Ησυχία: Η ανήσυχος ησυχία -που στην ουσία είναι ησυχία από διάφορα ερεθίσματα- οδηγεί σε μια κατάσταση στην οποία έχει κανείς δύο πόρτες κλειστές προς τα έξω και δύο πόρτες κλειστές προς τα μέσα.
Δηλαδή δύο πόρτες που δεν ανοίγουν προς τα έξω και δύο πόρτες που δεν ανοίγουν προς τα μέσα. Ποιές είναι αυτές οι πόρτες;
Η μία πόρτα που δεν ανοίγει προς τα έξω, για τους ασκητές, πρέπει να είναι η πόρτα του κελλιού τους. Να κάθεσαι μέσα και να μη βγαίνεις έξω, «τόπον εύρες, Θεόν εύρες«, λέει το πατερικό. Για μας κελλί είναι η κατάσταση της ζωής μας. Αυτή δεν πρέπει να ανοίγει προς τα έξω, δηλαδή δεν πρέπει να επιθυμούμε να αλλάξουμε τους όρους και τις συνθήκες της ζωής μας, αυτά που όρισε για μας ο Θεός. Μέσα από αυτά θα εξαγιαστούμε. Είσαι παντρεμένος, δεν πρέπει να προσπαθείς να ζεις σαν μοναχός. Είσαι μοναχός, δεν πρέπει το μυαλό σου να είναι στο γάμο. […]
Η δεύτερη πόρτα που δεν πρέπει να ανοίγει προς τα έξω είναι η πόρτα του στόματος. Είναι άγιο πράγμα να παραμένει το στόμα κλειστό, να καλλιεργούμε την αρετή της σιωπής. Λέει ο αββάς Ισαάκ: «Υπέρ πάντα την σιωπήν αγάπησον» […] Κλείσε το στόμα σου και τότε θα φέρεις όλον τον θησαυρό της θεϊκής αποκαλύψεως μέσα στην ψυχή σου.
Αλλά υπάρχουν και οι δύο πόρτες που δεν πρέπει να ανοίγουν προς τα μέσα. Η μία είναι η πόρτα των λογισμών. Βάζουμε του κόσμου τα δηλητήρια μέσα στο μυαλό μας και αρρωσταίνουν την ψυχή μας, καταστρέφουμε τη ζωή μας. Δεν καλλιεργούνται έτσι οι μυστικές αρετές. Έτσι ισχυροποιούνται τα βασίλεια της αμαρτίας στα βάθη της ψυχής μας. Έτσι αλλοιώνεται μόνινα, θα λέγαμε, η ζωή μας. Η πόρτα των λογισμών πρέπει να ανοίγει μόνο προς τα έξω, να βγάζουμε τους λογισμούς, όχι να βάζουμε μολυσμένους και να φορτίζουμε το μυαλό μας και τον έσω μας άνθρωπο.
Η δεύτερη πόρτα είναι η πόρτα των νοερών συναισθημάτων: να μην αφήνουμε να μπαίνουν μειονεξίες, παράπονα, παραπικρασμοί, μικρότητες. «Δεν μου φέρεστε καλά», «κάθομαι η καημένη μόνη μου και αγωνίζομαι΄με έχετε εγκαταλείψει», «εγώ κάνω τα πάντα για σας και εσείς ξεχνάσατε να μου πείτε χρόνια πολλά στη γιορτή μου» -ό,τι πιο απίθανο μπορεί κανείς να φαντασθεί, που συσσωρεύουν νοσηρά συναισθήματα στην ψυχή μας. Αυτά, μαζί με τους άρρωστους λογισμούς, ριζώνουν μέσα μας, δεν αλλάζουν με τίποτα. Να τι σοφό που είναι να κλείσει κανείς τις πόρτες του. Για φαντασθείτε τα λάθος λόγια προς τα έξω, τα λάθος συναισθήματα προς τα μέσα, οι λάθος λογισμοί πάλι προς τα μέσα, η λάθος διάθεση να εξαφανισθούν από τον ορίζοντα της ψυχής και να επικρατήσουν στη ζωή μας μόνον οι παράμετροι που σοφά οικονόμησε ο Θεός!
Αν κλείσουμε αυτές τις πόρτες, η ψυχή μας θα γίνει βασίλειο του Θεού. Η κλίση μας προς το κακό θα παύσει και θα ακούγεται μέσα μας η κλήση του Θεού προς το άγιο θέλημά Του.
