Όταν ο Πιλάτος παρουσίασε τον αιμόφυρτο Χριστό στο εξαγριωμένο πλήθος των Ιουδαίων, εκφώνησε την φράση «Ίδε ο άνθρωπος». Την ίδια ακριβώς φράση στα Λατινικά (¨Ecce Homo) χρησιμοποίησε και ο Νίτσε ως τίτλο της αυτοβιογραφίας του. Ο Χριστός ήταν αντιμέτωπος με συνθήκες ταπεινώσεως και πόνου.
Αντίθετα, ο Νίτσε έγραψε το βιβλίο του ευρισκόμενος σε μια ψυχική «ευφορία». Το βιβλίο είναι γεμάτο από αλαζονικές διαπιστώσεις. Ο τίτλος, για παράδειγμα, του πρώτου κεφαλαίου είναι «γιατί είμαι τόσο σοφός», του δευτέρου κεφαλαίου «γιατί είμαι τόσο έξυπνος», του τρίτου κεφαλαίου «γιατί γράφω τόσο σπουδαία βιβλία». Από τη μια μεριά λοιπόν η ταπείνωση, η αγάπη, η θυσία, ο πόνος. Από την άλλη η «ευφορία», η αλαζονεία, η λατρεία του εαυτού. Το βιβλίο του Νίτσε ολοκληρώνεται με τη φράση «[είμαι] ο Διόνυσος εναντίον του Χριστού».
(Είναι χαρακτηριστική η επισήμανση του Agamben ότι στον Αντίχριστο του Νίτσε ο Πιλάτος προσδιορίζεται ως η «μοναδική άξια σεβασμού μορφή -Figur- της Καινής Διαθήκης»).
Λίγες ώρες μετά την εκφώνηση από τον Πιλάτο της παραπάνω φράσης, ο Χριστός κρεμόταν νεκρός πάνω στο σταυρό. Σύμφωνα με τη μαρτυρία της Καινής Διαθήκης, τρεις ημέρες αργότερα αναστήθηκε από τους νεκρούς και στη συνέχεια απέστειλε τους μαθητές του στα πέρατα της γης, για να κηρύξουν το Ευαγγέλιο.
Τον πόνο και τον σταυρό ακολούθησαν η ανάσταση και η αναγγελία του μηνύματος της σωτηρίας του κόσμου. Αντίθετα, λίγες εβδομάδες μετά τη συγγραφή της αυτοβιογραφίας του, ο Νίτσε κατέρρευσε.
Την αλαζονεία και την «ευφορία» που τον χαρακτήριζαν κατά την περίοδο της συγγραφής του βιβλίου ακολούθησε η τρέλα, από την οποία ο Νίτσε δεν επρόκειτο να συνέλθει ποτέ. Κάποιες από τις ιδέες του θα συνέβαλαν αργότερα στο μεγαλύτερο αιματοκύλισμα που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα.
( Από τον πρόλογο του π. Δημ. Μπαθρέλλου
στο βιβλίο του «ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ». Εκδ. «Εν Πλώ»).
