Σύμφωνα με το Ισλάμ, οι πολίτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας χωρίζονταν σε δύο κατηγορίες, τους πιστούς και τους απίστους.
Οι άπιστοι κατατάσσονταν επίσης δε δύο υποκατηγορίες, αυτούς που πίστευαν στις θρησκείες της Γραφής, δηλαδή τους Ιουδαίους και τους Χριστιανούς και τους προερχόμενους από όλες τις άλλες θρησκείες.
Οι Χριστιανοί και οι Ιουδαίοι μπορούσαν να διατηρήσουν το θρήσκευμά τους και να ασκούν τα λατρευτικά τους καθήκοντα με περιορισμούς, ενώ οι εκτός Γραφής είχαν να διαλέξουν μεταξύ του Ισλάμ και του θανάτου.
Η νομική θέση των απίστων, σύμφωνα με τις προβλέψεις των ιερών κανόνων του Ισλάμ, όφειλε να είναι η ίδια σε όλο το εύρος της εδαφικής επικράτειας.
Στην πράξη όμως οι τοπικές συνθήκες και οι εκάστοτε διοικητές μετέβαλλαν τα δεδομένα, δίνοντας μας τη δυνατότητα να ομιλούμε για «Τουρκοκρατίες».*
Το γενικό πλαίσιο για Ιουδαίους και Χριστιανούς προέβλεπε μια σειρά περιορισμούς και ελευθερίες όπως :
Δυνατότητα να διατηρήσουν την περιουσία τους.
Να μην παρακινούν τους Μουσουλμάνους σε αλλαξοπιστία.
Να μην καταφρονούν το Κοράνιον.
Να φορούν ειδική ενδυμασία, για να ξεχωρίζουν από τους πιστούς.
Δεν τους επέτρεπαν να φέρουν όπλα, εκτός από ειδικές περιπτώσεις.
Δεν μπορούσαν να καβαλικεύουν άλογα ούτε και να οργανώνουν θορυβώδεις εκδηλώσεις πένθους!
Όλα αυτά σε συνδυασμό με βαριά φορολογία, δημιουργούσαν συνθήκες μιας ανυπόφορης ζωής με διαρκή εξεγερτικά κινήματα.**
Πολίτες δευτέρας κατηγορίας με τη βούλα.
Πηγές: * Από διαλέξεις της Μαρίας Ευθυμίου, Καθηγήτριας στο ΕΚΠΑ.
** Φωτιάδης. Κ., «ΟΙ ΕΞΙΣΛΑΜΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΡΥΠΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ», (εκδ. Αφων Κυριακίδη, Αθήνα 2008 ), σελ. 158-161
