Σεμνός, ευγενής, ήπιος, ταπεινός, πρώτος σε όλα, ξεχωριστός, καταδεχτικός, άξιος, φαινόμενο, άριστος των αρίστων, φιλόπατρις, ήρωας.
Αυτά είναι μερικά από τα πολλά επίθετα με τα οποία οι καθηγητές, οι συμμαθητές, οι συμπολεμιστές, οι φίλοι και οι συγγενείς έπλεξαν το εγκώμιο του έφεδρου Ανθυπίλαρχου Δημήτρη Σταύρου, από τα Λατσιά, που πρόσφερε ό,τι πολυτιμότερο είχε στην πατρίδα του, την ίδια του τη ζωή.
Ήταν μόλις 22 χρόνων (γεννήθηκε στις 2 Μαΐου 1952) όταν άφησε στη μέση τις σπουδές του στην Ιατρική στην Αθήνα και ήρθε στην Κύπρο για να ενταχθεί στις εφεδρικές δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς το μαύρο καλοκαίρι του 1974. Αρνούμενος τη διαταγή για οπισθοχώρηση, ο Δημήτρης παρέμεινε πολεμώντας τις ορδές του Τούρκου επιδρομέα στη θρυλική μάχη στα υψώματα Γρηγορίου, κοντά στο Αεροδρόμιο Λευκωσίας, όπου οι δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς και της ΕΛΔΥΚ στάθηκαν εμπόδιο στην κατάληψη της Λευκωσίας.
Το ημερολόγιο έγραφε 16 Αυγούστου 1974. Για 27 χρόνια το όνομά του βρισκόταν στον κατάλογο των αγνοουμένων, με αριθμό 1154. Η αναγνώριση της ταυτότητάς του έγινε το Μάιο του 2001, με την εξέταση του DNA. Η κηδεία του τελέστηκε την Παρασκευή, 8 Ιουνίου 2001, από τον ιερό ναό Αγίου Γεωργίου στα Λατσιά, παρουσία του μακαριστού Αρχηγού της Εθνικής Φρουράς, Αντιστράτηγου Χαρίλαου Φλωράκη. Τα οστά του ενταφιάστηκαν στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο (Τύμβο) Μακεδονίτισσας.
Σε ηλικία 12 χρόνων έχασε τον πατέρα του Σταύρο Δημητρίου και πάλιν από τούρκικο βόλι. Ήταν 15 Απριλίου του 1964 όταν ο πατέρας του έπεφτε δολοφονημένος στη Λευκωσία από Τουρκοκύπριους στασιαστές. Ήταν 42 χρόνων και άφηνε πίσω του σύζυγο και έξι παιδιά. Σαραντα-δύο χρόνια μετά, και συγκεκριμένα χθες το βράδυ, το Παγκύπριο Γυμνάσιο από όπου αποφοίτησε με άριστα το 1970, κερδίζοντας 14 συνολικά βραβεύσεις και τρεις επαίνους, κατά την τελετή αποφοίτησης, τον “φιλοξένησε” και πάλιν σε μια κατάμεστη αίθουσα μυσταγωγίας, συγκίνησης, περηφάνιας και θαυμασμού για τα επιτεύγματα του έφηβου Δημήτρη Σταύρου.
Κατά την τελετή, παρουσιάστηκε ειδικό Λεύκωμα, με τίτλο “Αιέν Αριστεύειν… Έφεδρος Ανθυπίλαρχος Δημήτρης Σταύρου, Ο δικός μας Μήτσιος”, σε έρευνα και επιμέλεια της συγγραφέας Ρούλας Ιωαννίδου-Σταύρου, στενή συγγενής του Δημήτρη. Σε σύντομο χαιρετισμό της στην εκδήλωση, η κ. Ιωαννίδου-Σταύρου μίλησε για τον κουνιάδο της, όπως η ίδια τον έζησε μέσα στην οικογένεια. Αντί προλόγου στο Λεύκωμα, με τίτλο: Γράμμα στον Μήτσιο, σημειώνει η συγγραφέας: “Αυτό το Λεύκωμα, αφιέρωμα σε σένα, αποτελεί την έκφραση ελάχιστου δείγματος χρέους προς την υπέρ πατρίδος θυσία σου προς τον ηρωικό θάνατό σου”.
Την παρουσίαση του Λευκώματος έκανε ο φιλόλογος καθηγητής του Δημήτρη, Χριστόδουλος Κλεόπας, ο οποίος κατασυγκινημένος έπλεξε το εγκώμιο του άριστου των αρίστων των μαθητών του που διέπρεψε στα μαθήματα κλασσικής κατεύθυνσης, στα μαθηματικά, τη βιολογία, τη χημεία ακόμη και τη γυμναστική.
Ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας Κώστας Κληρίδης, συμμαθητής του Δημήτρη στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, πήρε τη μνήμη του πίσω στα μαθητικά χρόνια και μίλησε με τα καλύτερα λόγια και με πολλή συγκίνηση, για το χαρακτήρα και το ήθος του Δημήτρη. Η Διευθύντρια του Παγκύπριου Γυμνασίου Ελένη Παπαστεφάνου, σε χαιρετισμό της που διαβάστηκε στην τελετή, εξέφρασε την περηφάνια της που ηγείται ενός ιστορικού Γυμνασίου στην πρωτεύουσα που είχε στις τάξεις του ένα άξιο παλικάρι της πατρίδας, ανακοινώνοντας ότι το όνομα του Δημήτρη Σταύρου θα δοθεί σε αίθουσα του Παγκυπρίου Γυμνασίου.
Το όνομα του Δημήτρη Σταύρου είναι χαραγμένο σε τιμητική πλάκα στο Παγκύπριου Γυμνάσιο, μαζί με άλλους μαθητές πεσόντες του σχολείου. Το ονόματα του Δημήτρη και του πατέρα του είναι χαραγμένα στο Μνημείο Πεσόντων και Αγνοουμένων Δημοτών Λατσιών. Μία λεωφόρος των Λατσιών φέρει το όνομά του.
Για τη θυσία του, ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Εφέδρων Τεθωρακισμένων καθιέρωσε το “Βραβείο Δημήτρη Σταύρου”, το οποίο απονέμεται από τη σχολική χρονιά 2001-2002 στον τελειόφοιτο του Παγκυπρίου Γυμνασίου που συγκεντρώνει την πιο ψηλή βαθμολογία στα μαθήματα των Αρχαίων και Νέων Ελληνικών, Ιστορίας και Λατινικών. Ακολουθεί ποίημα που έγραψε στα ιταλικά για τον Δημήτρη Σταύρου η Michele Iannelli, σε μετάφραση από τα ιταλικά του Γιώργου Χατζηκωστή και ελεύθερη ποιητική απόδοση από την Ρούλα Ιωαννίδου-Σταύρου:
ΑΤΥΧΕ ΗΡΩΑ
Ω Άτυχε Ήρωα! Σε τόσο φαύλους καιρούς
στα είκοσι δύο σου μόλις χρόνια
σε συνεπήρε ο έρωτας για την πατρίδα
και πρώτος ανάμεσα στους πρώτους
όπως και στα Γράμματα
για την κουρσεμένη σου Κύπρο θυσιάστηκες.
Κόντρα στον Αττίλα, των εθνών την καταισχύνη.
Ατιμία και βαρβαρότητα
για χρόνια και χρόνια
που ‘φερε θρήνο στους δικούς σου
που τα οστά σου τους αρνήθηκαν.
Και στάθηκες ένα νούμερο
το νούμερο 1154
σ’ ένα μακρύ κατάλογο αγνοουμένων. Τ
ώρα πια, δοσμένα πίσω στο λαό σου
τα ιερά σου λείψανα
βρήκανε την ταφή τη δοξασμένη που τους έπρεπε.
Εκεί, όπου ανάμεσα σε άλλους ήρωες,
θα ψάλλετε εν χορώ
τον έρωτα για την πατρίδα
στα εγγόνια των γενναίων Ατρειδών
εις τους αιώνες των αιώνων.
Πηγή: Mignatiou.com
