσαλλίες και δεν θα συμμετάσχει με τους βουλευτές της ομάδας του στο Κογκρέσο.
Ιδιαίτερα επιθετικός για το θέμα υπήρξε με δηλώσεις του ο Ερίκ Σιοτί στέλεχος του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων, για τον οποίο η σύγκληση του Κογκρέσου είναι σαν να λέει ο Μακρόν: «αποφάσισα να διαλύσω τον πρωθυπουργό, δεν υπάρχει πρωθυπουργός, εκτοπίζεται σε βοηθητικό ρόλο». Σύμφωνα με τον Σιοτί, «η επιλογή του Εντουάρ Φιλίπ (από τους Ρεπουμπλικάνους) αποσκοπούσε κυρίως στη διάλυση της δεξιάς».
«Ο πρόεδρος δεν είναι διασπαστής είναι ρυθμιστής, βάζει σε τάξη την 5η Δημοκρατία σύμφωνα με τις «γκωλλικές» αρχές (του στρατηγού Ντε Γκωλ), καθησυχάζει στέλεχος των Μακρονικών.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κριστόφ Καστανέ έσπευσε να εξηγήσει ότι «οι δύο ομιλίες θα είναι συμπληρωματικές» και ότι δεν υπάρχει καμιά πρόθεση του προέδρου «να υποτιμήσει τον πρωθυπουργό του» ενώ άφησε να εννοηθεί ότι οι ομιλίες συντάσσονται από κοινού.
«Αιρετός Μονάρχης» της 5ης Δημοκρατίας
Το άλλο ερώτημα είναι κατά πόσο ο Μακρόν, με την ομιλία του στο Κογκρέσο στην αρχή της θητείας, μιμείται κατά κάποιο τρόπο την αμερικανική παράδοση, με την επίσημη ομιλία του Αμερικανού προέδρου στην αρχή της θητείας του.
Με τον τρόπο αυτό προφανώς επιδιώκει την άμεση ενίσχυση της θέσης του ενώπιον των αιρετών.
Η διαφορά με την Αμερική είναι ότι εκεί δεν υπάρχει πρωθυπουργός, όπως στη Γαλλία, που έχει την ευθύνη της διακυβέρνησης και υπάρχει επίσημος διαχωρισμός των εξουσιών.
Έτσι πολλά είναι τα σχόλια περί «αιρετής μοναρχίας».
«Χειριζόμενος στο έπακρο τους γκωλλικούς μηχανισμούς της 5ης Δημοκρατίας, αυτής της αιρετής μοναρχίας, ο Εμμανουέλ Μακρόν δεν παύει να ενισχύει τη θέση του» γράφει ο διευθυντής της Liberation Λοράν Ζοφρέν.
Η τελευταία απόφαση του Εμμανουέλ Μακρόν να μην παραχωρήσει τη μεγάλη παραδοσιακή συνέντευξη της 14ης Ιουλίου, μετά την παρέλαση και τις εκδηλώσεις για την εθνική εορτή, που ήταν κανόνας για τους προκατόχους του, σηματοδοτεί το σπάσιμο άλλου ενός κανόνα.
Ο ίδιος έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει ότι αυτός είναι «ο ρυθμιστής των ρολογιών», ήτοι του χρόνου και των επιλογών του. Στην πράξη αποδεικνύει ότι προτιμά την κατ’ ευθεία επαφή με τους αιρετούς, αποφεύγοντας τη μεσολάβηση των δημοσιογράφων, μέσω συνέντευξης όπου του τίθενται ερωτήματα.
