Αναλύοντας το σύγχρονο περιβάλλον των γεωπολιτικών προκλήσεων αλλά και τα διδάγματα από τον πόλεμο της Ουκρανίας, Αμερικανοί αναλυτές εισηγούνται την στροφή στην μαζική παραγωγή Drones για το σύγχρονο πεδίο μαχών.
«Η αμερικανική διοίκηση θα πρέπει να επανεξετάσει τα παραδοσιακά στρατιωτικά και διπλωματικά μηνύματα προκειμένου να σηματοδοτήσει αποτελεσματικά την ικανότητα και να επιλύσει με μια δύναμη που αποτελείται όλο και περισσότερο από αυτόνομα συστήματα και όχι από ανθρώπινο προσωπικό».
Αυτά αναφέρει σε ανάλυσή του, που δημοσιεύεται στο National Interest, ο Christian Trotti είναι ο βοηθός διευθυντής του Scowcroft Center for Strategy and Security στο Atlantic Council.
Ο ίδιος θυμίζει την περίπτωση επί Προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ, που δημιούργησε προηγούμενο όταν δεν ανταπέδωσε στρατιωτικά το Ιράν μετά την κατάρριψη ενός αμερικανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους παρακολούθησης το 2019.
Βάσει της ανάλυσης, εάν οι ΗΠΑ θέλουν να βασίζονται περισσότερο σε αυτόνομα συστήματα, πρέπει να παραδώσουν και να ενισχύσουν ένα πιο συνεπές μήνυμα: επιθέσεις κατά των αμερικανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών μπορεί να έχει πολύ σοβαρές συνέπειες, έως και κλιμάκωση σε κρίση και ακόμη και πόλεμο. Οι απώλειες από drone δεν θα είναι ποτέ τόσο σημαντικές όσο οι ανθρώπινες απώλειες, αλλά εάν τα drones πρόκειται να έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα μόνο μέσω της παρουσίας τους, πρέπει να υποστηρίζονται από μεγαλύτερη σιωπηρή αποφασιστικότητα.
Πώς όμως άνοιξε η συζήτηση για την παραγωγή σμηνών drones που θα μπορούν να επιχειρούν σε αέρα και θάλασσα;
Όσο κι αν ακούγεται απίστευτο, κατά τον συντάκτη της ανάλυσης γι’ αυτό ευθύνεται το πρόγραμμα των παράκτιων περιπολικών LCS, του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν να βρουν μια προσιτή λύση απέναντι στην αναδυόμενη πρόκληση από θαλάσσης, που ερχόταν από την Κίνα. Μια ιδιαίτερα σημαντική απόδειξη αυτής της αποτυχίας ήταν το Littoral Combat Ship (LCS). «Αρχικά σχεδιάστηκε για να αυξήσει τη ναυτική παρουσία των Ηνωμένων Πολιτειών μέσω της ποσότητας, της κινητικότητας και των πακέτων σπονδυλωτών αποστολών, το πλοίο δεν ήταν επαρκώς επιβιώσιμο έναντι κινεζικών αντιπλοϊκών βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων κρουζ για να παρέχει μια πρωτοποριακή απειλή μάχης. Ως εκ τούτου, ενώ ορισμένα από αυτά τα πλοία κατασκευάστηκαν, η προμήθεια LCS μειώθηκε τελικά από τον Υπουργό Άμυνας Ashton Carter, με αποτέλεσμα ουσιαστικά την περιορισμένη παραγωγή ενός σκάφους κουτσό που δεν ήταν πλέον αρκετά πολυάριθμο για να ενισχύσει την παρουσία ούτε αρκετά ικανό να αποτρέψει μεγάλη δύναμη σύγκρουση. Πράγματι, ήταν ο χειρότερος από όλους τους κόσμους» αναφέρεται στο δημοσίευμα.
Για πάρα πολύ καιρό, το κύριο επιχειρηματικό μοντέλο του Πενταγώνου για τις πολεμικές συγκρούσεις ήταν ο «ανταγωνισμός μέσω διαφοροποίησης», ο οποίος δίνει προτεραιότητα στην προμήθεια δαπανηρών και εξελιγμένων δυνατοτήτων. Αυτό δεν είναι πλέον προσιτό και δεν θα επιτύχει ποτέ και την ικανότητα και την παρουσία ταυτόχρονα.
Αντίθετα, το Πεντάγωνο θα πρέπει να αρχίσει να «ανταγωνίζεται και βάσει κόστους», αποκτώντας φθηνότερα drones για να συμπληρώσουν πιο εξελιγμένα συστήματα και έτσι να επιταχύνει έναν συνδυασμό υψηλού-χαμηλού που μπορεί να εξυπηρετήσει μια ποικιλία λειτουργιών πολεμικής μάχης και παρουσίας.
Για να παραδώσουν αυτό το μείγμα υψηλού-χαμηλού, οι αξιωματούχοι της άμυνας πρέπει να… πλοηγηθούν σε ένα ολοένα και πιο περίπλοκο αμυντικό βιομηχανικό τοπίο και να συνεργαστούν τόσο με τις παραδοσιακές βασικές εταιρείες ενσωμάτωσης όσο και με μικρότερες, πιο ευέλικτες εταιρείες τεχνολογίας.
Δεύτερον, το Πεντάγωνο θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα και να επενδύσει στις σωστές αυτόνομες δυνατότητες. Θα πρέπει να επιταχύνει την ανάπτυξη εναέριων, θαλάσσιων και υποθαλάσσιων μη επανδρωμένων αεροσκαφών πολλαπλών χρήσεων, τα οποία θα πρέπει να είναι ικανά για πολλαπλά σύνολα αποστολών, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης, καθώς και την ανάπτυξη κινητικών ωφέλιμων φορτίων.
Αυτές οι επενδύσεις θα πρέπει να συνοδεύονται από ενημερωμένες επιχειρησιακές ιδέες για την ενίσχυση της ομαδοποίησης ανθρώπου-μηχανής και τη διευκόλυνση της ανθρώπινης διοίκησης και ελέγχου σε σμήνη drones, επιτρέποντας έτσι σε αυτά τα drones να συνδέονται πιο εύκολα και στις δύο λειτουργίες ελευθερίας πλοήγησης χαμηλής έντασης για μεγαλύτερη περιφερειακή παρουσία στο τον Ινδο-Ειρηνικό (και σε κάποιο βαθμό την Ευρώπη) και στρατιωτικές επιχειρήσεις υψηλής έντασης για συμβατικά σενάρια εν καιρώ πολέμου έναντι της Κίνας και της Ρωσίας.
Η Ελλάδα
Στην Ελλάδα οι εξελίξεις τρέχουν σε πολλαπλά επίπεδα. Ήδη, στο γραφείο του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, Στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου βρίσκονται αρκετοί φάκελοι με σχεδιασμούς αντιμετώπισης των τουρκικών προκλήσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφηUAV , που προβλέπουν ακόμη και κλιμάκωση.
Ο ίδιος έχει ασχοληθεί επισταμένως με το ζήτημα, με την ελληνική πλευρά να δείχνει ζωηρό ενδιαφέρον όχι μόνο στη σύμπραξη για την ανάπτυξη ή την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών αλλά και για την τάχιστη εξέλιξη των υπαρχόντων.
Άλλωστε, δεν έχουν περάσει και πολλοί μήνες από την επίσκεψη του ίδιο με τον υφυπουργό Εθνικής Άμυνας, Νίκο Χαρδαλιά, στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ, προκειμένου να ενημερωθούν από κοντά για τα εν εξελίξει προγράμματα, μεταξύ των οποίων κι αυτό του UAV «ΑΡΧΥΤΑΣ».
Το Μη Επανδρωμένο Αερόχημα θα σχεδιαστεί και θα αναπτυχθεί ως μια πλατφόρμα σταθερής πτέρυγας, καινοτόμας γεωμετρίας BWB, που θα του δίδει τη δυνατότητα μεταφοράς ωφέλιμου φορτίου διαφορετικού τύπου, μεγάλου όγκου και βάρους (της τάξης των 20lt και 15kg έως 20kg, αντίστοιχα).
Ωστόσο, όπως έχουμε ξαναγράψει θα υπάρξει και δεύτερο σχέδιο με ενισχυμένα δομικά στοιχεία ώστε να μπορεί να μεταφέρει φορτίο ακόμη και 200ων κιλών, με ότι αυτό συνεπάγεται για την εκμετάλλευσή του από τον Στρατό. Έτσι, εκτός από πολιτικές αποστολές – κυρίως επιτήρησης και αποστολής δεμάτων βοηθείας σε απομακρυσμένα σημεία – θα μπορεί να έχει και ενεργή εμπλοκή στα πεδία των επιχειρήσεων.
Η απο/προσγείωση του ΜΕΑ θα μπορεί να γίνει κατακόρυφα (VTOL). Κατά αυτό τον τρόπο θα είναι εφικτή η προσέγγιση ακόμα και ιδιαίτερα απομονωμένων νησιών ή χερσαίων περιοχών, αλλά και καταστρωμάτων μεγάλων πλοίων, προσδίδοντάς του μοναδική επιχειρησιακή ικανότητα και ευελιξία (χρήση από φρεγάτες, μικρά ακατοίκητα νησιά κλπ).
Το ΜΕΑ θα κατασκευαστεί από ελαφρά, σύνθετα υλικά τα οποία θα εξασφαλίζουν έναν συνδυασμό δομικής αντοχής και χαμηλού βάρους κατασκευής. Σύγχρονες μέθοδοι κατεργασίας, υποστηριζόμενες από εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, θα εγγυηθούν την υψηλή ποιότητα κατασκευής του πρωτότυπου ΜΕΑ και την ακριβή αναπαράσταση της γεωμετρίας του.
Το Μη Επανδρωμένο Αερόχημα θα μπορεί να επιχειρεί υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες (πτήση σε δυνατούς ανέμους μέχρι τουλάχιστον 6 B) οι οποίες συχνά επικρατούν στο Αιγαίο, αυξάνοντας έτσι την επιχειρησιακή ικανότητά του.
Θα φέρει συστήματα αυτόματης πλοήγησης και ελέγχου πτήσης, παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα χρήσης του και από χειριστές με μικρή εμπειρία. Τα συστήματα αυτά θα εγκατασταθούν ώστε να εξασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία του ΜΕΑ, τόσο κατά τη σύνθετη διαδικασία της κάθετης απο/προσγείωσης, όσο και κατά την πτήση του υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.
Του Χρήστου Μαζανίτη
