Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
23 C
Athens

Σαν σήμερα ανήμερα των γενεθλίων του στις 18 Ιανουαρίου το 1984 πεθαίνει ο Βασίλης Τσιτσάνης

Συνθέτης, στιχουργός, δεξιοτέχνης του μπουζουκιού και τραγουδιστής· από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ρεμπέτικου και γενικά της ελληνικής λαϊκής μουσικής του 20ου αιώνα.

Ο Βασίλης Τσιτσάνης γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας στις 18 Ιανουαρίου 1915. Οι γονείς του ήταν Ηπειρώτες κι εκτός από τον Βασίλη είχαν άλλα τέσσερα παιδιά, τρία αγόρια κι ένα κορίτσι. Αργότερα, οι φίλοι του οι ρεμπέτες του κόλλησαν το παρατσούκλι «Ο Βλάχος», επειδή ήταν ο μόνος ρεμπέτης με στεριανή προέλευση.

Ο πατέρας του, τσαρουχάς στο επάγγελμα, είχε ένα μαντολίνο, με το οποίο έπαιζε κλέφτικα τραγούδια. Αυτά ήταν τα πρώτα ακούσματα του μικρού Βασίλη, μαζί με τις βυζαντινές ψαλμωδίες που άκουγε στην εκκλησία. Παρότι τον συνέπαιρνε η μουσική, πρωτόπιασε όργανο στα χέρια του μετά το θάνατο του πατέρα του το 1926. Ήταν ένα μαντολίνο, που κάποιος ντόπιος οργανοποιός είχε μετατρέψει σε μπουζούκι.

Στα γυμνασιακά του χρόνια άρχισε να αποκτά κάποιες γνώσεις μουσικής, μαθαίνοντας βιολί. Με αυτό συμμετείχε και σε κάποιες τοπικές εκδηλώσεις, προκειμένου να συνεισφέρει οικονομικά στην οικογένειά του. Αν και δεν είχε εμφανιστεί ακόμα δημοσίως με το μπουζούκι, καθώς ήταν απαγορευμένο και χωρίς καμία κοινωνική καταξίωση, έγραψε τα πρώτα του τραγούδια πάνω σ’ αυτό, σε ηλικία μόλις 15 ετών.

 

Με τη Καίτη Γκρέυ

Το φθινόπωρο του 1936 κατέβηκε στην Αθήνα για να σπουδάσει Νομική και προκειμένου να συμπληρώσει το εισόδημά του έπιασε δουλειά στο νυχτερινό κέντρο «Μπιζέλια». Τον επόμενο χρόνο γνώρισε τον τραγουδιστή Δημήτρη Περδικόπουλο, ο οποίος τον πήγε στη δισκογραφική εταιρεία «Οντεόν», όπου ηχογράφησε το πρώτο του τραγούδι «Σ’ έναν τεκέ μπουκάρανε» (1937). Η «Αρχόντισσα», από τα σπουδαιότερα τραγούδια στην ιστορία της ελληνικής μουσικής, ήταν ένα από τα δεκάδες που ακολούθησαν. Την ίδια περίοδο, τραγούδια του, όπως «Να γιατί γυρνώ», «Παλάτια Χρυσοστόλιστα», «Ό,τι κι αν πω δεν σε ξεχνώ» και «Γι’ αυτά τα μαύρα μάτια σου», ερμήνευσαν ο Στράτος Παγιουμτζής, ο Στελλάκης Περπινιάδης, ο Στέλιος Κερομύτης, αλλά και ο Μάρκος Βαμβακάρης.

Βρισκόμαστε στον αστερισμό της δικτατορίας Μεταξά και η εποχή επιβάλλει εμβατήρια, ενώ απαγορεύει τόσο τα προϋπάρχοντα τραγούδια του ρεμπέτικου περιθωρίου, όσο και τις εμφανείς ανατολίτικες μελωδίες. Ο Τσιτσάνης απαντά με το μπόλιασμα του ρεμπέτικου με δυτικά μελωδικά στοιχεία κι έτσι προσεγγίζει τις ευρύτερες μάζες. Τον Μάρτιο του 1938 υπηρετεί τη στρατιωτική θητεία του στο Τάγμα Τηλεγραφητών, στη Θεσσαλονίκη. Παίρνει άδειες και ποτέ δεν γυρνά στην ώρα του, γεγονός που εξοργίζει τους διοικητές του. Περνά πολλές μέρες στο πειθαρχείο, όπου γράφει ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του, την «Αρχόντισσα». Στη Θεσσαλονίκη θα γνωρίσει και τη μελλοντική σύζυγό του, τη Ζωή Σαμαρά, με την οποία θα αποκτήσει δύο παιδιά, τη Βικτωρία και τον Κώστα.

Τα χρόνια της Κατοχής τα περνά στη Θεσσαλονίκη, όπου ανοίγει ένα δικό του κουτούκι, το «Ουζερί Τσιτσάνη», στην οδό Παύλου Μελά 22. Παράλληλα, γράφει ορισμένες από τις μεγάλες επιτυχίες του («Αχάριστη», «Μπαξέ τσιφλίκι», «Τα πέριξ», «Νύχτες μαγικές», «Ζητιάνος της αγάπης», «Ντερμπεντέρισσα», «Συννεφιασμένη Κυριακή»), που θα ηχογραφήσει μετά τον πόλεμο, όταν θα ανοίξουν και πάλι τα εργοστάσια δίσκων.

Με τη Μαρίκα Νίνου
Το 1946 κατεβαίνει ξανά στην Αθήνα. Η εποχή του εμφυλίου αποτελεί άλλη μία πηγή έμπνευσης για τον Τσιτσάνη. Τα τραγούδια του, όμως, λογοκρίνονται και πάλι. Ορισμένα καταφέρνει και τα εκδίδει, επινοώντας διάφορα τεχνάσματα, πολλά κυκλοφόρησαν αρκετά χρόνια μετά, ενώ κάποια δεν εκδόθηκαν ποτέ. Το τέλος του εμφυλίου σημαίνει ταυτόχρονα και την πλήρη αποδοχή του Βασίλη Τσιτσάνη. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ‘50 μεσουρανεί στο μουσικό στερέωμα. Μερικά από τα τραγούδια αυτής της περιόδου είναι τα: «Χωρίσαμε ένα δειλινό», «Όμορφη Θεσσαλονίκη», «Αντιλαλούνε τα βουνά», «Καβουράκια», «Ξημερώνει και βραδιάζει».

Φέρνει στο προσκήνιο νέες φωνές, που δένονται μαζί του, όπως η Μαρίκα Νίνου, η Σωτηρία Μπέλλου και ο Πρόδρομος Τσαουσάκης. Ακόμα, ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Πάνος Γαβαλάς, ο Μανώλης Αγγελόπουλος, η Καίτη Γκρέυ, η Πόλυ Πάνου, η Χαρούλα Λαμπράκη, ο Σταμάτης Κόκοτας κ.ά. ερμηνεύουν τα διαχρονικά τραγούδια του: «Ίσως αύριο» (1958), «Τα λιμάνια» (1962), «Τα ξένα χέρια» (1962), «Μείνε αγάπη μου κοντά μου» (1962), «Κορίτσι μου όλα για σένα» (1967), «Με παρέσυρε το ρέμα» «Απόψε στις ακρογιαλιές» (1968), «Κάποιο αλάνι» (1968), «Της Γερακίνας γιος» (1975), «Δηλητήριο στη φλέβα» (1979).

Το 1980, με πρωτοβουλία της ΟΥΝΕΣΚΟ, ηχογραφείται ένας διπλός δίσκος με τίτλο «Χάραμα», όπως λεγόταν το μαγαζί στο οποίο ο Τσιτσάνης εμφανιζόταν τα τελευταία 14 χρόνια της καριέρας και της ζωής του. Σ’ αυτό το δίσκο παίζει μία σειρά από κλασικά του τραγούδια, αλλά και πολλά αυτοσχεδιαστικά κομμάτια στο μπουζούκι. Με την έκδοσή του στη Γαλλία, το 1985, παίρνει το βραβείο της Μουσικής Ακαδημίας «Σαρλ Γκρο». Όμως, στο μεταξύ, ο κορυφαίος δημιουργός έχει φύγει για πάντα…

Ο Βασίλης Τσιτσάνης άφησε την τελευταία του πνοή ανήμερα των γενεθλίων του, στις 18 Ιανουαρίου 1984, στο νοσοκομείο «Μπρόμπτον» του Λονδίνου, έπειτα από επιπλοκές μιας εγχείρησης στους πνεύμονες. Μέχρι και λίγες ημέρες πριν από το θάνατό του εμφανιζόταν κανονικά στο «Χάραμα» και δούλευε καινούργια τραγούδια.

Ο Βασίλης Τσιτσάνης έβαλε τη δική του ανεξίτηλη σφραγίδα στην ελληνική λαϊκή μουσική. Μπόλιασε το ρεμπέτικο με δυτικά μελωδικά στοιχεία και το έβγαλε από το περιθώριο, που το είχαν τάξει τα «αντικοινωνικά» και ανατολίτικα στοιχεία του. Εμπλούτισε τη λαϊκή ορχήστρα με νέα ηχοχρώματα, προσθέτοντας το πιάνο κι επιβάλλοντας το ακορντεόν ως όργανο της κομπανίας. Καινοτόμησε στο στίχο, με την απομάκρυνσή του από τις παραδοσιακές φόρμες του δίστιχου και της ομοιοκαταληξίας και επισημοποίησε και γενίκευσε το ρόλο του ρεφρέν. Με τον Τσιτσάνη, το ρεμπέτικο γίνεται «τέχνη» και η ρήξη με την παράδοση αρχίζει να γίνεται ορατή.

Τα πιο πρόσφατα στη κατηγορία

Θέατρο σκιών: Ο Τάσος Γεωργίου στο «Ελλάδα Έχεις Ταλέντο»

28 Μαρτίου 2024: Παγκόσμια ημέρα θεάτρου σκιών

Το ΠΣΘΣ εορτάζει και φέτος την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου Σκιών, χαιρετίζοντας όπου Γής όλους τους καλλιτέχνες/καλλιτέχνιδες που με τις ιδιαίτερες τεχνικές τους το υπηρετούν....

Ατομική Έκθεση Ζωγραφικής: Το δάκρυ της μαστίχας

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΣΤΑΛΟΥ Το δάκρυ της μαστίχας Ατομική Έκθεση Ζωγραφικής Εγκαίνια: Τετάρτη, 3 Απριλίου | 7μ.μ.  στη Δημοτική Πινακοθήκη Καλλιθέας «Σοφία Λασκαρίδου» Λασκαρίδου 120 και Φιλαρέτου, Καλλιθέα Η έκθεση διαρκεί...

Η προίκα της κόρης της Μπουμπουλίνας που προκάλεσε εμφύλια διαμάχη

Η Ελένη Μπούμπουλη έγινε πρωταγωνίστρια σε μια υπόθεση που λίγο έλειψε να τινάξει το νεοσύστατο ελληνικό κράτος στον αέρα. Κολοκοτρώνης και Γρίβας έφτασαν στα...

Παύλος Βρέλλης: Ο γλύπτης που έπλασε την ιστορία του έθνους μας σε κερί και...

Όλα όσα θέλετε να μάθετε για τον συνταξιούχο γυμνασιάρχη, τον γλύπτη Παύλο Βρέλλη, που δημιούργησε ένα έργο ζωής, ένα έργο για όλη την Ελλάδα,...

Οι κοινοί στόχοι στον ιστό της ελληνικής γλώσσας!

– Eκκλησία – Σχολεία – Δημογέροντες – Δημοσιογραφία αποτέλεσαν στη Σμύρνη ένα ενιαίο, αδιάσπαστο σύνολο, αλληλοσυμπληρούμενο με κοινούς στόχους και προβληματισμούς και με αδιάρρηκτο...

Πώς εξηγούσαν οι αρχαίοι τις εκλείψεις Ηλίου

Τα μηνύματα από τους θεούς, οι κακοί οιωνοί και η ιστορία του Ηροδότου για τον Θαλή Στις 8 Απριλίου 2024 η Βόρεια Αμερική θα γίνει...
Κνωσός: Ανακάλυψη «τεράστιας σημασίας»

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 16 Μαρτίου ο Σερ Άρθουρ Έβανς ξεκινά την ανασκαφή στα ερείπια της...

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ! Το 1900 Ο Σερ Άρθουρ Έβανς ξεκινά την ανασκαφή στα ερείπια της Κνωσού στην Κρήτη Το 1964 Ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ αποβιβάζονται στην Κρήτη

Βρείτε μας

7,826ΥποστηρικτέςΚάντε Like
133ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
1,245ΑκόλουθοιΑκολουθήστε

Λαϊκό Θέατρο Σκιών

Τα νέα και τα βίντεο του Καραγκιόζη

Διαβάστε Επίσης

Βασίλης Καρράς: Αυτό είναι το μνήμα του τραγουδιστή – ”Τσακίζει” κόκκαλα η επιγραφή στον τάφο του

Έχουν περάσει σχεδόν τρεις μήνες από την ημέρα, που ο Βασίλης Καρράς άφησε την...

«Άστη να λέει»: Η ιστορία πίσω από το εμβληματικό τραγούδι

Ένα τραγούδι που παραλίγο να μην το ακούσουμε καθώς ακόμα και ο Βασίλης Καρράς...

O μετρ ήταν πάντα stand by: Ο Βασίλης Καρράς δεν πήγαινε πουθενά χωρίς το αγαπημένο του «απόθεμα»

Τις επόμενες ημέρες θα βγουν στον αέρα πολλές μικρές ή μεγαλύτερες σχετικά άγνωστες ιστορίες...

«Θα τις δω στον άλλο κόσμο…»: Ποιος γίγαντας της κωμωδίας δεν έβλεπε ποτέ τις ταινίες του

Σήμερα θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς (όχι μόνο κωμικούς, αφού κατάφερε να...