Ο πρόσφατος εκτεταμένος ανασχηματισμός σε κυβέρνηση και σώματα ασφαλείας, έγινε όπως εκτιμούν αναλυτές και διπλωμάτες, για να ενισχυθεί ο όλο και ισχυρότερος γιος του βασιλιά Σαλμάν έναντι ανταγωνιστή του μέσα στη βασιλική οικογένεια και για να δοθεί ώθηση στις σχέσεις με την Ουάσιγκτον.
Με μια σειρά διατάγματα το Σαββατοκύριακο, πολλοί σύμμαχοι του πρίγκιπα διαδόχου Μωχάμαντ, μετακινήθηκαν σε θέσεις κλειδιά, ενώ ένας άλλος γιος του βασιλιά Σαλμάν διορίστηκε πρέσβης της Σαουδικής Αραβίας στην Ουάσιγκτον. Ο στόχος, είπε ξένος διπλωμάτης στο Γαλλικό Πρακτορείο, είναι να ενισχυθεί ο Μωχάμεντ και γενικότερο η οικογένεια Σαλμάν του βασιλικού οίκου των Σαούντ που κυβερνούν τη χώρα από την ίδρυσή της. Ο 31χρονος πρίγκιπας διάδοχος έχει έρθει πολλάκις στο προσκήνιο εδώ και δύο χρόνια, μετά την ανάληψη του θρόνου από τον πατέρα του, όταν πέθανε ο βασιλιάς Αμπντάλα.
Διορισμοί και ερμηνείες, στη διαπάλη για την εξουσία
Ο ανιψιός του βασιλιά, Μωχάμεντ μπιν Νάγιεφ, 57 ετών, είχε οριστεί την ίδια εποχή πρίγκιπας διάδοχος και είναι ο προφανής κληρονόμος του θρόνου. Από τότε κυκλοφορούν φήμες για αντιπαλότητα μεταξύ των δύο. Και αυτός που αναμένεται να ανέλθει στο θρόνο, πιστεύεται πως θα είναι ο γενειοφόρος Σαλμάν, ο οποίος είναι ήδη υπουργός Αμύνης, επικεφαλής του κύριου σώματος που συντονίζει την οικονομική πολιτική της χώρας και πρόεδρος του συμβουλίου που επιβλέπει τον κρατικό πετρελαϊκό γίγαντα Aramco.
Κανένα ταμπού για νεποτισμό
Ένα από τα διατάγματα που πέρασαν, αφορά στη δημιουργία ενός νέου Εθνικού Κέντρου Ασφαλείας που θα συνδέεται με το βασιλικό δικαστήριο. Ξένοι διπλωμάτες ανέφεραν ότι το νέο σώμα, αντανακλά τον ανταγωνισμό για τη διαδοχή, μεταξύ του Μπιν Σαλμάν και του Μπιν Νάγιεφ, ο οποίος είναι υπουργός Εσωτερικών και επικεφαλής του υφιστάμενου σώματος, του Συμβουλίου Πολιτικής και Ασφάλειας. Ένα άλλο διάταγμα, διορίζει νέο εθνικό σύμβουλο ασφαλείας τον Μωχάμεντ Μπιν Σαλίχ Αλγκφαϊλί, για τον οποίο ξένοι διπλωμάτες αναφέρουν ότι θα παίξει κεντρικό ρόλο στο νέο συμβούλιο. Και αυτός έχει δεσμούς με τον Μπιν Σαλμάν και η νέα διευθέτηση δείχνει ότι ο πρίγκιπας διάδοχος «χάνει την εξουσία του». Ο αρχιστράτηγος Αχμέντ Ασίρι, που είναι έμπιστος του υπουργού Αμύνης, διορίστηκε υποδιευθυντής της Γενικής Προεδρίας Πληροφοριών. Ο 30χρονος πρίγκιπας Χαλέντ μπιν Σαλμάν, πρώην πιλότος που είχε συμμετάσχει σε βομβαρδισμούς κατά του ISIS στη Συρία και το Ιράκ, διορίστηκε από το βασιλιά πατέρα του, πρέσβης στην Ουάσιγκτον.
Κι ένας άλλος γιος, ο πρίγκιπας Αμπντουλαζίζ, υπουργός Ενεργειακών Υποθέσεων. Ο Φαχάτ Μπιν Τουρκί, πρώην επικεφαλής των σαουδαραβικών ειδικών δυνάμεων, προήχθη, για να ηγηθεί ως υπολοχαγός, του σαουδαραβικού στρατού. Ο ερευνητής Πίτερ Σάλσμπερι, θεωρεί ότι οι κινήσεις αυτές δείχνουν ότι ο Μπιν Σαλμάν κάνει άλλο ένα βήμα εδραίωσης του ελέγχου του, σε βάρος των υπηρεσιών ασφαλείας.
Ο Μπιν Νάγιεφ έγινε γνωστός και διεθνώς για επιτυχείς χειρισμούς του ενόσω ηγείτο των σαουδαραβικών προσπαθειών κατά της Αλ Κάιντα και άλλων τζιχαντιστών. Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι ο μετέπειτα αρχηγός της Αλ Κάιντα, Οσάμα Μπιν Λάντεν, από την καρδιά της ελίτ της Σαουδικής Αραβίας προέκυψε και όχι από κάποια παρακμιακή, απελπιστικά καταπιεσμένη ομάδα της περιοχής.
ΗΠΑ, Ιράν, Υεμένη
Οι σχέσεις του Ριάντ με την Ουάσιγκτον ήταν ιδιαίτερα τεταμένες στη διάρκεια της προεδρίας Ομπάμα, ιδιαίτερα μετά την υπογραφή συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Στο Λευκό Οίκο του Τραμπ, οι Σαουδάραβες βρήκαν ευήκοα ώττα για τις ανησυχίες τους σχετικά με την ιρανική επιρροή στην περιοχή. Και μάλιστα, ενώ συνεχίζεται ο αιματηρός πόλεμος στην Υεμένη, που βομβαρδίζεται ανελέητα από σαουδαραβικά αεροσκάφη για να ηττηθούν οι υποστηριζόμενοι από το Ιράν αντάρτες Χούθι. Ο Μωχάμεντ μπιν Σαλμάν είχε συναντήσει τον Τραμπ τον περασμένο μήνα στην Ουάσιγκτον, ενώ ο υπουργός Αμύνης των ΗΠΑ, Τζιμ Ματίς, ,βρισκόταν στο Ριάντ την περασμένη εβδομάδα. Οι ΗΠΑ έχουν στηρίξει το λεγόμενο «συνασπισμό» με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία στην Υεμένη, με πληροφορίες, όπλα και ανεφοδιασμό των αεροσκαφών του Ριάντ. Αλλά η κυβέρνηση Ομπάμα είχε μπλοκάρει το Δεκέμβριο τη μεταφορά τηλεκατευθυνόμενων βομβών «ακριβείας» λόγω ανησυχιών για απώλειες αμάχων.
Το Ριάντ στην επιτροπή του ΟΗΕ για… τα Δικαιώματα των Γυναικών
Στο μεταξύ, οργή προκάλεσε η απόφαση ένταξης της Σαουδικής Αραβίας στην επιτροπή του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των Γυναικών. «Είναι σα να τοποθετείς εμπρηστή ως επικεφαλής της πυροσβεστικής», σχολίασε καυστικά την εξέλιξη αυτή η Χίλελ Νόιερ, διευθύντρια του Παρατηρητηρίου ΟΗΕ. Το υπερσυντηρητικό ισλαμικό Βασιλειο της Σαουδικής Αραβίας, συνεχίζει την κρατική πολιτική του διαχωρισμού ανδρών και γυναικών που δεν είναι συγγενείς, να επιτρέπει στους άνδρες να παίρνουν αποφάσεις για λογαριασμό τους, απαγορεύει στις γυναίκες να οδηγούν, ουσιαστικά δίνει δικαίωμα ελέγχου της ζωής της γυναίκας, από την ώρα που θα γεννηθεί μέχρι το θάνατό της.
Επιμέλεια: Ρένα Ακριτίδου
