Σε έκθεση αμερικανικού κρατικού εργαστηρίου αναφορικά με την προέλευση της covid-19 χαρακτηρίζεται εύλογη η υπόθεση πως ο κορωνοϊός ενδέχεται να διέρρευσε από εργαστήριο στην Ουχάν της Κίνας και συνεπώς αξίζει να ερευνηθεί περαιτέρω, όπως έγραψε χθες Δευτέρα η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal, επικαλούμενη άτομα που έχουν γνώση του απόρρητου εγγράφου.
Η έκθεση καταρτίστηκε τον Μάιο του 2020 από το Lawrence Livermore National Laboratory στην Καλιφόρνια. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρθηκε στα αποτελέσματά της έρευνας αυτής στην έκθεσή του για την προέλευση της πανδημίας που δημοσιεύθηκε τους τελευταίους μήνες της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, επισημαίνεται στη WSJ, όπως αναμεταδίδει το ΑΜΠΕ.
Η εκτίμηση των επιστημόνων του Lawrence Livermore βασίστηκε στη γονιδιακή ανάλυση του νέου κορωνοϊού, σύμφωνα με την εφημερίδα. Το αμερικανικό εργαστήριο αρνήθηκε να σχολιάσει το άρθρο της WSJ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε τον Μάιο ότι έχει ζητήσει από τους συμβούλους του να βρουν απαντήσεις στο ζήτημα της προέλευσης του SARS-CoV-2.
Οι αμερικανικές υπηρεσίες Πληροφοριών εξετάζουν δύο πιθανά σενάρια: ότι ο ιός προήλθε από ατύχημα σε εργαστήριο ή από την επαφή ενός ατόμου με ένα μολυσμένο ζώο, όμως δεν έχουν καταλήξει σε κάποιο συμπέρασμα, είχε δηλώσει ο Μπάιντεν.
Μια απόρρητη έκθεση αμερικανικών υπηρεσιών Πληροφοριών που κυκλοφόρησε όταν ακόμη πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν ο Τραμπ ανέφερε ότι τρεις ερευνητές στο Ινστιτούτο Ιολογίας της Ουχάν αρρώστησαν τον Νοέμβριο του 2019 και χρειάστηκε να νοσηλευτούν, έχουν δηλώσει αμερικανικές κυβερνητικές πηγές.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν κατηγορήσει την Κίνα ότι δεν είναι διαφανής σε ό,τι αφορά την προέλευση του νέου κορωνοϊού, μια κατηγορία την οποία αρνείται το Πεκίνο.
Κορωνοϊός και εργαστήριο της Γουχάν: Από θεωρία συνωμοσίας, σενάριο τρόμου
Η υπόθεση της διαρροής του κορωνοϊού από εργαστήριο ξεκίνησε περισσότερο ως θεωρία συνωμοσίας. Ωστόσο η νέα αντιπαράθεση ΗΠΑ – Κίνας αρχίζει να του προσδίδει χαρακτηριστικά πιθανού σεναρίου. Τόσο που επιστήμονες έχουν χαρτογραφήσει τις συνολικά 59 «Γουχάν» του πλανήτη, εκφράζοντας μάλιστα φόβους για πιθανές διαρροές.
Τα εργαστήρια υψίστης ασφαλείας, όπως το ερευνητικό Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν, τα οποία χρησιμοποιούνται για τις πιο «επικίνδυνες» βιολογικές έρευνες έχουν πολλαπλασιαστεί κατά την τελευταία δεκαετία και -σύμφωνα με επιστήμονες- οι χαλαροί έλεγχοι σε ορισμένες περιοχές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέα πανδημία.
Όπως αναφέρουν οι Financial Times, τουλάχιστον 59 εργαστήρια βιοασφάλειας επιπέδου 4 (BSL-4) βρίσκονται στα σχέδια, υπό κατασκευή ή σε λειτουργία παγκοσμίως, καλύπτοντας 23 χώρες, συμπεριλαμβανομένων του Ηνωμένου Βασιλείου, των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ινδίας, της Γκαμπόν και της Ακτής του Ελεφαντοστού.
Σε αυτή -όπως τονίζεται- περιλαμβάνεται η «επίμαχη» εγκατάσταση στη Γουχάν, η οποία αποτελεί το επίκεντρο των ερευνών –ακόμη και από υπερυπολογιστές– σχετικά με το εάν το ξέσπασμα της Covid-19 ήταν αποτέλεσμα «διαρροής» των Κινέζων επιστημόνων.
Ο Γκρέγκορι Κόμπλεντς, αναπληρωτής καθηγητής βιολογικής προστασίας στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Μέισον, και η καθηγήτρια Φιλίπα Λέντζος του Βασιλικού Κολεγίου του Λονδίνου που χαρτογράφησαν τις εγκαταστάσεις, διαπίστωσαν ότι από τα 42 εν λειτουργία εργαστήρια, τα μισά κατασκευάστηκαν την τελευταία δεκαετία.
Η πλειονότητα όλων των εργαστηρίων (BSL-4) βρίσκεται σε αστικά κέντρα καιι μόνο τρεις από τις 23 χώρες έχουν εθνικές πολιτικές που παρέχουν εποπτεία για τη λεγόμενη έρευνα διπλής χρήσης, δηλαδή τα πειράματα που διεξάγονται για πολιτικούς σκοπούς και τα οποία μπορούν να προσαρμοστούν για στρατιωτική χρήση.
«Υπάρχουν καλύτερες αναφορές σε ορισμένες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ, όπου υπάρχει μεγαλύτερη κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης, αλλά δεν είμαστε ακόμα εκεί που θα θέλαμε», δήλωσε η Λέντζος, ειδικός στη διεθνή ασφάλεια. «Όσο μεγαλύτερος είναι ο φόρτος εργασίας, τόσο περισσότερα ατυχήματα θα συμβούν».
Σύμφωνα με τον καθηγητή χημικής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ράτζερς, Ρίτσαρντ Ιμπράιτ «η ταχεία ανάπτυξη τέτοιων εγκαταστάσεων, ιδίως σε χώρες όπως η Κίνα, αυξάνει τις ανησυχίες για διαρροές επικίνδυνων ουσιών. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των εργαστηρίων και ο αριθμός των ατόμων με πρόσβαση σε αυτούς, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος»
«Τα ατυχήματα και οι διαρροές συμβαίνουν ήδη σε πολύ μεγάλο αριθμό, ειδικά σε μέρη με χαμηλότερα πρότυπα βιοασφάλειας. Πρέπει να ενισχύσουμε τους κανόνες σε όλο τον κόσμο. Αξιωματούχοι πληροφοριών των ΗΠΑ διερευνούν επί του παρόντος εάν το Ινστιτούτο της Γουχάν θα μπορούσε να είχε παίξει κάποιο ρόλο στην προέλευση της πανδημίας», πρόσθεσε.
Όπως επισημαίνεται οι κινεζικές εγκαταστάσεις ήταν ένα από τα έξι εργαστήρια (BSL-4) στον κόσμο που διεξήγαγαν αμφιλεγόμενη έρευνα για παθογόνα που σχετίζονταν με τις νυχτερίδες πριν από την πανδημία.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ασφάλειας Υγείας, μόλις λίγο κάτω από το 1/4 των χωρών με εργαστήρια που λειτουργούν στο επίπεδο BSL-4 έχουν «υψηλή» ετοιμότητα βιοασφάλειας, όπως οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Περίπου το 1/3, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, έχουν «μεσαία» επίπεδα, ενώ το 41% έχει «χαμηλά» επίπεδα, όπως η Νότια Αφρική.
Η έρευνα των Κόμπλεντς και Λέντζος αυξάνει τις ανησυχίες πολλών επιστημόνων σχετικά με τον ήδη υψηλό αριθμό ατυχημάτων που αφορούν τη βιοϊατρική έρευνα, ακόμη και στις πιο ασφαλείς εγκαταστάσεις. Στις ΗΠΑ, το τμήμα υγείας και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) παρακολουθούν από κοινού τη χρήση 67 διαφορετικών τύπων τοξινών και άλλων δυνητικά επικίνδυνων υλικών.
Μάλιστα, η τελευταία έκθεσή τους διαπίστωσε ότι στις ΗΠΑ το 2019, τέτοιες ουσίες χάθηκαν 13 φορές και απελευθερώθηκαν κατά λάθος άλλες 219 φορές. Αυτό οδήγησε σην αναγκαστική υποβολή εξετάσεων σε πάνω από 1.000 άτομα, και για ορισμένους την προληπτική χορήγηση φαρμάκων. Ωστόσο, κανένας δεν προσβλήθηκε από ταυτοποιημένες ασθένειες.
Η παρακολούθηση και ο έλεγχος των αμερικανικών εγκαταστάσεων αυξήθηκε μετά το 2001, όταν ένας άνδρας σκότωσε πέντε άτομα με άνθρακα, που πιστεύεται ότι προήλθε από το εργαστήριο ιατρικής έρευνας του αμερικανικού στρατού στο Fort Detrick.
Εξάλλου, οι επιθέσεις με άνθρακα το 2001 δεν είναι το μόνο παράδειγμα αποτυχίας της εργαστηριακής ασφάλειας τις τελευταίες δεκαετίες. Το 2004, εννέα άτομα μολύνθηκαν με Sars και ένα άτομο πέθανε μετά από την «έκθεση» δύο ερευνητών στον ιό ενώ εργαζόταν στο κινεζικό Ινστιτούτο Ιολογίας του Πεκίνου.
Επιπλέον, τον Νοέμβριο του 2019, μόλις ένα μήνα πριν από το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα της Covid-19, περισσότεροι από 6.000 άνθρωποι στη βορειοδυτική Κίνα μολύνθηκαν με βρουκέλλωση, μια βακτηριακή ασθένεια με συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, μετά από διαρροή σε ένα εργοστάσιο εμβολίων.
Ο Μπάι Τσουνλί, πρώην πρόεδρος της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών που συνδέεται στενά με το κράτος, έγραψε ένα άρθρο πέρυσι προειδοποιώντας για τις «σαφείς ελλείψεις» της χώρας του στον αριθμό εργαστηρίων βιοασφάλειας υψηλού επιπέδου σε σύγκριση με τις ΗΠΑ. Το 2019, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ιολογίας της Γουχάν, έγραψε μια ανασκόπηση των ελλείψεων ασφαλείας στα εργαστήρια της Κίνας. «Αρκετά από αυτά έχουν ανεπαρκή κεφάλαια για ενέργειες ρουτίνας και άλλες ζωτικές διαδικασίες», προσθέτοντας ότι το κόστος συντήρησης «γενικά παραμελήθηκε».
Αρκετοί επικριτές του Πεκίνου λένε ότι το απόρρητο στην Κίνα σχετικά με τις δραστηριότητες σε τέτοιες εγκαταστάσεις καθιστά δύσκολο έως αδύνατο να γνωρίζουμε πόσο ασφαλείς είναι. Πολλοί επιστήμονες αναφέρουν ότι η κινεζική προσέγγιση αναφορικά με τη διεθνή έρευνα για την προέλευση του κορωνοϊού αποδεικνύει όλα τα προβλήματα που υπάρχουν, με φόντο και την απόρριψη της πλήρους πρόσβασης σε αναγκαία δεδομένα και στοιχεία.
«Αυτό που έχουμε δει μέχρι τώρα σε σχέση με το Ινστιτούτο Ιολογίας της Γουχάν είναι ότι πρόκειται για ένα εργαστήριο που δεν είναι ανοιχτό και διαφανές για αυτό που κάνει», δήλωσε η Λέντζος.
