Δωρεάν έλεγχο για δυσθρεψία κατόπιν ραντεβού πραγματοποιεί στα άτομα της τρίτης ηλικίας η Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία, έως και το Μάρτιο, όπως δήλωσε στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ» ο πρόεδρος της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Εταιρείας, και καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ Ιωάννης Καραϊτιανός.
«Πρόκειται για ένα πιλοτικό πρόγραμμα που ξεκίνησε το καλοκαίρι και περιλαμβάνει σωματομετρικές μελέτες, αιματολογικό, βιοχημικό έλεγχο, μέτρηση μάζας σώματος και χορήγηση διατροφολογίου». Τι ακριβώς όμως είναι η δυσθρεψία, ποιους πλήττει και τι παρενέργειες μπορεί να έχει; Σύμφωνα με τον καθηγητή, η δυσθρεψία αφορά στις διαταραχές της θρέψης. Έχει κυρίως δύο μορφές. Την σαρκοπενία, που είναι η έλλειψη μυϊκής μάζας, και την παχυσαρκία. «Σπανίως συναντάμε άτομα με σαρκοπενική παχυσαρκία. Δηλαδή παχύσαρκα άτομα που στερούνται μυϊκής μάζας. Η δυσθρεψία πλήττει κυρίως άτομα τρίτης ηλικίας σε ένα ποσοστό 60-70%, ενώ αντίστοιχα υψηλό ποσοστό παρατηρείται και στα άτομα που πάσχουν από καρκίνο. Επίσης, χτυπά άτομα που πάσχουν από άλλα χρόνια νοσήματα, όπως είναι ρευματοπάθειες, καρδιοπάθειες, χρόνιες αποφρακτικές πνευμονοπάθειες».
Πώς κάποιος μπορεί να το αντιληφθεί έγκαιρα
Γιατί όμως κάποιος αδυνατίζει όταν έχει καρδιοπάθεια, γεννάται εύλογα το ερώτημα. «Γιατί δεν μπορεί να πάρει τις αναγκαίες θρεπτικές ουσίες, κυρίως πρωτεΐνες, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες. Διότι έχει δυσκολίες στην καθημερινότητά του. Συνήθως παίρνει πολλά φάρμακα που επηρεάζουν πολύ στην απορρόφηση και αφομοίωση των θρεπτικών συστατικών. Επίσης, ιδιαίτερη κατηγορία είναι οι ηλικιωμένοι που εκτός από τη φυσιολογική γήρανση, έχουν ένα μειωμένο αίσθημα της πείνας, μειωμένο χρόνο της κινητικότητας του στομάχου και του εντέρου, ενώ συχνά υπάρχουν και διάφορα ψυχολογικά προβλήματα όπως είναι η κατάθλιψη ή η νευρική ανορεξία κλπ». Πώς κάποιος μπορεί να το αντιληφθεί πρώιμα και τι πρέπει να κάνει; «Το πρώτο σημάδι που κανείς μπορεί να καταλάβει ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει, είναι η ακούσια απώλεια κιλών, είτε τρώει κανονικά, είτε του έχει κοπεί η όρεξη. Ένας από τους σημαντικούς παράγοντες για τη σαρκοπενία και τελικά την καχεξία, είναι η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με τη σωστή διατροφή, που είναι η μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε λευκώματα αλλά και σε φυτικές ίνες φρούτα και λαχανικά».
Άλλα συμπτώματα
Η σωματική άσκηση παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της μυϊκής ισχύος του ατόμου, λέει ο γνωστός χειρουργός, για να επισημάνει στη συνέχεια ότι άλλα συμπτώματα της δυσθρεψίας είναι η αδυναμία, η δυσκολία να περπατήσει κάποιος μία απόσταση που παλαιότερα έβγαζε άνετα, αλλά και ο περιορισμός στην ποσότητα του φαγητού ή στον αριθμό των γευμάτων, ή ακόμα και όταν ξαφνικά κάποια φαγητά δεν είναι πλέον ανεκτά στη γεύση. Και το ερώτημα που εύλογα τίθεται είναι μόλις κάποιος ή το περιβάλλον ενός ηλικιωμένου διαπιστώσει τα πρώτα σημάδια, ποιος είναι ο αρμόδιος γιατρός; Ο παθολόγος, ο γιατρός που ενδεχομένως παρακολουθεί ένα χρόνιο νόσημα, ή ένας διατροφολόγος; «Αυτό είναι ένα πρόβλημα που έχουμε όλοι που ασχολούμαστε με την Γηριατρική και ιδιαίτερα με τους ασθενείς με χρόνια προβλήματα, όπως είναι ο καρκίνος, αλλά και νόσοι που συνοδεύονται από το γήρας. Ο οικογενειακός γιατρός ή ο παθολόγος θα πρέπει καταρχήν να δουν το περιστατικό.
Πτώσεις και χρόνιες λοιμώξεις- Χειρότερη πρόγνωση για άτομα με καρκίνο
Εμείς σαν Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία, αλλά και η Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Ογκολογίας, της οποίας είμαι πρόεδρος, προσπαθούμε να κάνουμε ένα πρωτόκολλο με το οποίο παρακολουθούμε τους ασθενείς, την σωματική τους κατάσταση, τη σαρκοπενία και δυσθρεψία. Εάν υπάρχουν ελλείμματα ως προς τη διατροφή, ή τη σωματική άσκηση, ή υπάρχουν παράγοντες όπως είναι φάρμακα που μπορεί να παίρνουν οι ασθενείς που επηρεάζουν τη θρέψη του ατόμου, σε αυτές τις περιπτώσεις παρεμβαίνουμε και με τη βοήθεια διαιτολόγων που έχουμε στη διάθεση μας, παρέχουμε διατροφική υποστήριξη». Η δυσθρεψία, σύμφωνα με τον καθηγητή, μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα, κινητικά και σωματικά, με αποτέλεσμα να μην μπορεί κάποιος να αντεπεξέλθει στις καθημερινές δραστηριότητες, και κυρίως να είναι ευάλωτος σε πτώσεις και κατάγματα που ενίοτε οδηγούν σε κλινοστατισμό, ή ακόμη σε χρόνιες λοιμώξεις. Μάλιστα οι καρκινοπαθείς παρουσιάζουν μεγαλύτερη περιεγχειρητική νοσηρότητα (σσ επιπλοκές μετά από μία επέμβαση) και θνητότητα, ανέχονται δυσκολότερα τη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία και κάποιες φορές έχουν χειρότερη πρόγνωση.
*Για προγραμματισμό ραντεβού το κοινό μπορεί να καλεί Δευτέρα έως Παρασκευή 10:00-16:00 στο 210 3840317
Τι είναι δυσθρεψία & ευπάθεια
Η δυσθρεψία παρατηρείται όταν η ποσότητα σε θερμίδες, πρωτεΐνες & θρεπτικά συστατικά που προσλαμβάνεται μέσω της διατροφής, δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών του οργανισμού
Μπορεί να προέλθει από διάφορες αιτίες όπως μείωση της τροφής (έλλειψη ή/και απώλεια όρεξης), αυξημένες ανάγκες σε ενέργεια ή/και σε πρωτεΐνες λόγω χρόνιας νόσου, λοίμωξης κτλ., ενώ η ποσότητα που προσλαμβάνεται μέσω της διατροφής παραμένει ίδια ή μειώνεται, με αποτέλεσμα την ακούσια απώλεια βάρους και αδυναμία /ευπάθεια
Η δυσθρεψία πλήττει τους ενήλικες, τους αρρώστους αλλά και τους ηλικιωμένους, εξελίσσεται σταδιακά και καθιστά τα άτομα ευπαθή ήδη από τα πρώτα στάδια.
Η ευπάθεια είναι ένα κλινικό σύνδρομο. Αντικατοπτρίζει τη μείωση της σωματικής ικανότητας, επιφέροντας μείωση της ικανότητας προσαρμογής του οργανισμού στο στρες. Η ευπάθεια εγκαθίσταται σταδιακά μετά την εμφάνιση παραγόντων όπως οι σωματικές αλλαγές που συνδέονται με την αύξηση της ηλικίας, την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, την ανεπάρκεια πρόσληψης συστατικών μέσω της διατροφής (ειδικά πρωτεϊνών), σχετικές χρόνιες ασθένειες ή ακόμη διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Με πιο απλά λόγια, η ευπάθεια νοείται ως μια μείωση των ικανοτήτων προσαρμογής του οργανισμού υπό τη συνδυαστική επίδραση της ηλικίας, των ασθενειών και του πλαισίου ζωής.
Αυτό το σύνδρομο επηρεάζει κυρίως τους ηλικιωμένους. Πράγματι, η γήρανση είτε είναι φυσιολογική (αφορά τις αισθήσεις, τον εγκέφαλο, την καρδιά κ.α.) ή παθολογική (χρόνια ή οξεία νόσος, προβλήματα μνήμης κ.α.) είναι μια διαδικασία που τροποποιεί την κατάσταση της υγείας του ατόμου. Ωστόσο, ακόμη και εάν το γήρας προδιαθέτει για ευπάθεια, αυτή δεν επηρεάζει υποχρεωτικά όλους τους ηλικιωμένους.
Για να καταλάβουμε κάπως καλύτερα την έννοια της ευπάθειας, διακρίνουμε:
- Τα εύρωστα ηλικιωμένα άτομα η φυσιολογική φθορά των οποίων οφείλεται στην ηλικία και οι οποίοι γερνούν σε καλή σωματική και ψυχική υγεία. Αντιστοιχούν σε 65-70% των ηλικιωμένων και έχουν ανάγκες υγείας αντίστοιχες με εκείνες του ενήλικου πληθυσμού.
- Τα ευπαθή ηλικιωμένα άτομα τα οποία υφίστανται ταχύτερη φυσική φθορά. Για αυτά τα άτομα, η ανάκτηση μετά από τραυματικό συμβάν (ασθένεια, πτώση, θάνατος προσφιλούς ατόμου) των ικανοτήτων που είχαν πριν από το συμβάν δεν είναι πλήρης. Αυτή η κατάσταση υγείας αφορά, ανάλογα με την ηλικία, από 10 έως 25% των (πολύ) ηλικιωμένων ατόμων.
- Τέλος, οι ηλικιωμένοι οι οποίοι καθίστανται εξαρτώμενα άτομα, η απώλεια της αυτονομίας των οποίων συνδέεται με μειονεκτήματα και επιπλοκές μακροπρόθεσμα.
Στην Ευρώπη, χάρη στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και της πολιτικής στην υγεία που επιτρέπει καλύτερη αντιμετώπιση των νόσων, παρατηρείται αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης. Ωστόσο, το προσδόκιμο επιβίωσης με καλή υγεία δεν έχει αυξηθεί περισσότερο ενώ έχει εμφανίσει τάση μείωσης. Ένας από τους νέους στόχους υγείας είναι, επομένως, η επίτευξη της παράτασης ζωής χωρίς ανικανότητα.
Συνεπώς η αντιμετώπιση των παραγόντων που προκαλούν δυσθρεψία & ευπάθεια είναι ζωτικής σημασίας για να είναι δυνατή η επιβράδυνση της εμφάνισης αυτού του συνδρόμου και για τη διατήρηση για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο διάστημα της καλύτερης δυνατής ποιότητας ζωής του ατόμου.
Το σύνδρομο της ευπάθειας αποτελεί συχνά προάγγελο μελλοντικών επιπλοκών όπως πτώσεις, εισαγωγές στο νοσοκομείο ή ακόμη και εισαγωγή σε ίδρυμα. Παρόλα αυτά, η κατάσταση ευπάθειας που προηγείται της εξάρτησης, είναι δυνητικά αναστρέψιμη.
