Το φετινό Athens Democracy Forum ολοκληρώθηκε με μία τετ-α-τετ συζήτηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ισραηλινό ιστορικό και συγγραφέα Γιουβάλ Νώε Χαράρι, υπό την καθοδήγηση της ανταποκρίτριας των New York Times στην Ευρώπη, Λίζ Άλντερμαν.
Η συζήτηση, υπό τον τίτλο “Πολιτική, Εξουσία και η Πανδημία”, επικεντρώθηκε στις επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού στην πολιτική, την κοινωνία και την οικονομία.
Ο κ. Χαράρι ξεκίνησε τη συζήτηση λέγοντας ότι η μάχη που δίνει ο πλανήτης είναι να αντιδράσει στην κρίση χωρίς να καταφύγει σε πρακτικές απολυταρχισμού, αλλά μέσα από την ενεργοποίηση των πολιτών. “Το εύκολο είναι να δαιμονοποιήσουμε την κρίση και να κατηγορήσουμε τους ξένους, , τις μεινότητες, αλλά αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να αντισταθούμε και να εργαστούμε με αλληλεγγύη” είπε χαρακτηριστικά, ενώ συμπλήρωσε ότι η “Δημοκρατία είναι εύθραυστη ενώ η Δικτατορία μπορεί να αναπτυχθεί σχεδόν παντού”.
Ο Πρωθυπουργός είπε ότι το “ελληνικό πείραμα” απέδειξε ότι η καταπολέμηση της κρίσης του κορονοϊού δεν γίνεται χωρίς την συμμετοχή των πολιτών, χωρίς οι πολίτες να νιώθουν εμπιστοσύνη στο κράτος (όχι μόνο την κυβέρνηση). Αναφερόμενος στα SMS που οι πολίτες έστελναν στην πρώτη φάση καταπολέμησης της πανδημίας με το γενικευμένο lockdown, είπε ότι στόχος δεν ήταν να τους “φακελώσουν” τους πολίτες αλλά να εποπτεύσουν τα μέτρα που επιβλήθηκαν, και γι’αυτό και τα μηνύματα έχουν ήδη διαγραφεί από τα αρχεία του κράτους. ” Η Ευρώπη έβγαλε κάποια θετικά συμπεράσματα από την κρίση αυτή: ότι εργάζεται με αλληλεγγύη, και σε ότι αφορά την έρευνα για το εμβόλιο, στον τρόπο που προσπαθεί να διασφαλίσει την ιδιωτικότητα των πολιτών της εν μέσω αυτή της ραγδαίας ανόδου της χρήσης νέων τεχνολογιών, αλλά και με ένα γενναίο πακέτο οικονομικής βοήθειας προς τα κράτη-μέλη της”.
Σχολιάζοντας ο κ. Χαράρι είπε ότι οι ΗΠΑ σε αυτή την κρίση δεν “έπαιξαν” τον ρόλο τους ως ηγέτης του πλανήτη, όπως σε προηγούμενες κρίσης της σύγχρονης ιστορίας (οικονομική κρίση του 2008, κρίση του ιού Έμπολα). Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι σε αυτή την κρίση πράγματι τον ηγετικό ρόλο τον έπαιξε η ΕΕ, αλλά πιστεύει ότι οι ΗΠΑ θα επανέλθουν στο παιχνίδι και γιατί θεσμοί όπως το ΝΑΤΟ είναι εξαιρετικά ισχυροί και σημαντικοί και δεν “ακυρώνονται”. Μάλιστα, σχολιάζοντας το γεγονός ότι νοσεί με τον κορονοϊό ο κ. Τράμπ και η σύζυγός του, είπε ότι αυτό αποδεικνύει ότι ο ιός είναι στην ουσία του πολύ δημοκρατικός και προσβάλει τον οποιονδήποτε, όχι μόνο τους αδύναμους όπως άλλοι ιοί.
Στον τομέα των επιπτώσεων του κορονοϊού στην οικονομία, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι θεωρεί το αρχικό lockdown την σωστότερη λύση τότε. “Κανείς δεν ήξερε πολλά για τον ιό, πώς να τον χειριστούμε και έπρεπε πρωτίστως να προστατεύσουμε την δημόσια υγεία και να ενισχύσουμε το σύστημα υγείας της χώρας καλύτερα, ενώ τώρα, που έχουμε περισσότερα εφόδια και γνώσεις δεν είναι απαραίτητο να φτάσουμε σε ένα τοσό αυστηρό και γενικευμένο μέτρο, αλλά να χειριστούμε την κατάσταση κατά περίπτωση”.
“Γνωρίζω ότι ο τουρισμός χτυπήθηκε πολύ σκληρά από την κρίση αυτή, αλλά ήδη υποστηρίζουμε και τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα με οικονομικά μέτρα ενίσχυσης. Αυτό έχουμε την δυνατότητα και θα το συνεχίσουμε, αν και φυσικά ένα τέτοιο μέτρο δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα”.
Ο κ. Χαράρι είπε η κρίση του κορονοϊού εκτός από μία άνοδο στην ανεργία, έχει αλλάξει και το εργασιακό τοπίο. Οι ανάγκες άλλαξαν-με απότομο ρυθμό- τα επαγγέλματα κατά βάση είναι άμεσα συνδεδεμένα με την χρήση τεχνολογίας.” Πλέον η εποχή που ζούμε είναι ψηφιοποιημένη και αυτοματοποιημένη” είπε χαρακτηριστικά. “Αυτό σημαίνει μία μόνιμη κατάργηση κάποιων επαγγελμάτων και την δημιουργία νέων. Αυτό όμως δημιουργεί παγκόσμιες ανισότητες διότι οι πλούσιες χώρες μπορούν εύκολα να επενδύσουν στην μετεκπαίδευση του εργατικού τους δυναμικού ενώ οι φτωχές χώρες όχι.
Ο κ. Μητσοτάκης σχολίασε ότι και η χώρα μας αντέδρασε γρήγορα και ψηφιοποίηση μεγάλο μέρος των δημοσίων υπηρεσιών της, αλλά το σημαντικότερο είναι να επενδύσει η χώρα σωστά στην τεχνολογική εκπαίδευση. “Οι νέοι που τώρα πάνε στο σχολείο και θα βγουν σε 1-15 χρόνια στην αγορά εργασίας θα κληθούν να προσαρμοσοτύν σε ένα εργασιακό περιβάλλον πολύ διαφορετικό από αυτό που ξέρουμε έως σήμερα και γι’αυτό πρέπει να τους εκπαιδεύσουμε. Το σημαντικό είναι να πείσουμε τους πολίτες ότι η ψηφιοποίηση υπηρεσιών και η αλλαγή των επαγγελμάτων είναι προς το συμφέρον τους. Δεν πιστεύω ότι θα καταργηθούν επαγγέλματα όπως οι τεχνίτες, που πάντα θα είναι χρήσιμοι και ήδη παρουσιάζεται μία άνοδο στην ζήτηση τέτοιων επαγγελμάτων, αλλά η τεχνολογία σε κάποια άλλα επαγγέλματα έχει πολλά ωφέλη, όπως την βελτίωση της ποιότητας ζωής (όταν κάποιος μπορεί να επιλέξει το μέρος από το οποίο θα εργάζεται εξ’αποστάσεως για παράδειγμα).
Σε ερώτηση της δημοσιογράφου Άλντερμαν αν επιστρέφουμε ξανά στον θεσμό της πόλης-κράτους, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι η αρχή της κρίσης ώθησε τις χώρες, όπως και την Ελλάδα, σε αυτή την κατεύθυνση. “Κανείς δεν ήξερε τι να κάνει και η κάθε χώρα αντιμετώπισε την κρίση εσωτερικα και δεν υπήρξε κοινή γραμμή σε ότι αφορά την αλληλεγγύη της Ευρώπης. Όμως και για την πορεία αυτής της κρίσης αλλά και της κλιματικής κρίσης που ταλλανίζει τον πλανήτη, χρειάζεται η αλληλεγγύη και της Ευρώπης, και των ΗΠΑ και της Κίνας”.
Τέλος απαντώντας σε σχόλιο του κ. Χαράρι ότι η τεχνολογία έχει καταργήσει εν πολλοίς την ιδιωτικότητα όλων, αλλά κυρίως των πολιτικών, ο Πρωθυπουργός είπε ότι αυτό είναι μία πραγματικότητα αλλά ότι έχει και τα θετικά του. “Οι πολιτικοί μέσω των social media μπορούν τώρα πιο άμεσα να επικοινωνούν με τους πολίτες, να έχουν άμεσο διάλογο μαζί τους, ας μην βλέπουμε μόνο την αρνητική πλευρά”.
