Τα κάλαντα είναι ευχετήρια και εγκωμιαστικά άσματα που ψάλλουν τα παιδιά (τελευταία και οι μεγάλοι) τις παραμονές μεγάλων εορτών, όπως είναι τα Χριστούγεννα (24 Δεκεμβρίου), η Πρωτοχρονιά (31 Δεκεμβρίου) και τα Θεοφάνεια (5 Ιανουαρίου). Ωστόσο, κάλαντα ακούγονται και στις εορτές του Λαζάρου και των Βαΐων, τα λεγόμενα Βαΐτικα. Αντίθετα, τα κάλαντα της Μεγάλης Παρασκευής έχουν κατανυκτικό χαρακτήρα.
Ετυμολογικά, η λέξη «κάλαντα» προέρχεται από τη λατινική calendae (καλένδες στα ελληνικά), που ήταν οι πρώτες ημέρες κάθε μήνα.
Ειδικά, οι Καλένδες του Ιανουαρίου ήταν μέρες γιορτής για τους Ρωμαίους, λόγω της έλευσης του νέου χρόνου.
Τα Κάλαντα έλκουν την καταγωγή τους από παρόμοια αρχαία τραγούδια του αγερμού και της ειρεσιώνης που είχαν κοσμικό χαρακτήρα.
Η Εκκλησία κατά τους Βυζαντινούς χρόνους είχε αποκηρύξει το έθιμο ως ειδωλολατρικό με απόφαση της ΣΤ” Οικουμενικής Συνόδου το 680 μ.Χ. Οι συμμετέχοντες στο έθιμο των Καλάντων αποκαλούνταν «Μηναγύρτες». Με την πάροδο του χρόνου τα Κάλαντα απέκτησαν θρησκευτικό περιεχόμενο, ανάλογο με την κάθε γιορτή.
