Σειρά παρεμβάσεων στον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών και συντάξεις, θετικές κατά κύριο λόγο, περιλαμβάνει το νομοσχέδιο «σκούπα» που κατέθεσε χθες στη Βουλή η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Μεταξύ άλλων υπάρχουν παρεμβάσεις για τον υπολογισμό της σύνταξης, για περιπτώσεις πρόωρης σύνταξης στο Δημόσιο με τη μείωση να μην υπερβαίνει το 30%, για τους συνταξιούχους που εκτίουν ποινή φυλάκισης, για τους συνταξιούχους με ψυχικές παθήσεις, αλλά και για όσους έχουν υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης στο Δημόσιο που κινδύνευε να παραγραφεί με την πάροδο της τριετίας.
Η ενιαιοποίηση των όρους ασφάλισης των δημοσίων υπαλλήλων με αυτούς του ιδιωτικού τομέα, αναμένεται να φέρει μείωση των μελλοντικών τους συντάξεων ή αύξηση των ασφαλιστικών τους εισφορών.
Επίσης ορίζεται το ποσοστό της εισφοράς που θα καταβάλλουν οι αγρότες για την αναγνώριση πλασματικών ετών ασφάλισης, πώς θα υπολογίζεται η επικουρική σύνταξη για αιτήσεις από 1.1.15 και μετά, αλλά και ποια θα είναι η αυξημένη πλέον εισφορά που παρακρατείται από τους ασφαλισμένους του ΜΤΠΥ.
Αναλυτικά οι διατάξεις που αφορούν αλλαγές στο ασφαλιστικό έχουν ως εξής:
-Από 1/1/2017 εφαρμόζονται οι ίδιες εργοδοτικές εισφορές που ισχύουν για τους δημοσίους υπαλλήλους, και στους μετακλητούς υπαλλήλους με σχέση δημοσίου δικαίου.
-Η προϋπόθεση συμπλήρωσης 15 ετών ασφάλισης για την καταβολή της εθνικής σύνταξης δεν ισχύει για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης με τη συμπλήρωση χρόνου ασφάλισης μικρότερου των 15 ετών. Στην περίπτωση αυτή το ποσό της εθνικής σύνταξης δεν μπορεί να υπολείπεται αυτού που αντιστοιχεί στα 15 έτη ασφάλισης.
-Στις περιπτώσεις που δεν προκύπτει χρόνος ασφάλισης 5 ή 10 ετών (ανάλογα με τον χρόνο έναρξης καταβολής της σύνταξης) από το 2002 μέχρι την έναρξη καταβολής της σύνταξης αναζητείται χρόνος ασφάλισης και πριν την 1.1.2002 και μέχρι τη συμπλήρωση 5 ή 10 ετών, κατά περίπτωση. Η διάταξη αυτή ισχύει τόσο για το δημόσιο όσο και για τον ιδιωτικό τομέα.
-Το συνολικό ακαθάριστο ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης δεν μπορεί να υπερβαίνει το ακαθάριστο ποσό των συντάξιμων αποδοχών.
-Στους χρόνους που θεωρούνται ως συντάξιμοι προστίθεται και ο χρόνος άδειας άνευ αποδοχών μέχρι ένα μήνα κατ’ έτος με την προϋπόθεση της καταβολής από τον υπάλληλο των προβλεπόμενων ασφαλιστικών εισφορών.
-Ορίζεται ότι το συνολικό ποσοστό της μείωσης της σύνταξης σε περίπτωση πρόωρης αποχώρησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30%.
-Στα νέα ειδικά μισθολόγια, για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών δεν υπολογίζεται η προσωπική διαφορά του άρθρου 155, παρά μόνο οι αποδοχές για τις οποίες έχουν καταβληθεί εισφορές και από τους εργαζόμενους και από τον εργοδότη.
-Αναγνωρίζεται ότι το δικαίωμα στη σύνταξη είναι απαράγραπτο.
-Ο χρόνος πρόσθετης ασφάλισης αγροτών θεωρείται χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ εφόσον εξαγοραστεί. Οι ασφαλισμένοι θα καταβάλλουν μηνιαία εισφορά ύψους 20% επί του 70% του προβλεπόμενου, κατά την υποβολή της αίτησης, κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών.
-Παρέχεται η δυνατότητα στους αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες να επιλέξουν ως βάση υπολογισμού των εισφορών τους ποσό μεγαλύτερο από το μηνιαίο εισόδημα τους με την επιφύλαξη του ανώτατου ορίου ασφαλιστέου μηνιαίου εισοδήματος.
-Επανακαθορίζεται η διαδικασία συμψηφισμού και επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών στον ΕΦΚΑ.
Ειδικότερα προβλέπεται άτοκη επιστροφή των αχρεωστήτων καταβληθεισών εισφορών προς τους δικαιούχους, αφού προηγηθεί συμψηφισμός με πάσης φύσεως οφειλές του δικαιούχου προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
Στις περιπτώσεις ρυθμισμένων οφειλών, γίνεται συμψηφισμός με την οφειλή κατ’ αντιστοιχία με τα ισχύοντα στη φορολογική διοίκηση. Σε περιπτώσεις μισθωτών, αν η επιπλέον καταβολή συνεπάγεται και ποσό που έχει παρακρατηθεί επιπλέον από τον εργαζόμενο, προβλέπεται ο επιμερισμός του ποσού στους δικαιούχους (εργοδότη και εργαζόμενο).
Στις περιπτώσεις ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων, προκειμένου να προσδιοριστεί ότι πρόκειται πράγματι για αχρεωτήτως καταβληθείσες εισφορές και ότι δεν υπάρχουν χρέη προς τον φορέα, είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί η διαδικασία της εκκαθάρισης. Κατόπιν αυτής, αν προκύπτει επιπλέον ποσό, επιστρέφεται.
Παρέχεται δε, η δυνατότητα το ποσό αυτό να παραμείνει στον ΕΦΚΑ, και να συμψηφιστεί με τις επόμενες καταβολές.
-Επαναπροσδιορίζεται ο τρόπος υπολογισμού του ποσού της επικουρικής σύνταξης, για τους μέχρι 31.12.2013 ασφαλισμένους, οι οποίοι καταθέτουν αίτηση συνταξιοδότησης από την 1.1.2015 και εφεξής.
Ειδικότερα, προβλέπεται ότι το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στο χρόνο ασφάλισης που έχει πραγματοποιηθεί έως και την 31.12.2014 υπολογίζεται με βάση το υφιστάμενο ποσοστό αναπλήρωσης (0,45%), το οποίο για κάθε έτος ασφάλισης αντιστοιχεί σε ποσοστό επί των συνταξίμων αποδοχών κάθε ασφαλισμένου που υπεβλήθησαν σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης (αντί των αποδοχών που υπολογίζονται για την έκδοση της κύριας σύνταξης).
Ως συντάξιμες αποδοχές νοούνται: α) για τους μισθωτούς, ο μέσος όρος μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου που υπόκεινται σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης, από το έτος 2002 έως το έτος 2014. β) για τους αυτοαπασχολούμενους και τους ελεύθερους επαγγελματίες, το εισόδημα που υπόκειται σε εισφορές υπέρ επικουρικής ασφάλισης του κάθε ασφαλισμένου από το έτος 2002 έως το έτος 2014.
– Επανακαθορίζονται οι μηνιαίες κρατήσεις των μετόχων του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ), οι οποίες ορίζονται από 1/1/2017 σε ποσοστό 4,5% επί των συντάξιμων αποδοχών, όπως αυτές προσδιορίζονται για την κύρια σύνταξη. Στην πράξη αυξάνεται το ποσοστό εισφοράς, μειώνεται όμως, για κάποιες περιπτώσεις, η βάση επί των οποίων υπολογίζονταν οι χαμηλότερες εισφορές.
Υπάγονται, από 1.1.2017 και εφεξής, στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις του πρώην ΤΣΜΕΔΕ και του πρώην Ταμείου Ασφάλισης Νομικών (ΤΑΝ) του ΕΤΑΑ:
α) οι αυτοαπασχολούμενοι, που είναι εγγεγραμμένοι ή θα εγγραφούν στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ),
β) οι δικηγόροι που είναι εγγεγραμμένοι ή θα εγγραφούν στους οικείους δικηγορικούς συλλόγους, και ασκούν ελεύθερο επάγγελμα, από την ημερομηνία έναρξης του επαγγέλματος στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και μέχρι τη διακοπή της επαγγελματικής τους δραστηριότητας.
-Ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί και αφορούν σε περίοδο ασφάλισης από 1.1.2017 έως την ισχύ της υπό ψήφιση ρύθμισης, συμψηφίζονται ή επιστρέφονται, πλην των ασφαλιστικών εισφορών για υγειονομική περίθαλψη.
Τα ανωτέρω πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ μέχρι την ισχύ του υπό ψήφιση νόμου και για τα οποία προκύπτει, διακοπή της ασφάλισής τους στον ΕΦΚΑ, μπορούν προαιρετικά να συνεχίσουν την ασφάλισή τους για το σύνολο των κλάδων ασφάλισης στους οποίους υπάγονταν μέχρι τη διακοπή της υποχρεωτικής τους ασφάλισης. Στην περίπτωση αυτή η μηνιαία ασφαλιστική εισφορά υπολογίζεται με βάση το προβλεπόμενο κατώτατο όριο μηνιαίου εισοδήματος για τους ασφαλισμένους άνω 5ετίας.
-Προβλέπεται η: α) πρόσβαση του συνόλου των υπηρεσιών του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) του ΕΦΚΑ στο Σύστημα Μητρώων Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών (Σ.Μ.Τ.Λ. και Λ.Π.) για τη διευκόλυνση αιτημάτων παροχής σχετικών πληροφοριών και β) υποχρέωση παροχής στο ΚΕΑΟ κάθε διαθέσιμης πληροφορίας από τρίτους (φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και κρατικές υπηρεσίες αλλά και από τράπεζες) για την άσκηση των αρμοδιοτήτων του.
-Οι διατάξεις που προβλέπουν διακοπή ή περικοπή της σύνταξης αναπηρίας ή της σύνταξης λόγω θανάτου και των προνοιακών ή άλλων επιδομάτων όταν ο δικαιούχος αναλαμβάνει εργασία ή αυτοαπασχολείται, δεν εφαρμόζονται στους δικαιούχους που πάσχουν από αναπηρία, που οφείλεται σε ψυχική πάθηση ή νοητική υστέρηση ή συμπαθολογία ψυχικής πάθησης και νοητικής υστέρησης, με ποσοστό 50%, εφόσον η ανάληψη μισθωτής απασχόλησης ή η αυτοαπασχόληση ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης.
-Παρέχεται η δυνατότητα μεταφοράς, με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και, κατά παρέκκλιση των κειμένων διατάξεων, υπαλλήλων μεταξύ των ΕΦΚΑ, ΕΤΕΑΕΠ, ΟΓΑ και ΝΑΤ, με μεταφορά της οργανικής τους θέσης, με την ίδια εργασιακή σχέση, κλάδο ή ειδικότητα, βαθμό και μισθολογικό κλιμάκιο που κατέχουν.
-Ισχύει εις το διηνεκές, το δικαίωμα που είχε παραχωρηθεί σε συνταξιούχους λήψης αναπηρικής σύνταξης και δικαιούχους επιδομάτων αναπηρίας, προκειμένου αυτοί να συνεχίζουν να λαμβάνουν τις σχετικές παροχές για ένα εξάμηνο, εφόσον εκκρεμεί στις υγειονομικές επιτροπές ΚΕΠΑ, χωρίς υπαιτιότητά τους, ιατρική κρίση περί του ποσοστού αναπηρίας τους.
