Για πρώτη φορά εδώ κι ένα χρόνο καθώς και από τότε που ανέλαβε πρόεδρος των ΗΠΑ ο Ντόναλντ Τραμπ, εντοπίστηκε σε δορυφορική φωτογραφία, κινεζικό μαχητικό αεροσκάφος στη θάλασσα της Νότιας Κίνας. Ο διευθυντής της Ασιατικής Πρωτοβουλίας Διαφάνειας Ναυσιπλοϊας (ΑΜΤΙ), Γκρεγκ Πόλινγκ ανέφερε πως πιθανόν να υπάρχουν και άλλα αεροσκάφη εκτός αυτού που φαίνεται στη φωτογραφία, σε παρακείμενα υπόστεγα.
Οι πληροφορίες της ΑΜΤΙ –που είναι τμήμα του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών της Ουάσιγκτον – προέκυψαν ενώ στη Φλόριντα ήταν σε εξέλιξη η επίσημη επίσκεψη του προέδρου της Κίνας, Σι Γινπίνγκ. Στη διάρκεια της, ήταν βέβαιο πως ο πρόεδρος Τραμπ θα ήγειρε το θέμα της στρατιωτικοποίησης θέσεων στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Ο Πόλινγκ πρόσθεσε πως δεν είναι γνωστό πόσο καιρό βρισκόταν εκεί το μαχητικό, αλλά θα πρέπει να αναμένονται παρόμοιες εγκαταστάσεις στα τεχνητά νησιά που κατασκεύασε η Κίνα στο αρχιπέλαγο Σπράτλι, καθώς ολοκληρώθηκε εκεί η κατασκευή στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Στο παρελθόν οι ΗΠΑ είχαν εγείρει ερωτηματικά για τις περιοδικές αφίξεις μαχητικών στο νησί Γούντι και γενικότερα, για τις κινεζικές προθέσεις στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας που είναι σημαντική εμπορική δίοδος. Το Πεκίνο είχε στο παρελθόν απορρίψει τις κατηγορίες περί στρατιωτικοποίησης και το Μάρτιο ο πρωθυπουργός Λι Κεκιάνγκ είχε υποστηρίξει πως ο εξοπλισμός τοποθετήθηκε στα νησιά, για να διατηρηθεί «η ελεύθερη ναυσιπλοϊα».
“Διευκρίνιση” του στρατού για τη δήλωση Ντουτέρτε
Νωρίτερα, ο πρόεδρος των Φιλιππίνων, Ρόντρίγκο Ντουτέρτε, έδινε εντολή σε στρατιώτες «νακαταλάβουν 9-10 ακατοίκητα νησιά και υφάλους» που διεκδικεί η Μανίλα τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η κίνηση εξόργισε το Πεκίνο, που διεκδικεί το μεγαλύτερο τμήμα της στρατηγικής θαλάσσιας διόδου.Το AFP μετέδωσε ότι ο στρατός των Φιλιππίνων ανακοίνωσε πως σκοπεύει να «αναβαθμίσει και βελτιώσει» εγκαταστάσεις στα 9-10 νησιά που ήδη κατέχει, όχι να καταλάβει νέα, από τα περίπου 40 που διεκδικεί. Το υπουργείο Άμυνας της Μανίλα ανέφερε πως το σχέδιο αφορά την προσθήκη στρατώνων, συστημάτων αφαλάτωσης, γεννητριών και καταλυμάτων για ψαράδες, σε νησίδες που ήδη κατέχουν οι Φιλιππίνες.