Η επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία για την προμήθεια κι ενεργοποίηση του συστήματος S-400 είναι προσωπική πρωτοβουλία του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο.
Ο ίδιος ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δεν έχει κρύψει το τελευταίο χρονικό διάστημα την έντονη ενόχληση της αμερικανικής διπλωματίας για τις κινήσεις της Τουρκίας, τον εναγκαλισμό με την Ρωσία και τους λεονταρισμούς στην Μεσόγειο.
Ο Πομπέο κατάφερε αυτό που για την Τουρκία φάνταζε ως σενάριο επιστημονικής φαντασίας: να κάνει ντρίμπλα στον Πρόεδρο Τραμπ, που με το ΒΕΤΟ που κρατά στα χέρια του για τον νέο νόμο της άμυνας, απειλεί να τινάξει στον αέρα και τις κυρώσεις για την Τουρκία, που περιλαμβάνονται σε αυτόν. Έτσι, κατάφερε μέσω του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, να επιβάλει ένα διαφορετικό πακέτο κυρώσεων, εξίσου σημαντικό, όμως, με το οποίο «δένει» τα χέρια της Τουρκίας.
O λογαριασμός…
Από τις κυρώσεις των ΗΠΑ εναντίων της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας (SSB), εκτός από τις προσωπικές εναντίον του προέδρου Ισμαήλ Ντεμίρ και άλλους αξιωματούχους του οργανισμού, περιλαμβάνει – κι αυτό είναι το σπουδαιότερο – απαγόρευση όλων των αμερικανικών αδειών εξαγωγής και αδειών στην SSB.
Όπως εξηγεί έμπειρος αξιωματικός, αυτό συνεπάγεται σειρά προβλημάτων στην λειτουργία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Κόβεται κάθε πρόσβαση στις βιομηχανίες που παράγουν ανταλλακτικά για κάθε αμερικανικής προέλευσης αμυντικό σύστημα ή μέσο. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι:
- Ελικόπτερα Black Hawk και Chinook
Η Τουρκία διαθέτει εργοστάσιο συναρμολόγησης ελικοπτέρων Black Hawk και μένει να φανεί εάν ο νόμος με τις κυρώσεις θα επηρεάσει και την λειτουργία του. Σίγουρα, θα υπάρξει πρόβλημα σε ότι αφορά την προμήθεια ανταλλακτικών για τα μεταγωγικά Chinook που διαθέτει.
- Αεροσκάφη Εναέριου Ανεφοδιασμού KC-135R
Διαθέτει 7 ιπτάμενα Τάνκερ κατασκευής της αμερικανικής Boeing.
- Αντιαεροπορικό σύστημα Hawk
Αν και είναι αντιαεροπορικό μέσου βεληνεκούς και σχετικά παρωχημένης τεχνολογίας, ωστόσο αποτελεί μία αξιόπιστη λύση. Η μη επαναπιστοποίηση θα δημιουργήσει προβλήματα στην λειτουργία τους ενώ το πόσο το υπολογίζουν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το έχουν αναπτύξει στην Λιβύη.
- Ελικόπτερα ATAK T-129
To εγχώριας κατασκευής ελικόπτερο, που εξοπλίζει την Στρατοχωροφυλακή (Jandarma) αλλά και τον Στρατό της Τουρκίας, ήδη αντιμετωπίζει προβλήματα. Το ιταλικής σχεδίασης (σ.σ. έχει αγοράσει τα δικαιώματα από τους Ιταλούς η Τουρκία) με αμερικανικούς κινητήρες δεν μπορούσε να πωληθεί ως εξαγώγιμο προϊόν σε τρίτες χώρες, όπως το Πακιστάν, με το οποίο έκλεισε συμφωνία περίπου 2 δις αλλά δεν έχουν παραδώσει ούτε ένα. Οι Τούρκοι ψάχνουν εδώ και καιρό να βρουν νέο κινητήρα για το ελικόπτερό τους, προκειμένου να αντικαταστήσουν και τα υπάρχοντα, πριν αρχίσουν να τα κανιβαλίζουν λόγω έλλειψης ανταλλακτικών.
- Μαχητικά F-16
Θα φτάσουμε να δούμε το φαινόμενο του κανιβαλισμού στα τουρκικά F-16 προκειμένου να υπάρχουν διαθεσιμότητες; Η απάντηση είναι ότι θα πάρει πολλά χρόνια για να δούμε – αν δούμε – κάτι τέτοιο. Κι ο λόγος είναι διότι η πολεμική αεροπορία φρόντισε να στοκάρει – με παραγγελίες μαμούθ τα τελευταία 2 χρόνια, δημιουργώντας απόθεμα για όλες τις ανάγκες.
Ο κατάλογος είναι ατελείωτος, αφού περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τις αμερικανικής κατασκευής φρεγάτες O.H. Perry, τους πυραύλους κτλ.
Από τα παραπάνω συνάγεται το συμπέρασμα ότι δεν είναι ορατό το ενδεχόμενο τα προσεχή χρόνια οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα σε ότι αφορά την λειτουργία των αμερικανικής προέλευσης συστημάτων. Σίγουρα, κάποια στιγμή δεν θα μπορούν να τα λειτουργήσουν αλλά αυτή η ώρα θα αργήσει.
Το απόθεμα ανταλλακτικών που έχουν δημιουργήσει, σίγουρα τους κάνει να κινούνται με περισσότερη ασφάλεια παρά άγχος σε ότι αφορά τα επόμενα βήματά τους. Και τα σχέδια αυτά έχουν καταρτιστεί και τεθεί εν πλήρει εφαρμογή εδώ και χρόνια. Ήδη, σε πολλά μέσα αμερικανικής προέλευσης χρησιμοποιούν τουρκικής κατασκευής οπλικά συστήματα, όπως στα ελικόπτερά τους ή ακόμη και στα πλοία τους ή και τα αεροσκάφη τους.
Η ανάπτυξη και παραγωγή εγχώριων αμυντικών συστημάτων και οι συμφωνίες με μη παραδοσιακούς προμηθευτές – όπως η Ρωσία, η Κίνα ή ακόμη και το φλερτ με την Κορέα – δείχνουν ότι ο απογαλακτισμός από τις ΗΠΑ ήταν ειλημμένη απόφαση και πλέον διάγουμε τα τελευταία μέτρα αυτού του μαραθωνίου.
Του Χρήστου Μαζανίτη
