Τι απαιτούν οι Τούρκοι στο διάλογο
Να εξαιρεθεί το Καστελλόριζο από την οριοθέτηση στο Αιγαίο θέλει η Άγκυρα – «Δεν είναι σαφή τα όρια του Αιγαίου» – «Δε φανταζόμασταν πως υπάρχει θέμα χωρικών υδάτων για το Καστελλόριζο»
Μιαν ιδιαιτέρως αποκαλυπτική δημόσια παρέμβαση του Πρέσβη Παύλου Αποστολίδη, ο οποίος είναι από το 2003 (για 18 ολόκληρα χρόνια) ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματικής αντιπροσωπείας στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία (η οποία θα εκπροσωπηθεί από τον Σεντάτ Ονάλ), φέρνει στην δημοσιότητα η εφημερίδα «Εστία».
Την ανασύρει από το αρχείο των τηλεοπτικών εκπομπών του Αλέξη Παπαχελά έτους 2017 και την αξιοποιεί γιατί η μαρτυρία του είναι εξόχως σημαντική και διαφωτιστική. Φωτίζει κατά ένα μέρος τον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται ο περίφημος διάλογος όλα τα προηγούμενα χρόνια και μας προϊδεάζει σε κάποιο βαθμό για την τακτική που θα ακολουθήσουν οι γείτονες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από τις 25 Ιανουαρίου και μετά.
Ο κύριος Αποστολίδης ομολογεί ότι:
Στις διερευνητικές επαφές δεν συζητήθηκε ποτέ όλα αυτά τα χρόνια το θέμα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας– αν και δημοσίως υποστηρίζεται το αντίθετο
Κατά την διάρκειά τους (σ.σ. διερευνητικές) έμπαιναν προς συζήτηση «προδικαστικά» ζητήματα
Τα χωρικά ύδατα-μονομερές δικαίωμα της Ελλάδος σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο- ήταν ένα από τα προδικαστικά ζητήματα για τα οποία είχαν κατατεθεί και έγγραφες προτάσεις από τις δύο αντιπροσωπείες. Η «Εστία» το καλοκαίρι του 2020 αποκάλυψε μάλιστα βασιζόμενη στα απόρρητα πρακτικά (πληροφορίες για το περιεχόμενο τους που φυλάσσεται στα υπόγεια του ΥΠΕΞ) ποιες ήταν αυτές οι προτάσεις. Χωρίς να τολμήσει να την διαψεύσει κανείς. Οι κυβερνήσεις του Γεωργίου Παπανδρέου πρότειναν χωρικά ύδατα 12 ναυτικών μιλίων για την ηπειρωτική Ελλάδα και 6 ναυτικών μιλίων για τα νησιά! (το δόγμα των πασοκογενών Υπουργών της παρούσης κυβερνήσεως). Οι κυβερνήσεις Σημίτη είχαν μπει σε συζήτηση με τους Τούρκους ώστε να μην έχουν οι ηπειρωτικές ακτές της Θράκης δικαίωμα επέκτασης στα 12 μίλια!
Ο κύριος Αποστολίδης δεν διευκρίνισε αν οι Τούρκοι περιέλαβαν στα «προδικαστικά ζητήματα» θέματα κυριαρχίας επί ελληνικών νήσων (γκρίζες ζώνες) αλλά βασίμως μπορούμε να υποθέσουμε ότι το έπραξαν. Και ότι η Ελλάδα το απέρριψε
Οι Τούρκοι ζητούσαν από τότε τον διαχωρισμό του Καστελόρριζου από την διαπραγμάτευση για το Αιγαίο, απαίτηση που εκτιμάται ότι θα επαναλάβουν υπό το φως της συμφωνίας Ελλάδος-Αιγύπτου και σήμερα
Η Ελλάδα δεν είχε τότε διαμορφωμένη άποψη για τα χωρικά ύδατα του Καστελλόριζου γιατί δεν είχε προβλέψει πως υπάρχει θέμα!
Το ΝΑΤΟ έχει αποσύρει τον Έκτο Στόλο από τα Δωδεκάνησα μετά τις διαμαρτυρίες των Τούρκων ότι είναι «αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή». Αναλυτικά ο κύριος Αποστολίδης είχε αποκαλύψει σε εκείνη την σπάνια τηλεοπτική εμφάνισή του τα εξής:
«Οι διερευνητικές δεν αφορούν την διαπραγμάτευση της υφαλοκρηπίδας όπως νομίζουνε πολλοί. Αφορούν τα προκαταρκτικά θέματα. Και το κύριο προκαταρκτικό θέμα είναι το εύρος των χωρικών υδάτων. Επομένως επ’αυτού έχουν γίνει κατά καιρούς προσπάθειες. Κάθε πλευρά έχει κάνει τα δικά της χαρτιά. Δεν έχει καταλήξει το πράγμα. Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε. Χάθηκε μια ευκαιρία μετά το 2003 όταν ήταν ζεστά τα πράγματα. Η Τουρκία ήθελε να αρχίσουν διαπραγματεύσεις με την ΕΕ».
Σε ερώτηση για το εάν το Καστελλόριζο δεν είναι κομμάτι διαπραγμάτευσης για το Αιγαίο επειδή η Τουρκία το θεωρεί Ανατολική Μεσόγειο, ο κύριος πρέσβης απάντησε:
«Μπλέκουμε με τον ορισμό του τι είναι το Αιγαίο και που τελειώνει το Αιγαίο. Δεν είναι τόσο σαφές αυτό το πράγμα. Η Τουρκία θέλει να εξαιρέσει το Καστελλόριζο διότι θεωρεί ότι είναι ένα μεμονωμένο απομακρυσμένο νησί-άλλωστε με την Στρογγύλη είναι δύο τρία ακόμη νησάκια εκεί- το οποίο δεν δικαιούται καθόλου υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ επειδή είναι πολύ κοντά από τις ηπειρωτικές τουρκικές ακτές και η αναλογία που είναι κριτήριο για την οριοθέτηση ακτών είναι τόσο μεγάλη υπέρ της Τουρκίας ώστε να μην επιτρέπει στο συγκρότημα Καστελλορίζου να έχει ΑΟΖ» .
Ερωτώμενος για αν ενδιαφέρει την Τουρκία να εξαιρεθεί το Καστελλόριζο για να μην ενωθεί η ελληνική υφαλοκρηπίδα με την κυπριακή, ο κύριος Αποστολίδης απάντησε τα εξής:
«Όχι δεν είναι απαραίτητο. Ενδιαφέρει να μην επικρατήσει η δική μας άποψη ότι έχει πλήρη επήρρεια το συγκρότημα Καστελλορίζου (σ.σ. ευχόμαστε να ισχύει και σήμερα) οπότε η Τουρκία περιορίζεται σε δύο τρίγωνα βόρεια και νότια του Καστελορίζου. Αυτό είναι το θέμα. Η αλήθεια είναι ότι και εμείς όταν συζητάμε για την έκταση των χωρικών υδάτων εξ αρχής για το Αιγαίο μιλούσαμε. Είναι γεγονός. Δεν είχαμε διανοηθεί ποτέ ότι υπάρχει κάποιο θέμα κάτω εκεί στο Καστελλόριζο (…) Υπάρχει μια πλευρά που λέει ότι έχει αναπτυχθεί στο Αιγαίο η ελληνική παρουσία στα νησιά, σαφώς, από την άλλη τουλάχιστον εις ότι αφορά το ΝΑΤΟ όμως τα πράγματα έχουν οξυνθεί. Στην Ρόδο δεν δέχονται καν επισκέψεις ξένων πλοίων, ενώ παλιά δεν υπήρχε καν θέμα να επισκέπτεται ο Έκτος Στόλος την Ρόδο. Όσο δεν προχωράμε η ανυπομονησία των Τούρκων αυξάνει.(..) Η βασική διαπραγμάτευση είναι στο Αιγαίο. Οι Τούρκοι θέλουν να το εξαιρέσουν το Καστελλόριζο από την διαπραγμάτευση! (παύση) Τέλος πάντων! Θέλουν, ήθελαν, δεν ξέρω και τι θα θέλουν. Εμείς θεωρούμε ότι η διαπραγμάτευση πρέπει να είναι ενιαία και η οριοθέτηση πρέπει να είναι ενιαία. Αλλά δεν συζητάμε την οριοθέτηση. Επαναλαμβάνω. Είμαστε στο πριν».
