Η απάντηση στο ερώτημα που διατυπώνεται
από πολλούς μετά τις κλιμακούμενες προκλήσεις της Τουρκίας. Από την αρχή του έτους η Τουρκία έχει περάσει σε ένα νέο τρόπο προκλήσεων στο Αιγαίο, με την συχνή αποστολή Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV ή Drone όπως αποκαλούνται).
Η νέα αυτή μορφή προκλήσεων ήταν σχετικά αναμενόμενη από την ελληνική πλευρά. Οι χαμηλές διαθεσιμότητες F-16, που τείνουν μειούμενες, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, που ταλανίζει της τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, θεωρείτο – κι επιβεβαιώθηκε – από στρατιωτικούς κύκλους ότι αργά η γρήγορα θα έφερνε στροφή σε ένα νέο, πιο οικονομικό μοντέλο προκλήσεων.
Διότι το ότι η Τουρκία δεν υπάρχει περίπτωση να εγκαταλείψει την πολιτική των προκλήσεων στο Αιγαίο θεωρείται όχι απλά ως δεδομένο αλλά αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι στην πρώτη ευκαιρία θα επιχειρήσει να κλιμακώσει.
Ένα άλλο δεδομένο επίσης είναι ότι γενικά η Τουρκία έχει μάθει να ενεργεί εκ του ασφαλούς. Όσες φορές – τουλάχιστον αεροπορικά – επιχείρησε να πάρει πρωτοβουλίες που δεν αναλογούν στο επίπεδο εκπαίδευσης των στελεχών της, ήρθε αντιμέτωπη με οδυνηρές για γόητρό της συνέπειες.
Αυτή τη φορά, ωστόσο, έχει επιλέξει έναν τρόπο κλιμάκωσης των προκλήσεων «που κάποια από τα δεδομένα συγκλίνουν υπέρ της» εξηγούν γνώστες του πεδίου .
Η αποστολή Drones στα Δωδεκάνησα έχει αρχίσει να γίνεται συστηματική από την αρχή της χρονιάς και μάλιστα ακόμη και σε «νεκρές» ώρες ή ημέρες, όπως τα Σαββατοκύριακα.
Μόνο χθες, Κυριακή, το ίδιο τουρκικό UAV τύπου Bayraktar πραγματοποίησε 4 υπερπτήσεις, μία στις 9.17 το πρωί πάνω από την νήσο Αστακίδα και 3 στις 15.18, 15.45 και 18.27 πάνω από την νήσο Κανδελιούσσα, σταθερά στα 19.000 πόδια. Το κοντέρ των προκλήσεων σταμάτησε στις 60 παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου, σημειώνοντας ιστορικό ρεκόρ. Ως ορμητήριο χρησιμοποιούν το αεροδρόμιο του Ντάλαμαν, ανατολικά της Ρόδου.
Οι νέες αυτές προκλήσεις ήρθαν να προστεθούν στις 14 υπερπτήσεις σε νησιά και 55 παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου που έχουν πραγματοποιήσει οι Τούρκοι από την αρχή του 2022. Συνολικά, οι παραβιάσεις του ΕΕΧ από την αρχή του χρόνου ως σήμερα ανέρχονται στις 115, μόνο από UAV.
Τι προσπαθούν να επιτύχουν; Δοκιμάζουν την ετοιμότητα της ελληνικής αεράμυνας; Προσπαθούν να προκαλέσουν φθορά στα ελληνικά πτητικά μέσα με δυσανάλογο κόστος χρήσης; (σ.σ. υπολογίζεται ότι η πτήση ενός Bayraktar δεν ξεπερνά τα 2.000€ τη στιγμή που για ένα μαχητικό F-16 εκτοξεύεται στα 10.000€/ώρα) Προσπαθούν να επιδείξουν την τεχνολογία που διατείνονται ότι έχουν αναπτύξει προκειμένου να επιτύχουν εξαγωγικά συμβόλαια; Ή μήπως προσπαθούν να δείξουν ότι παρά την οικονομική κρίση, μπορούν να έχουν αξιόμαχες ένοπλες δυνάμεις;
Τα παραπάνω είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα που τίθενται ως απόρροια προβληματισμού για τις τελευταίες εξελίξεις. Ωστόσο, το ερώτημα που τίθεται από πολλούς μετ’ επιτάσεως είναι «γιατί δεν καταρρίπτουμε ένα Drone για να μάθουν;».
Μάλιστα το ερώτημα αυτό, συνοδεύεται και από το αιτιολογικό ότι «δεν θα υπάρχει ανθρώπινη απώλεια και ταυτόχρονα θα πάρουν μία ηχηρή απάντηση».
Στρατιωτικοί κύκλοι μας έδωσαν το περίβλημα του σκεπτικού που διέπει τους τρόπους αντίδρασης.
Καταρχάς, η κατάρριψη – με οποιοδήποτε μέσο – προϋποθέτει την απελευθέρωση των κανόνων εμπλοκής και αυτό δεν είναι στρατιωτική αλλά πολιτική απόφαση.
Επιπλέον, όσο περίεργο κι αν ακούγεται, η Ελλάδα είναι αυτή που έχει το πάνω χέρι στο πεδίο των επιχειρήσεων εν σχέσει με τα τουρκικά UAV και όχι η Τουρκία. Δεν περίμεναν οι Ένοπλες Δυνάμεις ούτε ανησυχούν μήπως ένα Μη Επανδρωμένο Αεροσκάφος αποκαλύψει τα μυστικά τους. Υπάρχουν άλλωστε πολύ πιο εξελιγμένα τεχνολογικά μέσα, ακόμα και δορυφόροι, που μπορούν να παράσχουν πολύ καλύτερη πληροφόρηση.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ένα UAV πετά σε ύψος αεροπλάνου, με ταχύτητα ελικοπτέρου. Που σημαίνει ότι μπορεί να καταρριφθεί με… πρωτόγονα πολεμικά μέσα από ξηράς κι όχι χρησιμοποιώντας κάποια αντιαεροπορική τεχνολογία αιχμής. Η ελληνική αεράμυνα έχει πολλαπλές βαθμίδες και μπορεί να εντοπίσει κάθε είδους απειλή.
Όμως, η δυναμική αντίδραση (δηλαδή, κατάρριψη) μπορεί να επιφέρει και κλιμάκωση. Κι εδώ οι αποφάσεις δεν είναι απλές, αφού οι συνέπειες είναι πολλαπλές και πολυεπίπεδες.
Αυτό που η Ελλάδα έχει ως ατού αυτή τη στιγμή είναι ότι πρόκειται για παραβιάσεις Εθνικού Εδάφους, συνεπώς και Ευρωπαϊκού. Κάτι που στο διπλωματικό επίπεδο μπορεί να συνεπάγεται σαφή καταδίκη με επιβολή κυρώσεων από την Ε.Ε.
Θα τραβήξει η Ελλάδα αυτό το χαρτί; Σε καμία περίπτωση αυτό δεν προαναγγέλλεται.
Όπως και σε καμία περίπτωση τα παραπάνω δε σημαίνουν ότι μπορούν ή ότι θα αφήσουν οι Ένοπλες Δυνάμεις να βολτάρουν τα τουρκικά UAV στο Αιγαίο. Σχέδια αντίδρασης υπάρχουν πολλά. Μόνο που – όπως οι επόμενες πολιτικές και διπλωματικές κινήσεις – έτσι κι αυτά δεν ανακοινώνονται ούτε διαρρέονται. «Σε κάθε περίπτωση, πάντως, θα προκαλέσουν έκπληξη εάν εκδηλωθούν» λένε στρατιωτικοί κύκλοι .
Του Χρήστου Μαζανίτη
