Το “πράσινο φως” για την πιλοτική εφαρμογή του νέου συστήματος επιδότησης των ανέργων, έδωσαν με κοινή απόφαση τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασιας.
Η εφαρμογή του νέου συστήματος, το οποίο υπολογίζεται ότι θα καλύψει περίπου 15.000 νέους δικαιούχους, αναμένεται εντός του πρώτου τριμήνου του 2025 με διάρκεια έως 16 μήνες και στη συνέχεια αφού αξιολογηθεί, θα προωθηθεί η καθολική εφαρμογή του.
Ωστόσο, το μέτρο δεν αφορά στην εποχική επιδότηση ανεργίας, η οποία θα εξεταστεί σε δεύτερο χρόνο
Επίσης, δεν έχει αποσαφηνιστεί αν και κατά πόσο μειωμένο θα είναι το επίδομα για τους μερικώς απασχολούμενους.
Στο επίδομα, συγχωνεύεται η επιδότησή μακροχρόνιας ανεργίας και η κάλυψη του ανέργου μπορεί -κατά περίπτωση- να φθάσει τους 24 μήνες.
Συνολικά, παρεμβάσεις γίνονται στο ποσό, τις προϋποθέσεις και τη διάρκεια του επιδόματος, υπέρ των ανέργων με μεγαλύτερη εργασιακή προϋπηρεσία, χωρίς ωστόσο να μεταβάλλεται το συνολικό ποσό της επιδότησης.
Το επίδομα, θα ξεκινάει υψηλότερο τους πρώτους μήνες της ανεργίας και θα βαίνει μειούμενο.
Η διάρκεια της επιδότησης, που υπολογίζεται πλέον στη βάση της αναλογίας 2 μήνες απασχόλησης προς έναν μήνα επιδότησης για το πρώτο έτος της επιδότησης, και 3 μήνες απασχόλησης προς έναν μήνα επιδότησης για το δεύτερο έτος.
Πως διαμορφώνεται το νέο επίδομα ανεργίας
Από τα 648 ευρώ ξεκινά το βασικό ποσό του νέου επιδόματος ανεργίας που θα εφαρμοστεί πιλοτικά εντός του πρώτου τριμήνου του 2025 και θα βαίνει μειούμενο έως τα 185,35 ευρώ.
Στόχος, σύμφωνα με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, είναι το επίδομα να λειτουργεί α) ως ανταποδοτική και όχι ως προνομιακή παροχή προς τον άνεργο και β) ως κίνητρο για την επανένταξη του στην αγορά εργασιας.
Με αυτά τα δεδομένα, το βασικό ποσό του επιδόματος διαμορφώνεται ως εξής:
– 70% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομίσθιου για το α’ τρίμηνο: 648 ευρώ.
– 60% του κατώτατου ημερομίσθιου για το β’ τρίμηνο: 556 ευρώ.
– 50% του κατώτατου ημερομίσθιου για το γ’ τρίμηνο: 463 ευρώ.
– 40% του κατώτατου ημερομίσθιου για το δ’ τρίμηνο: 370 ευρώ.
– 30% του κατώτατου ημερομίσθιου για το α’ εξάμηνο του β’ 12άμηνου: 278,25 ευρώ.
– 20% του κατώτατου ημερομίσθιου για το β’ εξάμηνο του β’ 12άμηνου: 185,35 ευρώ.
Το νέο επίδομα, αποτελείται από τρία μέρη:
– Το σταθερό μέρος επιδότησης: Υπολογίζεται βάσει των αποδοχών του δικαιούχου. Εκκινεί από επιδότηση 70% του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου ή του μέσου ημερομισθίου του δικαιούχου (εάν οι αποδοχές του ήταν μικρότερες από τον κατώτατο μισθό) και μειώνεται σταδιακά στο τέλος της περιόδου επιδότησης. Προϋπόθεση είναι η συμπλήρωση 175 ημερών ασφάλισης κατ’ ελάχιστο κατά τους 14 μήνες πριν την ένταξη στην επιδότηση εξαιρουμένων των 2 τελευταίων μηνών.
– Το μεταβλητό μέρος επιδότησης («μπόνους» σε όσους έχουν μεγαλύτερο ασφαλιστικό βίο): Εξαρτάται από τα έτη ασφάλισης του δικαιούχου (καταμετρώνται από το 4ο έως και το 20ο έτος ασφάλισης) και τον μέσο όρο αποδοχών του (όταν είναι μεγαλύτερος από τον κατώτατο μισθό). Ο υπολογισμός γίνεται με τον πολλαπλασιασμό των συντελεστών που αντιστοιχούν στα έτη ασφάλισης και τον μέσο όρο αποδοχών με το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο. Υπενθυμίζεται ότι το επίδομα ανεργίας είναι ανταποδοτικής φύσης (δηλ. προκύπτει από καταβληθείσες εισφορές ανεργίας κατά τον εργασιακό βίο) και όχι προνοιακής φύσης. Προϋποθέσεις: α) Ένταξη στην τακτική επιδότηση, β) 900 ημέρες ασφάλισης κατ’ ελάχιστο κατά τους 50 μήνες πριν την ένταξη στην επιδότηση εξαιρουμένων των 2 τελευταίων μηνών, γ) Αποδοχές ίσες ή μεγαλύτερες από τον κατώτατο μισθό κατά τους 14 μήνες πριν την ένταξη στην επιδότηση εξαιρουμένων των 2 τελευταίων μηνών.
Λαμβάνει υπόψη την ασφαλιστική ιστορία για τον υπολογισμό του ύψους του επιδόματος, προσφέροντας ένα σταθερό μέρος το οποίο λαμβάνουν όλοι και ένα επιπλέον μεταβλητό μέρος, ανάλογα με την ασφαλιστική ιστορία του ανέργου.
Θέτει όριο 175 ημέρων ασφάλισης στους 14 μήνες πριν από την λύση της εργασιακής σχέσης (δεν υπολογίζονται οι δύο τελευταίοι μήνες, όπως ακριβώς ισχύει και σήμερα).
-Επιπλέον της χορήγησης δώρων για τις εορτές Χριστουγέννων και Πάσχα και των προσαυξήσεων λόγω τέκνων, για πρώτη φορά λαμβάνει υπόψη την ιδιότητα του μονογονέα, η οποία ενισχύεται με επιπλέον ποσό.
Νέοι και παλαιοί δικαιούχοι
Η επιλογή των δικαιούχων στην πιλοτική φάση του νέου επιδόατος, θα πραγματοποιηθεί τυχαία μέσω αυτοματοποιημένου συστήματος (μεθοδολογία RCT), από το σύνολο των αιτήσεων που υποβάλλονται για ένταξη στην τακτική επιδότηση ανεργίας, εφόσον διαπιστωθεί ότι πληρούνται οι νέες προϋποθέσεις επιλεξιμότητας. Το νέο πιλοτικό πρόγραμμα αφορά σε όσους δεν έχουν πάρει τακτική επιδότηση τα προηγούμενα 4 έτη από τη λύση της εργασιακής τους σχέσης.
Δεν απαιτείται ξεχωριστή αίτηση, καθώς χρησιμοποιείται η ίδια αίτηση που υποβάλλεται για το υπάρχον πρόγραμμα τακτικής επιδότησης, μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΔΥΠΑ. Τα δικαιολογητικά παραμένουν τα ίδια και αναζητούνται αυτεπάγγελτα. Προβλέπεται μόνο ένα επιπλέον δικαιολογητικό για τη διαπίστωση της ιδιότητας του μονογονέα, το οποίο θα επισυνάπτεται στην αίτηση, καθώς μόνο για αυτό το δικαιολογητικό δεν υπάρχει δυνατότητα αυτεπάγγελτης αναζήτησης.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασιας, κανείς άνεργος που συμμετέχει στο πιλοτικό επίδομα ανεργίας δεν θα λάβει χαμηλότερο ύψος επιδότησης από αυτό που θα έπαιρνε με το ισχύον σύστημα, όπως ακριβώς προβλέπει ο νόμος για το εν λόγω πιλοτικό πρόγραμμα.
Όσοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας σύμφωνα με το ισχύον σύστημα συνεχίζουν να το λαμβάνουν κανονικά για όλη τη διάρκεια της επιδότησής τους χωρίς να επηρεάζονται, όπως και αυτοί που δεν θα επιλεγούν για το πιλοτικό πρόγραμμα.
Υποψίες και ενστάσεις
Ως προσπάθεια περεταίρω περιορισμού της δαπάνης για τους ανέργους αντιμετωπίζουν συνδικαλιστές και εργατολόγοι το νέο σύστημα επιδότησης της ανεργίας που προωθεί η κυβέρνηση.
Με όχημα την σύνδεση της προϋπηρεσίας με τη διάρκεια της επιδότησής και σε συνδυασμό με την συγχώνευση της επιδότησης μακροχρόνιας ανεργίας, εκτιμούν ότι επιχειρείται η συρρίκνωση της κρατικής αρωγής προς τους ανέργους.
Στην πρώτη γραμμή των περικοπών, θα βρεθούν οι μερικώς απασχολούμενοι, καθώς -σύμφωνα με τα στοιχεία απασχόλησης μισθωτών ασφαλισμένων ιδιωτικού δικαίου e-ΕΦΚΑ για το α’ τετράμηνο του τρέχοντος έτους- ένας στους 4 εργαζόμενους ή το 24% του συνόλου (661.440) εργάζεται με μερική απασχόληση, ενώ ο μέσος μισθός περιορίζεται στα 438 ευρώ καθαρά (505,70 € μεικτά)
Κι όλα αυτά όταν ήδη ο αριθμός των επιδοτούμενων ανέργων (συνυπολογιζομένων των εποχικών) είναι εξαιρετικά περιορισμένος και το Νοέμβριο μόλις που υπερέβη τις 170.000, όταν συνολικά οι άνεργοι ανήλθαν στις 962.000.
