Ο Κρητικός απόστρατος συνταγματάρχης Νίκος Νικολούδης, άνθρωπος του καθήκοντος, λίγο πριν φύγει για το τελευταίο του ταξίδι και να συναντήσει ψηλά στους ουράνιους παραδείσους τους συναδέλφους του που έπεσαν στον πόλεμο της «ντροπής» -όπως χαρακτήρισε την τουρκική εισβολή- μου είχε διηγηθεί εντυπωσιακά γεγονότα που έζησε. Επέλεξα μερικά να σας παρουσιάσω για να θυμηθούμε τι έγινε στην Κύπρο τέτοιες μέρες πριν από 47 χρόνια.
Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη akontogiannidis@yahoo.gr
«Υπηρετούσα στο 3ο Επιτελικό Γραφείο της Εθνικής Φρουράς όταν έγινε η τουρκική εισβολή. Το βράδυ της παραμονής της εισβολής, επισκέφθηκε το ΓΕΕΦ ένας αξιόλογος Κύπριος πληροφοριοδότης μας. Φαινόταν στενοχωρημένος. Επανέλαβε εκείνα που έλεγε και τις προηγούμενες μέρες στον αρχηγό και τους επιτελείς, τους ικέτευε, αλλά κανείς δεν του εδιδε σημασία. Επειδή ήταν αργά και φοβόταν, τον μετέφερα κατόπιν διαταγής εγώ στο σπίτι του με υπηρεσιακό αυτοκίνητο. Μού είπε «πέστους, παρακάλεσέ τους να κάνουν κάτι γιατί τα πράγματα είναι άσχημα, επίκειται εισβολή». Τον κατανοούσα αλλά δεν μπορούσα να κάνω τίποτε.
«Επέστρεψα στο ΓΕΕΦ στενοχωρημένος απ’ αυτά που άκουγα και παρέμεινα υπηρεσία ως το πρωί. Τα ξημερώματα άρχισε μία έντονη κινητικότητα. Τα σήματα έρχονταν και έφευγαν με ταχύτητα. Οι προκεχωρημένες μονάδες και τα κλιμάκια της ΚΥΠ ειδοποιούσαν ότι ο τουρκικός στόλος πλέει νοτίως προς Κύπρο. Η Αθήνα καθησύχαζε: «Μην ακούτε τι λένε, οι Τούρκοι δεν θα εισβάλουν, κάνουν άσκηση…». Όμως εμείς βλέπαμε άλλα πράγματα. Την τουρκική αεροπορία να βομβαρδίζει στρατιωτικούς στόχους γύρω από τη Λευκωσία…
»Είχε χαράξει για τα καλά. Έβγαλα το κεφάλι μου από το παράθυρο και έριξα μια ματιά προς την Μιά Μηλιά και ξαφνικά βλέπω στον τουρκικό τομέα αλεξιπτωτιστές να πέφτουν από τουρκικά αεροπλάνα. Αναστατωθήκαμε αλλά και εκνευριστήκαμε για τον καθησυχασμό της Αθήνας. Θα πρέπει να ήταν ή ηλίθιοι, ή αφελείς, ή προδότες, ή και τα τρία μαζί!
Μισή ώρα μετά, το 281 Τ.Π και το 285 Τ. ΜΧ με τους διοικητές τους αντισυνταγματάρχες Παπαθανασίου και Μπούτο, μαζί και ο ξάγρυπνος Νικολούδης, σπεύδουν μ’ έναν ουλαμό αρμάτων της 23ΕΜΑ προς την Κερύνεια.
«Στο χωριό Κοντεμένος η φάλαγγα δέχεται σφοδρή επίθεση από την Τουρκική Αεροπορία με βόμβες Ναπάλμ και ρουκέτες. Ο δρόμος οργώθηκε και γέμισε με πτώματα. Το θέαμα ήταν τραγικό. Αυτοκίνητα αναποδογυρισμένα να καίγονται, πυρομαχικά να εκρήγνυνται από την φωτιά, στρατιώτες, αλλά και πολίτες που περνούσαν με τα Ι.Χ. αυτοκίνητά τους καμμένοι πάνω στο τιμόνι απο τις βόμβες Ναπάλμ. Δύο στρατιώτες που έσπευσαν συρόμενοι να κρυφτούν κάτω απο παρακείμενη γέφυρα, δεν πρόλαβαν. Η φλόγα του Ναπάλμ τους ακινητοποίησε…
Έντονη παντού η οσμή της καμμένης σάρκας. Η κόλαση του Δάντη ξεπρόβαλε μπροστά στα μάτια μου. Δεν ήξερες τι να κάνεις. Να προφυλαχθείς, ή να τρέξεις να περιθάλψεις κάποιον τραυματία… ΄Οπου έριχνες την ματιά σου εβλεπες πτώματα,τραυματίες με κομμένα πόδια ή χέρια, να μουγκρίζουν απο τόν πόνο να εκλιπαρούν και να καλούν σε βοήθεια. Ανάμεσα στους νεκρούς και ο Μπούτος… Όσοι μείναμε ζωντανοί από το μακελειό, συγκεντρωθήκαμε και πήραμε μέρος στις μάχες στο Πεντεμίλι μέσα στις λεμονιές της Λαπήθου».
Ο ταγματάρχης Νίκος Στεργιόπουλος ήταν διοικητής διλοχίας της ΕΛΔΥΚ στην Λάπηθο όπου συνήφθησαν σκληρές μάχες με υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις. Πήρε εντολή να συμπτυχθεί, επειδή δεχόταν ισχυρή πίεση. Τότε ένας ελληνοκύπριος που ήταν εθελοντής, είπε στον Στεργιόπουλο: «Εσείς φύγετε, ο,τι ήταν να κάνετε το κάνατε. Εγώ δεν μπορώ να φύγω, είναι τα χώματά μου και η πατρίδα μου. Πρέπει να μείνω. Μόνο θέλω να μου δώσετε ένα παγούρι νερό ένα οπλοπολυβόλο και όσες σφαίρες μπορείτε».
Ο Στεργιόπουλος έδωσε αυτά που ζήτησε ο εθελοντής και συνέχισε την σύμπτυξη της διλοχίας. Λίγη ώρα μετά, το οπλοπολυβόλο του κύπριου εθελοντή άρχισε να κροταλίζει, καθώς οι Τούρκοι τον πλησίαζαν. Ακούστηκε για αρκετά λεπτά. Μετά εσίγησε… Οι σφαίρες σώθηκαν, έφαγε πολλούς Τούρκους και στο τέλος έπεσε και ο ίδιος… Τον κλάψαμε αυτόν τον ήρωα… Ήταν γενναίος και ήξερε γιατί πέθαινε… Πώς να μην θυμωθώ τον αντισυνταγματάρχη Χρήστο Φώτη που έπεσε ηρωϊκά μαχόμενος εναντίον των Καζιβερών, τον 16χρονο εθελοντή της ΕΟΚΑ Κώστα Μήτσιγκα, που παρά τις προτροπές μου να φύγει γιατί κινδυνεύει, με ένα παλιό όπλο μπήκε στη πρώτη γραμμή πολέμησε γενναία και έπεσε ηρωϊκώς μαχόμενος…». Πράγματι… η προδοσία ήταν στην Αθήνα και ο ηρωϊσμός στην Κύπρο…
