Το περασμένο Σαββατοκύριακο διεξήχθη το 2ο συνέδριο του ΚΙΝ.ΑΛ. και μεταξύ του αμιγώς πολιτικού κομματιού του ξεχώρισε η συγκινησιακή –δίχως άλλο– φόρτιση που προκάλεσε η προβολή ενός αφιερωματικού βίντεο για τη ζωή και την πορεία του Ανδρέα Παπανδρέου.
Και επειδή πολλά έχουν ειπωθεί κατά καιρούς, ήταν αυτό το ολιγόλεπτο βίντεο η σιωπηρή απάντηση γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να γίνει ΠΑΣΟΚ στη θέση του ΠΑΣΟΚ, ούτε φυσικά ο Αλέξης Τσίπρας να μοιάσει στον ιδρυτή του Κινήματος.
Μέχρις εσχάτων ο Αλέξης Τσίπρας προσπαθούσε να δικαιώσει τον… ολοζώντανο Κώστα Καραμανλή, αφήνοντας στο απυρόβλητο της κριτικής του τη «γαλάζια» περίοδο 2004-2009. Τώρα, όμως, που άρχισε να λοξοκοιτά στην Κεντροαριστερά και εκτιμά ότι από την «καραμανλική» δεξιά δεν έχει να αποκομίσει κανένα επιπρόσθετο πολιτικό κέρδος, «ψαρεύει» στις δεξαμενές των δικαιωμένων… νεκρών του χώρου. Κάπως έτσι, διάφορες δυνάμεις και εκδοτικο-δημοσιογραφικοί κύκλοι, ομάδες οικονομικών συμφερόντων που ποντάρουν στις εύκολες –και κυρίως ευκολόπιστες– αναγνώσεις προσπαθούν να υποστηρίξουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα γίνει ΠΑΣΟΚ στη θέση του ΠΑΣΟΚ. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει για 9+1 λόγους:
1] Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ως ιδεολογική αφετηρία ένα είδος (εισαγόμενου) ευρωκομμουνισμού, ενώ το ΠΑΣΟΚ είχε τον «ελληνικό δρόμο για τον Σοσιαλισμό». Πρόκειται για άλλα πολιτικο-διανοητικά δρομολόγια.
2] Ο Ανδρέας Παπανδρέου απετέλεσε τον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, ενώ στον Αλέξη Τσίπρα δόθηκε από τον Αλέκο Αλαβάνο(σ.σ. ο οποίος μάλλον το έχει μετανιώσει) το «δακτυλίδι διαδοχής αρχηγίας» μία υφιστάμενης κομματικής συλλογικότητας, στην οποία ενσωματώθηκαν οι συνιστώσες.
3] Το ΠΑΣΟΚ είχε δυναμική, κομματογεννητική διαδικασία, επτά χρόνια προϊστορία ως ΠΑΚ, επτά χρόνια στην αντιπολίτευση διαρκώς ογκούμενη, επτά χρόνια κυβέρνηση, επτά χρόνια «βρώμικο ’89» – κρίση – αποπασοκοποίηση… Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει φυσιολογική κομματογεννητική διαδικασία: Γιγαντώθηκε, μέσα σε πέντε χρόνια λόγω της αντιμνημονιακής ρητορίας του, την οποία ουσιαστικά εγκατέλειψε από τον πρώτο(!) κιόλας μήνα της κυβερνητικής θητείας του (βλ. Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου 2015, στο οποίο η διαπραγματευτική ομάδα Βαρουφάκη αποδέχεται το χρέος εν συνόλω!, το οποίο αναλαμβάνει να εξοφλήσει εξ ολοκλήρου και εγκαίρως). Αποτέλεσε έναν «χώρο στάθμευσης» αγανακτισμένων πολιτών, αρνητικών προς τα άλλα κόμματα και όχι θετικών προς αυτόν, εκλογέων. Η ψήφος προς τον ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή, ήταν η… αρνητική ψήφος προς τους λοιπούς.
4] Το ΠΑΣΟΚ ενσωμάτωσε κεντρώες δυνάμεις (κομματικές και κοινωνικές) –ναι, συχνά φέρουσες παλαιοκομματικά χαρακτηριστικά– λόγω του πατριωτικού του χαρακτήρα (δεν είχαν, π.χ., οι δυνάμεις αυτές αγωνία να προκύψει κοινωνικός έλεγχος στα εργοστάσια) και ορισμένες και σε ορισμένο βαθμό ριζοσπαστικοποιήθηκαν. Ο ΣΥΡΙΖΑ ενσωματώνει ό,τι και όσους μπορεί να εξαγοράσει με τις υπουργοποιήσεις. Δομική σχέση και προοπτική με το «Κέντρο» δεν μπορεί να έχει, παρά μόνο με το… «νεωτερικό κέντρο», το οποίο όμως αποτελεί συνιστώσα της ευρείας συντηρητικής παράταξης.
5] Η αντιδεξιά ταυτότητα του ΠΑΣΟΚ ήταν DNAϊκή κατάσταση για το Κίνημα που ίδρυσε ο Αντρέας, ενώ για τον ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα είναι η Αντιδεξιά… επιλεκτική και έχει επιλεγεί ως τεχνική πολιτικής επιβίωσης.
6] Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ χρησιμοποίησε τη συνθηματολογία του ΚΚΕ, αλλά δεν προερχόταν από τα σπλάχνα του κόμματος, όπως συμβαίνει με την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ (Τσίπρας, Δραγασάκης, Φλαμπουράρης, Σταθάκης, Πολάκης και λοιποί), με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
7] Το ΠΑΣΟΚ ήταν τότε και ιδεολογικά η νέα ελληνική πατριωτική Αριστερά, αλλά δεν περιέχονταν αυτοί οι όροι στο όνομά του. Ο ΣΥΡΙΖΑ στο όνομά του φέρει τις λέξεις «ριζοσπαστική» αλλά, κυρίως, «Αριστερά», που… δυσκολεύει το άνοιγμα προς τον χώρο του Κέντρου.
8] Το ΠΑΣΟΚ έμεινε στην Ιστορία για την ιδρυτική διακήρυξή του, αυτή της 3ης του Σεπτέμβρη, που ξεκινούσε με την αναφορά στο Κυπριακό και μεταξύ άλλων έφερνε στη δημόσια σφαίρα το ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας. Αντιθέτως, η διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα παντελώς και εις πάντες άγνωστο κείμενο, που προσομοιάζει περισσότερο με έκθεση ιδεών, λεξικολογικά είναι φοβικό με τις έννοιες «πατρίδα»/«έθνος» και εν πολλοίς θυμίζει απάνθισμα δημοσιογραφικής αρθρογραφίας παρά πολιτικό μανιφέστο.
9] Ο Ανδρέας Παπανδρέου απετέλεσε μια ισχυρή, διανοητικά, προσωπικότητα, με πλούσιο ακαδημαϊκό και πολιτικό συγγραφικό έργο, ενώ ο Αλέξης Τσίπρας… ούτε μία σελίδα…
9+1] Ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν ήταν και ο πιο θρήσκος άνθρωπος του κόσμου, αλλά δεν είχε δηλώσει ποτέ άθεος, σε αντίθεση με τον Αλέξη Τσίπρα που το διαλαλεί.
Επιλογικά: ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορούσε να γίνει ποτέ ΠΑΣΟΚ –εννοούμε, πάντα, εκείνον τον πολιτικό σχηματισμό που ήταν το ΠΑΣΟΚ, πριν πάθει τις γνωστές (και άγνωστες) στρεβλώσεις και μεταμορφώσεις– επειδή ο Τσίπρας δεν μπορεί να είναι Ανδρέας ούτε στα εθνικά θέματα. Άλλωστε, η εθνική διαθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου για το Μακεδονικό περιγράφει ξεκάθαρα ότι δεν αναγνωρίζεται ο όρος «Μακεδονία» ή παράγωγό του για κανένα κράτος. Αντίθετα, ο Αλέξης Τσίπραςεπεδίωξε τη λύση του ονοματολογικού με πολλή δόση μυστικότητας και βρέθηκε πριν από μερικά 24ωρα στα Σκόπια, σε μία απέλπιδα προσπάθεια να γλείψει τις πολιτικές πληγές που ο ίδιος ο Έλληνας πρωθυπουργός παραδέχτηκε ότι του έχει αφήσει η Συμφωνία των Πρεσπών.
