Λειτουργούσε παράνομα από το 2010, δεν είχε νόμιμη άδεια, δεν είχε εγκατεστημένο σύστημα εισροών-εκροών.
Εκοβε αποδείξεις από ταμειακή μηχανή που δεν έστελνε δεδομένα στην ΑΑΔΕ. Οι δεξαμενές ήταν παράνομες και χωρίς τους προαπαιτούμενους ογκομετρικούς πίνακες δεδομένων.
Το βυτιοφόρο ήταν ένα παράνομα διασκευασμένο απλό φορτηγό. Και όμως, αυτό το πρατήριο καυσίμων λειτουργούσε για 13 χρόνια, είχε εμπορικά σήματα προμηθεύτριας εταιρείας κατά παράβαση των σχετικών κανόνων και μπόρεσε να διοχετεύσει παράνομα στην αγορά καύσιμα αξίας άνω των 18 εκατ. ευρώ. Από χθες είναι σφραγισμένο και στον ιδιοκτήτη του, που συνελήφθη με τη διαδικασία αυτοφώρου, επιβλήθηκε διοικητικό πρόστιμο 150.000 ευρώ. Ωστόσο, δεν παύει να είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της παραβατικότητας που επικρατεί στην αγορά καυσίμων.
Την ίδια ώρα, οι καταναλωτές καλούνται να αντεπεξέλθουν στις συνεχείς ανατιμήσεις, που μπορεί να έχουν αφετηρία τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά αποτυπώνουν και στρεβλώσεις στην ίδια την αγορά καυσίμων. Ουσιαστικά, παραβατικότητα, αισχροκέρδεια και υψηλές τιμές διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό μείγμα που πλήττει πολλαπλά την τσέπη τους.
Μαύρη αγορά καυσίμων
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠΟΠΕΚ) Θέμη Κιουρτζή, «η μαύρη αγορά στα καύσιμα αυξάνεται χρόνο με τον χρόνο, με γεωμετρική πρόοδο, διότι δεν γίνονται έλεγχοι και υπάρχει ατιμωρησία.
Τα σωματεία των βενζινοπωλών δεν αποτελούν ελεγκτικές αρχές και το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να ακούσουν τα παράπονα του καταναλωτή, να γίνουν αποδέκτες του θυμού τους». Οπως υπογραμμίζει στα «ΝΕΑ» μάλιστα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις παρανομίας στις οποίες εμπλέκονται δημόσιοι υπάλληλοι και δημόσιοι λειτουργοί, γεγονός που δημιουργεί τεράστια προβλήματα στην αγορά καυσίμων ευρύτερα.
Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Ενωσης Βενζινοπωλών Αττικής, Μαρία Ζάγκα, επιμένει ότι ο κλάδος των πρατηριούχων «έχει… παραβρωμίσει», καθώς έχει γεμίσει με άτομα τα οποία στην πραγματικότητα δεν ανήκουν σε αυτόν. «Η μόνη λύση είναι η κάθαρση. Εμείς οι συνδικαλιστές δεν μπορούμε να την πετύχουμε μόνοι μας, ωστόσο έχουμε το θάρρος να διαμαρτυρηθούμε για τον αθέμιτο ανταγωνισμό. Από τη μια βλέπουμε πρατήρια που δεν μπορούν να βγάλουν τα λειτουργικά τους έξοδα και από την άλλη μαγαζιά με πολύ προσωπικό και ανεξήγητα χαμηλές τιμές».
Βλάβες στα αυτοκίνητα
Σημαντικό πρόβλημα στην αγορά δημιουργεί και το λαθρεμπόριο στο πετρέλαιο και στο υγραέριο κίνησης. Εδώ οι κύριες μορφές απάτης είναι η πώληση καυσίμων για τα οποία δεν αποδίδονται ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης και άλλοι φόροι. Αυτό αφορά είτε την παράνομη πώληση καυσίμων στη λιανική αγορά καυσίμων ειδικής χρήσης που απαλλάσσονται από τη φορολογία (π.χ. ναυτιλιακό πετρέλαιο) ή τη νόθευση της βενζίνης με χημικές ουσίες, κυρίως διαλύτες, που είναι πολύ πιο φθηνοί και επίσης δεν υπόκεινται σε ειδική φορολόγηση. Η ΑΑΔΕ έχει επιβεβαιώσει την ύπαρξη κυκλωμάτων που φέρνουν από το εξωτερικό διαλύτες για τη νόθευση καυσίμων.
Ουσιαστικά, τα συγκεκριμένα πρατήρια αγοράζουν από την εταιρεία τους κάποια ποσότητα καυσίμου και μέσα σε αυτό προσθέτουν διαλύτες ή άλλο καύσιμο το οποίο μπορεί να είναι λαθραίο. Αυτό τους επιτρέπει να έχουν χαμηλότερες τιμές αντλίας και πολύ μεγάλα κέρδη, την ώρα που υπάρχει τεράστια απώλεια φορολογικών εσόδων.
Οπως εξηγεί ο Θέμης Κιουρτζής, οι διαλύτες έρχονται κατά βάση από το εξωτερικό, και συγκεκριμένα από χώρες όπως η Βουλγαρία. «Η διαφορά στην τιμή είναι πολύ μεγάλη, γιατί στους διαλύτες έχει 200 ευρώ ο τόνος ενώ στη βενζίνη 1.800 ευρώ ο τόνος» προσθέτει. Αλλωστε, δεν είναι λίγες οι καταγγελίες πολιτών για βλάβες σε κινητήρες αυτοκινήτων, καθώς πρατηριούχοι τούς έχουν προμηθεύσει νοθευμένο καύσιμο, υπογραμμίζει ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών, Γιώργος Λεχουρίτης.
Υπολογίζεται ότι τα ταμεία του κράτους χάνουν συνολικά 100-150 εκατ. ευρώ ετησίως από το λαθρεμπόριο και τη νόθευση.
Ηλεκτρονικές απάτες
Παράλληλα, ένα εξίσου συνηθισμένο κόλπο είναι οι «πειραγμένες» αντλίες που δείχνουν μεγαλύτερη ποσότητα από αυτήν που μπαίνει στο ρεζερβουάρ, εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο γενικός γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος. Οι καταναλωτές χάνουν περίπου 50-90 εκατ. ευρώ από την αγοραστική τους δύναμη εξαιτίας των «πειραγμένων» αντλιών. Ωστόσο, οι επιτήδειοι διαρκώς βρίσκουν και άλλους τρόπους προκειμένου να κερδοσκοπήσουν. Πλέον εξελίσσονται με ραγδαίους ρυθμούς και οι ηλεκτρονικές απάτες. Χάκερ μπορούν πλέον και παρεμβαίνουν σε όλα τα συστήματα εισροών-εκροών, σημειώνει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Βενζινοπωλών Ελλάδος, Μιχάλης Κιούσης. «Βέβαια, οι ελεγκτικές αρχές κάνουν προσπάθειες, αλλά η ηλεκτρονική απάτη εξελίσσεται και πάνε πάντα ένα βήμα πιο μπροστά» συνεχίζει.
Το σύστημα εισροών-εκροών εγκαταστάθηκε στα πρατήρια το 2010. Οπως δηλώνει ο Μιχάλης Κιούσης, ήταν ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για το οποίο κάθε πρατηριούχος δαπάνησε 10.000 ευρώ, όμως πρέπει να εξελιχθεί ως προς τις δικλίδες ασφαλείας.
Η ευθύνη του καταναλωτή
Οι εκπρόσωποι των βενζινοπωλών επιμένουν ότι οι καταναλωτές θα πρέπει επιλέγουν συγκεκριμένο πρατήριο για να προμηθεύονται καύσιμα. Με άλλα λόγια, ο βενζινοπώλης να αποτελεί τον εγγυητή της σωστής ποιότητας και ποσότητας. Παράλληλα, ο καταναλωτής θα πρέπει να αντιληφθεί πως το καύσιμο δεν μπορεί να πωλείται σε υπερβολικά χαμηλή τιμή. Μάλιστα, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών υπογραμμίζει πως οι πολίτες πρέπει να αποφεύγουν το «φουλάρισμα» τις ημέρες που είναι κλειστές οι ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου.
