Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
18 C
Athens

Οι 5 λόγοι για τους οποίους ο COVID-19 θα αλλάξει τα πάντα στην οικονομία

Οι δυτικές κυβερνήσεις άργησαν να αξιολογήσουν τους κινδύνους του κορονοϊού.
Κι αυτό επειδή θεωρούσαν ότι ήταν μια επανάληψη της επιδημίας του SARS που δεν θα έβγαινε από τα σύνορα της ανατολικής Ασίας. Ακόμη κι όταν φάνηκε το μέγεθος της κρίσης στην Ιταλία, μεγάλες τράπεζες επενδύσεων προέβλεπαν μια μικρή ύφεση στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, την οποία θα ακολουθούσε γρήγορα μια οικονομική ανάκαμψη.

Όλα αυτά έχουν τώρα αλλάξει. Είναι σαφές ότι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ βρίσκονται αντιμέτωπες με μια πρωτοφανή ύφεση. Οι εκτιμήσεις ποικίλλουν, αλλά οι οικονομίες εύκολα μπορεί να σημειώσουν κάμψη κατά 20% μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου. Και είναι αβέβαιο πότε θα αρχίσει η ανάκαμψη και πόσο ισχυρή θα είναι. Αυτό έχει οδηγήσει σε μια τεράστια δημοσιονομική απάντηση, με πρωτοφανή μέτρα στήριξης για εταιρείες και νοικοκυριά και επιθετικές κινήσεις από κεντρικές τράπεζες.

Για ορισμένους, το μέγεθος της κρίσης και ο κεντρικός χαρακτήρας του κράτους στην καταπολέμησή της καθιστούν αδύνατη την επιστροφή στο στάτους κβο των τελευταίων 40 ετών που χαρακτηρίζεται από μικρό κράτος και ελεύθερη αγορά. H κρίση, λένε, δείχνει ότι οι κανόνες αλλάζουν και ότι πράγματα που θεωρούνταν αδύνατα προηγουμένως γίνονται πολύ γρήγορα πραγματικότητα. Αλλοι, πάλι, φοβούνται ότι τα μέτρα που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις για τη στήριξη των νοικοκυριών μπορεί να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να μη δουλεύουν.

Θα οδηγήσει η κρίση σε έναν άλλο τρόπο σκέψης, αποδεικνύοντας ότι το κράτος όχι μόνο δεν εμποδίζει την οικονομική ευελιξία, αλλά αντιθέτως την εγγυάται; Η θα επαναλάβουμε τα λάθη της χρηματοπιστωτικής κρίσης, όπου οι κυβερνήσεις απέτυχαν να αντλήσουν τα αναγκαία διδάγματα; Πολλά θα εξαρτηθούν από το βάθος της κρίσης και την ταχύτητα της ανάκαμψης. Υπάρχουν όμως αρκετοί λόγοι να πιστεύει κανείς ότι αυτή τη φορά τα πράγματα θα εκτυλιχθούν διαφορετικά.

Ο πρώτος λόγος για τον οποίο η αλλαγή αυτή τη φορά μοιάζει αναπόφευκτη είναι η ίδια η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009. Η διάσωση του χρηματοπιστωτικού τομέα και η επιστροφή στη λιτότητα μετά την παρέλευση της κρίσης οδήγησαν στη διάβρωση της εμπιστοσύνης προς τις ελίτ και στην άνοδο των λαϊκιστικών δυνάμεων. Η μαζική κρατική υποστήριξη προς τις επιχειρήσεις και στη συνέχεια η επιστροφή σε μια πολιτική με επίκεντρο τις επιχειρήσεις θα ήταν πολιτικά επικίνδυνη αυτή τη φορά. Και όσο περισσότερο χρειάζεται κρατική υποστήριξη ο ιδιωτικός τομέας, τόσο πιο δύσκολο θα είναι για τους νεοφιλελεύθερους και τον χρηματοπιστωτικό τομέα να υποστηρίξουν την επιστροφή στο «business as usual».

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι η οικονομική ανάκαμψη θα είναι πιθανότατα λιγότερο γρήγορη απ΄όσο ελπίζουν πολλοί. Είναι απίθανο οι οικονομίες να τεθούν σε προσωρινό κώμα και στη συνέχεια να επιστρέψουν σε πλήρη άνθηση χωρίς να έχει σημειωθεί μια μόνιμη ζημιά. Οι οικονομίες θα χρειαστούν κρατική στήριξη για μεγάλο ακόμη διάστημα.

Είναι αλήθεια ότι πολλές από τις στρατηγικές που ακολουθούνται αυτή τη στιγμή από ευρωπαϊκές χώρες – όπως οι επιδοτήσεις των μισθών – έχουν χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν και η οικονομική ορθοδοξία έχει επιστρέψει. Η έκταση όμως των μέτρων που λαμβάνονται τώρα είναι πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με το παρελθόν. Οι κυβερνήσεις είναι πιθανό να αποκτήσουν τον έλεγχο σημαντικών ποσοστών του ιδιωτικού τομέα, είτε με εθνικοποιήσεις είτε με απευθείας συμμετοχή στο κεφάλαιο των επιχειρήσεων.

Ο τρίτος λόγος είναι ότι οι χώρες με ενεργό κρατικό τομέα και ολοκληρωμένο κοινωνικό κράτος είναι πιθανό να τα καταφέρουν καλύτερα από τις άλλες. Αν, για παράδειγμα, η ευρωζώνη κατορθώσει να αποτρέψει μια κρίση χρέους στην Ιταλία (ένα μεγάλο «αν», ομολογουμένως), η Ευρώπη θα πάει καλύτερα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η κυβέρνηση Τραμπ θα συναντήσει αντιδράσεις αν δεν στηρίξει τα νοικοκυριά.

Ο τέταρτος λόγος είναι ότι οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να διακινδυνεύσουν επανάληψη αυτής της κρίσης: το οικονομικό και πολιτικό κόστος θα είναι τεράστιο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να οικοδομηθεί μια οικονομική ανθεκτικότητα στους κινδύνους. Καλύτερη προετοιμασία για τις ίδιες τις πανδημίες, αλλά και μέτρα για τη μείωση του συστημικού κινδύνου.

Ο τελευταίος λόγος που τα πράγματα είναι αυτή τη φορά διαφορετικά είναι ότι αλλάζει αναπόφευκτα η ισορροπία μεταξύ παγκοσμιοποίησης και εθνικής αυτονομίας. Οι κυβερνήσεις θα αναγκαστούν να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην εθνική αυτάρκεια, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την υγεία και τη διατροφή, κάτι που σημαίνει εθνική ιδιοκτησία και έλεγχο αυτών των τομέων. Οι πρόσφατες κινήσεις πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να εμποδίσουν την εξαγορά επιχειρήσεων από ξένους ομίλους θα πολλαπλασιαστούν και θα καταστεί αναγκαία η μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών κανόνων ανταγωνισμού. Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης θα αγωνιστούν επίσης να διατηρήσουν τη μεγαλύτερη δημοσιονομική ελευθερία που απέκτησαν στη διάρκεια της κρίσης.

Η αλλαγή μοιάζει αναπόφευκτη. Το ερώτημα είναι αν θα είναι καλοήθης ή κακοήθης. Εχει έτσι ιδιαίτερη σημασία να κινητοποιηθούν οι προοδευτικές και μετριοπαθείς συντηρητικές δυνάμεις για να προωθήσουν αλλαγές που θα ενισχύσουν την οικονομική και κοινωνική σταθερότητα. Σε αντίθετη περίπτωση, αυτοί που θα βγουν κερδισμένοι θα είναι οι λαϊκιστές.

(*) Ο Σάιμoν Τίλφορντ είναι διευθυντής του Forum New Economy, ενός ερευνητικού ινστιτούτου που εδρεύει στο Βερολίνο

(Πηγή: The Prospect)

Τα πιο πρόσφατα στη κατηγορία

Τσακαλώτος κατά Κυρανάκη

Καταψηφίστηκε η πρόταση δυσπιστίας με 159 ψήφους – Μητσοτάκης: Δεν θα συγκυβερνήσω με παράκεντρα

Απορρίφθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής, η πρόταση δυσπιστίας στην κυβέρνηση που κατέθεσαν το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ , η Νέα Αριστερά και η Πλεύση Ελευθερίας. Στην...
Βουλή: Ο Μητσοτάκης ανακοίνωσε την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα

Βουλή: Μητσοτάκης, Φάμελλος, Ανδρουλάκης για την πρόταση δυσπιστίας

Μητσοτάκης: Αν πιστεύετε ότι πρέπει να συσταθεί προκαταρκτική, να τεκμηριώσετε το αδίκημα και να το συζητήσουμε «Πολιτικές δυνάμεις μεταβλήθηκαν σε εμπόρους του πόνου. Ωστε να...

Αύριο η νέα αύξηση στον κατώτατο μισθό – Επικρατέστερο σενάριο τα 830 ευρώ μεικτά

O υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών αναφέρθηκε στην αύξηση στον κατώτατο μισθό η οποία θα...

Βενζινοπώλες Αττικής: Γιατί αυξάνεται η τιμή των καυσίμων – Τι να προσέχουν οι οδηγοί

Την άνοδο της τιμής των καυσίμων και την αποδυνάμωση του κλάδου στην Βόρεια Ελλάδα, εξηγεί η πρόεδρος βενζινοπωλών Αττικής, η Μαρία Ζάγκα. Ειδικότερα η Μαρία...

Δείτε για πρώτη φορά το εντυπωσιακό μαγνητικό πεδίο της μαύρης τρύπας στο κέντρο του...

Τα φαινόμενα που συμβαίνουν στην περιοχή Τοξότης Α* του κέντρου του γαλαξία μας σε απόσταση 27 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς είχαν υποδείξει την...

Λονδίνο: Άγρια επίθεση με μαχαίρι μέσα σε τρένο

Σοκαριστικό είναι το βίντεο που ήρθε στη δημοσιότητα και δείχνει τον επιβάτη ενός τρένου να δέχεται πολλαπλές μαχαιριές από άγνωστο μέσα σε τρένο στο...

Θα γκρινιάξουν γονείς και μαθητές: Η αλλαγή που έρχεται στα σχολεία έπρεπε να είχε...

Η εγκύκλιος υπάρχει, τώρα αυστηροποιούνται οι ποινές μπας και εφαρμοστεί στην πράξη Υπάρχει κάτι το εγγενώς σημαντικό όταν μιλάμε για τα παιδιά που πάνε σήμερα...

Βρείτε μας

7,826ΥποστηρικτέςΚάντε Like
133ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
1,245ΑκόλουθοιΑκολουθήστε

Λαϊκό Θέατρο Σκιών

Τα νέα και τα βίντεο του Καραγκιόζη

Διαβάστε Επίσης

Η πολεμική μηχανή της Ρωσίας παράγει τρεις φορές περισσότερα πυρομαχικά από ό,τι ΗΠΑ και Ευρώπη μαζί για την Ουκρανία

Μπορεί η Δύση να κερδίσει τον πόλεμο απέναντι στον Βλαντίμιρ Πούτιν; Οι ΗΠΑ δηλώνουν αποφασισμένες...

Η οικονομία κατέβασε ταχύτητα πέρυσι, με αποτέλεσμα το ΑΕΠ να αυξηθεί κατά 2% και όχι 2,4% που προέβλεπε ο προϋπολογισμός

Κατέβασε ταχύτητα η ελληνική οικονομία το 2023, με αποτέλεσμα το ΑΕΠ να αυξηθεί κατά...

CNN για Ελλάδα: Από “ασθενής” της Ευρώπης, χώρα-πρότυπο για την Ε.Ε.

«Το έθνος που κάποτε ήταν ο “ασθενής” της Ευρώπης, θεραπεύτηκε. Η χώρα που κάποτε...

Ανασκόπηση Μητσοτάκη: Στεκόμαστε δίπλα στους αγρότες, αλλά δεν θέτουμε σε κίνδυνο όσα πετύχαμε

Την καθιερωμένη του κυριακάτικη ανάρτηση στο Facebook για τον εβδομαδιαίο απολογισμό του κυβερνητικού έργου...