Κυριακή, 15 Ιουνίου, 2025
24.9 C
Athens

Πρωτομαγιά: Η μάσκα, η γροθιά και το γαρύφαλλο

Σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια του 20ου αιώνα, η αφίσα αποτέλεσε ένα από τα κυρίαρχα μέσα διάδοσης μηνυμάτων και επικοινωνίας με το κοινό, καθώς συνδυάζει εικόνα και κείμενο.

Της Μάγδας Μπουλούκου

Χρησιμοποιήθηκε στη διαφήμιση, την πολιτική, την προπαγάνδα, την ενημέρωση και την κινητοποίηση των κοινωνιών. Υπήρξε η φωνή των εργατικών κινημάτων ανά τον κόσμο και μέχρι σήμερα, το δισδιάστατο αυτό μέσο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Εργατικής Πρωτομαγιάς.

Ως αποτέλεσμα, επί περίπου 120 χρόνια, οι πρωτομαγιάτικες αφίσες καταγράφουν με συνέπεια τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις σε διάφορες γωνιές του πλανήτη.

Φέτος, οι καθιερωμένες αφίσες του ΚΚΕ και του ΠΑΜΕ για την Εργατική Πρωτομαγιά αναφέρονται στην κρίση του κορωνοϊού και τη νέα διαμορφούμενη κατάσταση που ήδη δοκιμάζει την εργασία. Με κυρίαρχο στοιχείο τη μάσκα προστασίας από τον κόβιντ-19, οι φετινές αφίσες προσθέτουν το δικό τους κομμάτι στην ιστορία της πρωτομαγιάτικης αφίσας καθώς καταγράφουν μια πρωτόγνωρη κατάσταση με παγκόσμιες διαστάσεις. Στο πλαίσιο αυτό και με φόντο την απαγόρευση της κυκλοφορίας, διόλου τυχαία δεν είναι η επιλογή του ΚΚΕ να επιστρέψει στην αυθεντική καλλιτεχνική αφίσα.

Στην αφίσα του ΚΚΕ, το αφιλόξενο περιβάλλον στο βάθος αντικαθιστά παραδοσιακά στοιχεία όπως οι διαδηλωτές, τα ενωμένα χέρια, οι σημαίες. Είναι το γκρίζο των άδειων πόλεων, η σκληρή εμπειρία του κορωνοϊού και το άγνωστο που παραμονεύει. Μοναδική πινελιά στο γκρίζο και το μαύρο είναι το κόκκινο γαρύφαλλο, σύμβολο της Εργατικής Πρωτομαγιάς και των σοσιαλιστικών κινημάτων.

Στο επίκεντρο του έργου του νεαρού εικαστικού και μέλους της ΚΝΕ Γιώργου Σκουρλή βρίσκεται ο άνθρωπος. Φορά μάσκα και είναι σε επαγρύπνηση, όμως προχωρά μπροστά αφήνοντας πίσω το θολό τοπίο.

Το πρόσωπό του στρέφεται προς τα αριστερά, σαν να κοιτάζει τον σύντροφο που περπατά- σε απόσταση ασφαλείας- πλάι του.
Η εικόνα αυτή θα μπορούσε να είναι στιγμιότυπο από τις διαδηλώσεις ισραηλινού μοντέλου δηλαδή ένας διαδηλωτής ανά δύο μέτρα, που προτείνουν ΚΚΕ και ΠΑΜΕ, αντιδρώντας στην απόφαση της κυβέρνησης να μεταθέσει τον εορτασμό για τις 9 Μαΐου. Οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν κανονικά, προειδοποίησε μάλιστα ο γγ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας.

Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρούμε ότι και στην αφίσα του ΠΑΜΕ επιχειρείται η στοιχειώδης τήρηση των αναγκαίων μέτρων προστασίας. Το στοιχείο της μάσκας – φορεμένης ή μη- είναι έντονο ενώ οι
μόλις 14 διαδηλωτές τοποθετούνται σε τέσσερις ζώνες. Και εδώ, ο κορωνοϊός επισκιάζει παραδοσιακά σύμβολα κι εκτοπίζει στο βάθος την υψωμένη γροθιά των διαδηλωτών οι οποίοι, επίσης, διατηρούν απόσταση ασφαλείας μεταξύ τους.

Η μάσκα, η γροθιά και το γαρύφαλλο

Η καλλιτεχνική αφίσα

“Πατέρας” της αφίσας θεωρείται ο Γάλλος ζωγράφος και λιθογράφος Jules Chéret , ο οποίος, με την λιθογραφική τεχνική που εφηύρε, κατά τη δεκαετία του 1860, άνοιξε τον δρόμο στη μαζική παραγωγή έργων τέχνης σε πιο καλή, έγχρωμη ποιότητα.

Τα πρώτα χρόνια, στις αφίσες των εργατικών κινημάτων κυριαρχεί η οργανική τέχνη της art nouveaux. Ο α’ παγκόσμιος πόλεμος και οι κοινωνικοπολιτικές μεταβολές που ακολούθησαν ωστόσο έδωσαν νέα μορφή και δυναμική στην αφίσα επαναπροσδιορίζοντας το ρόλο της. Η τέχνη επιστρατεύτηκε από την πολιτική και την προπαγάνδα ως μέσο επικοινωνίας με το κοινό και οι “στρατευμένοι” καλλιτέχνες χρησιμοποίησαν το ταλέντο και τη φαντασία τους για να μεταδώσουν το γεγονός, την ιδέα, την άποψη και να διεγείρουν το κοινό αίσθημα, να προκαλέσουν θυμό, φόβο, αντίδραση.

Με το πέρασμα των χρόνων, οι τεχνολογικές εξελίξεις στην επικοινωνία αποδυνάμωσαν την αφίσα ως μέσο επικοινωνίας. Παράλληλα, η φωτογραφία, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και οι φθηνότερες επιλογές εκτύπωσης, αντικατέστησαν την πρωτότυπη τέχνη στις αφίσες των πολιτικών κομμάτων και των εργατικών κινημάτων.

Η μάσκα, η γροθιά και το γαρύφαλλο

Αυτή η Εργατική Πρωτομαγιά όμως δεν είναι σαν τις προηγούμενες. Η αφίσα αναδεικνύεται και πάλι σε ισχυρό μέσο επικοινωνίας. Γίνεται ξανά μια δυνατή «φωνή» διαμαρτυρίας και ταυτόχρονα, αποτελεί τη μοναδική αγωνιστική «παρουσία» στους δρόμους που δεν απειλείται με πρόστιμο. Οι αφίσες της Εργατικής Πρωτομαγιάς φέτος γράφουν… ιστορία καθώς καταγράφουν μια Πρωτομαγιά που, στο μέλλον, θα συμπεριληφθεί στις μελέτες και τις έρευνες των ιστορικών και των ανθρωπολόγων για την εποχή της πανδημίας του κορονοϊού.

Πηγή: athina984.gr

Τα πιο πρόσφατα στη κατηγορία

Ο “Δούρειος Ίππος” της Μοσάντ στο έδαφος του Ιράν

Η επιχείρηση Rising Lion, δηλαδή «Ανατέλλων Λέων», οργανώθηκε από τη Μοσάντ με χειρουργική ακρίβεια. Προέβλεπε -μεταξύ άλλων- την κρυφή μεταφορά στο εσωτερικό του Ιράν προηγμένων οπλικών συστημάτων, που...
Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων εκφράζει την αντίθεσή της για την τοποθέτηση πυλών αυτόματης απολύμανσης Covid-19 στα δικαστήρια

Μύκονος: Δις ισόβια και 20 χρόνια κάθειρξη σε 50χρονο εργολάβο που βίαζε κατ’εξακολούθηση τις...

Με μια απόφαση-καταπέλτη, η Δικαιοσύνη έστειλε σαφές μήνυμα μηδενικής ανοχής απέναντι στα ειδεχθή εγκλήματα κατά ανηλίκων. Σύμφωνα με το cyclades24.gr ένας 50χρονος εργολάβος από τη...

Ισραήλ – Ιράν: Και τώρα τι;

Η τελευταία περίοδος κλιμάκωσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν φέρνει ξανά στην επιφάνεια ένα ερώτημα που επανέρχεται διαρκώς και πιο απειλητικά: πού οδηγεί η στρατηγική...

Ισραέλ Κατς: Η Τεχεράνη θα καεί αν δεν σταματήσουν οι εκτοξεύσεις πυραύλων κατά Ισραηλινών...

Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Ισραέλ Κατς προειδοποίησε τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ότι “η Τεχεράνη θα καεί”, αν συνεχίσει την...

Πρακτορείο ειδήσεων Fars του Ιράν: Η σύγκρουση θα εξαπλωθεί τις ερχόμενες ημέρες σε αμερικανικές...

Το πρακτορείο ειδήσεων Fars του Ιράν μετέδωσε επικαλούμενο δηλώσεις υψηλόβαθμων στρατιωτικών αξιωματούχων, σύμφωνα με τις οποίες η σύγκρουση θα επεκταθεί τις ερχόμενες ημέρες σε...

Ινδία: Αυξήθηκε ο απολογισμός των νεκρών από την συντριβή αεροσκάφους

Ο ακόμη προσωρινός απολογισμός των θυμάτων της συντριβής Boeing 787 της Air India, προτού συμπληρωθεί ένα λεπτό μετά την απογείωσή του από την Αχμενταμπάντ,...

Συνελήφθη ο 34χρονος για την επίθεση στον υπάλληλο καθαριότητας

Συνελήφθη μετά από σχετικό ένταλμα που εκδόθηκε εις βάρος του ο 34χρονος αλβανικής υπηκοότητας που έχει ταυτοποιηθεί ως ένας από του δράστες της επίθεσης...

Βρείτε μας

7,826ΥποστηρικτέςΚάντε Like
133ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
1,245ΑκόλουθοιΑκολουθήστε

Λαϊκό Θέατρο Σκιών

Τα νέα και τα βίντεο του Καραγκιόζη

Διαβάστε Επίσης

Πρωτομαγιά 2025: Ποιοι απεργούν σήμερα, πώς θα κινηθούν τα ΜΜΜ

Σε μαζική συμμετοχή στην απεργία και στις συγκεντρώσεις για την Εργατική Πρωτομαγιά την Πέμπτη...

Πρωτομαγιά του 1976: 49 χρόνια από τον θάνατο του Αλέκου Παναγούλη

Ο Αλέξανδρος Παναγούλης γεννήθηκε στις 2 Ιουλίου 1939 στη Γλυφάδα Αττικής και ήταν το...

Η καθιέρωση της εργατικής Πρωτομαγιάς και τα γεγονότα στο Σικάγο

Η Εργατική Πρωτομαγιά είναι ετήσια γιορτή, με παγκόσμιο χαρακτήρα των ανθρώπων της μισθωτής εργασίας....

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 1 Μαΐου ταραχές ξεσπούν στο Σικάγο, εξαιτίας της γενικής απεργίας των εργατών

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ Το 1886.... Ταραχές ξεσπούν στο Σικάγο, εξαιτίας της γενικής απεργίας των εργατών που ζητούν...