Σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται ραγδαία, οι δημοκρατικές αξίες έχουν βρεθεί σταδιακά αντιμέτωπες με μια διαρκώς αυξανόμενη κρίση εμπιστοσύνης εκ μέρους των πολιτών.
Βασικοί υπεύθυνοι σε αυτό; Οι πολιτικοί, οι οποίοι στον βωμό των συμφερόντων τους παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην υπονόμευση των θεμελιωδών αξιών της δημοκρατίας, θυσιάζοντας έτσι την ίδια τη Πολιτική… Όταν, σε διάρκεια χρόνου, καλλιεργείς με διχαστικές συμπεριφορές ένα κλίμα ακραίων και συχνά ψευδών κατηγοριών εναντίον των πολιτικών «αντιπάλων», επιρρίπτοντάς τους κάθε είδους διαφθορά και εγκλήματα, επιδιώκοντας να ενισχύσεις την επιρροή σου, ποιο λογικά μπορεί να είναι το αναμενόμενο αποτέλεσμα…;
Σπέρνουν ανέμους και θερίζουν θύελλες!
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι στη συνείδηση των πολιτών «πολιτικοί και πολιτική» έχουν καταστεί συνώνυμες έννοιες με το ψέμα. Αυτές οι πρακτικές όχι μόνο αποσταθεροποιούν, αλλά, φθάνουν να γκρεμίζουν τους Δημοκρατικούς Θεσμούς, αφήνοντας ανυπεράσπιστες τις Δημοκρατίες μας. Μπορεί να καταφέρεις να ρίξεις μια κυβέρνηση, για να καταλάβεις την θέση της, όμως, στο τέλος, δεν είναι παρά ένα «μπούμερανγκ» που επιστρέφει και κτυπά όχι μόνο εσένα αλλά και την κοινωνία που εξήγειρες για να το εκτοξεύσει.
Η πρακτική αυτή που εντείνει τις πολιτικές διαμάχες, σπέρνοντας ουσιαστικά τη βαρβαρότητα μεταξύ των ανθρώπων, οδηγεί σε βαθιά καχυποψία των πολιτών που καταλήγουν, από τη μια μεριά, να μην εμπιστεύονται τους πολιτικούς και την πολιτική, και, από την άλλη να εχθρεύονται ο ένας τον άλλον. Ουσιαστικά, ο τρόπος αυτός, εκκολάπτει τον «πόλεμο»…
Διεθνώς, πλέον, όπως και στην Ελλάδα, γίνεται αισθητό όλο και πιο έντονα αυτό το φαινόμενο, όπου ο δημόσιος διάλογος μετατρέπεται σε ένα πεδίο συνεχούς «κατηγορώ» και διχασμού, απομακρύνοντας ολοένα και περισσότερο την ουσία του πολιτικού διαλόγου και, κατ’ επέκταση, της δημοκρατικής συμμετοχής.
Η επικίνδυνη ρητορική
Η τοξική ρητορική αποτελεί ένα από τα πιο ισχυρά, αλλά και καταστροφικά μέσα στην «πολιτική». Όταν ο λόγος μετατρέπεται σε «επιθετικό όπλο», δεν περιορίζεται μόνο στην κατάληψη της εξουσίας – γίνεται καταλύτης φόβου και διχασμών. Η χρήση ακραίων, υπερβολικών και παραποιημένων κατηγοριών εναντίον των «άλλων» όχι μόνο υπονομεύει τον δημόσιο διάλογο, αλλά δημιουργεί και ένα κλίμα έντασης που μπορεί να οδηγήσει σε πολιτική βία. Η απομάκρυνση της πολιτικής από την ουσία και η διολίσθησή της σε προσωπικές προσβολές και λασπολογία απομακρύνουν τον διάλογο από τα πραγματικά ζητήματα και μετατρέπουν την πολιτική σε μια διαρκή αρένα εχθροπραξιών.
Φαίνεται σαν κάποιοι «πολιτικοί» να εφαρμόζουν κατά γράμμα -χωρίς ούτε καν να τον ξέρουν- αυτά που περιέγραφε ο Άρθουρ Σοπενχάουερ στη σαρκαστική πραγματεία του “The Art of Being Right”: «Όταν αντιλαμβάνεσαι ότι ο αντίπαλός σου υπερτερεί και κινδυνεύεις να εξευτελιστείς, τότε δίνεις στην κουβέντα προσωπική και προσβλητική τροπή. Προσωπική τροπή σημαίνει ότι ξεφεύγεις από το αντικείμενο της διαφωνίας (αφού έτσι κι αλλιώς το έχεις χάσει) και βρίσκεις έναν τρόπο να θίξεις τον αντίπαλό σου προσωπικά! Αυτό σημαίνει ότι παύει να σε ενδιαφέρει το οποιοδήποτε επιχείρημα του αντιπάλου σου. Εγκαταλείπεις εντελώς το αντικείμενο της συζήτησης και κατευθύνεις την επίθεσή σου στο πρόσωπο του συνομιλητή σου γινόμενος έτσι προσβλητικός, χαιρέκακος, συκοφάντης και χυδαίος… Αυτή η τακτική είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, γιατί μπορεί να την υιοθετήσει ο καθένας, και ως εκ τούτου ασκείται κατά κόρον!»
Όταν πολιτικοί επιλέγουν να χαρακτηρίζουν τους αντιπάλους τους ως ενσάρκωση της διαφθοράς, της «μαφίας», «εγκλημάτων» και άλλων σοβαρών παραβάσεων, τότε ο δημόσιος λόγος αποκτά έναν επικίνδυνο, διχαστικό χαρακτήρα. Η πολιτική αντιπαράθεση δεν γίνεται πλέον στη βάση επιχειρημάτων, αλλά μέσω προσωπικών επιθέσεων. Οι πολιτικοί δεν προσπαθούν να πείσουν το κοινό για την ορθότητα των απόψεών τους, αλλά να δυσφημίσουν και να εξοντώσουν τους αντιπάλους τους. Το αποτέλεσμα είναι η μετατροπή της πολιτικής αντιπαράθεσης σε πεδίο μάχης και κοινωνικής διάσπασης, όπου η χυδαιότητα, οι ύβρεις, το μίσος και οι απειλές αντικαθιστούν τον ουσιαστικό διάλογο.
Στη χώρα μας, όπου οι πολιτικές διαμάχες έχουν παραδοσιακά έντονο χαρακτήρα, αυτή η πρακτική έχει αφήσει θλιβερά και ανεξίτηλα σημάδια. Και, ακόμα και σήμερα, κάποιοι συνεχίζουν να «επενδύουν σε εμφύλιες συρράξεις»… Οι δημόσιες συγκρούσεις και οι πολιτικές αναταράξεις, που συχνά ξεκινούν από προκλητικά λόγια, έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον όπου η βία θεωρείται ως πιθανή αντίδραση σε κάθε μορφή διαφωνίας. Επιπροσθέτως, οι τηλεοπτικές αντιπαραθέσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ) λειτουργούν ως ενισχυτές αυτής της κατάστασης, δίνοντας έμφαση στο «θεαματικό» και στην προκλητικότητα, αντί στην ουσία της πολιτικής. Η πολιτική ευγένεια έχει χαθεί, και όταν εκλείπει, η πολιτική μετατρέπεται σε ένα επικίνδυνο πεδίο μάχης…
Τι ειρωνεία να ακούς κάποιους Έλληνες πολιτικούς να κατηγορούν τον Τραμπ, ή άλλους αντίστοιχους στην Ευρώπη, για τις χυδαίες και βίαιες πρακτικές τους, ενώ οι ίδιοι εφαρμόζουν τα ίδια ή χειρότερα… Ηλίθιους, ανίκανους και εγκληματίες αποκαλούσε και αποκαλεί ο Αμερικανός Πρόεδρος τους προκατόχους του και ανάλογη γλώσσα χρησιμοποιούν και αυτοί ως «αντιπολιτευτική τακτική».
Όσο για τους θιασώτες του Τραμπ εν Ελλάδι πολιτικούς, αυτοί χρησιμοποιούν παραδειγματικά τον λόγο και τις πρακτικές του. Και εντός Ελλάδος, όπως φαίνεται, ταυτίζονται πλήρως με τους αντιτιθέμενους στις «λογικές Τραμπ» όσον αφορά τις «αντιπολιτεύτικες» πρακτικές τους…
Όταν ο δημόσιος διάλογος καταστρέφεται από ακραίες κατηγορίες και πολωτικά μηνύματα, το αποτέλεσμα είναι μια διχασμένη κοινωνία όπου ο αποπροσανατολισμός, ο φόβος και ο διχασμός γίνονται μέρος της καθημερινότητας. Και όπως έχουμε δει ξανά και ξανά στην ιστορία, όταν μια κοινωνία συνηθίσει την πολιτική βαρβαρότητα, το επόμενο βήμα είναι κάθε μορφής βία…
Πηγή: orthoslogos.news
